Wprowadzenie elektronicznej rejestracji aktów stanu cywilnego oraz ustalenie maksymalnej wysokości opłaty za odbiór śmieci to niektóre decyzje podjęte przez posłów w ostatnim dniu 77. posiedzenia Sejmu. Izba przyjęła też nowe regulacje dotyczące ochrony i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka. Posłowie wprowadzili również dwuinstancyjny system orzecznictwa lekarskiego dla służb podległych MSW. Zdecydowali też o zwolnieniu wolontariuszy na koloniach z opłaty za uzyskanie informacji o niekaralności.
Piątkowy blok głosowań rozpoczął się od podjęcia przez aklamację uchwały upamiętniającej 30. rocznicę śmierci błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki. Jednogłośnie Sejm podjął też uchwałę w sprawie upamiętnienia 70. rocznicy przybycia do Nowej Zelandii polskich dzieci i ich opiekunów uratowanych z syberyjskiej zsyłki.
Do Komisji Finansów Publicznych Sejm skierował rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2015. Poszczególnymi częściami zajmą się także właściwe komisje sejmowe, które przekażą do KFP swoje stanowiska. Zgodnie z harmonogramem prac nad przyszłorocznym budżetem, komisja ma przyjąć sprawozdanie 4 grudnia br., drugie czytanie jest planowane na 16 grudnia br., a uchwalenie ustawy na 19 grudnia br. Większość wskaźników zawartych w projekcie jest korzystniejsza od występujących w ustawie budżetowej na rok bieżący. Szacowane dochody wyniosą 297,25 mld zł (w budżecie na 2014 r. wynoszą one 277,78 mld zł), a wydatki nie będą wyższe niż 343,33 mld zł (w 2014 r. – 325,29 mld zł). Oznacza to, że deficyt budżetowy nie przekroczy 46,08 mld zł (w 2014 r. – 47,5 mld zł). Zgodnie z projektem, wzrost gospodarczy wyniesie 3,4 proc. (w 2014 r. – 2,5 proc.), a średnioroczna inflacja 1,2 proc. (w budżecie na 2014 r. – 2,4 proc.). Z kolei nominalny wzrost wynagrodzeń będzie na poziomie 4,3 proc. (w 2014 r. – 3,5 proc.). Natomiast zatrudnienie wzrośnie o 0,8 proc. (w 2014 r. jest prognozowany spadek zatrudnienia o 0,1 proc.). Projekt zakłada też, że spożycie prywatne (tj. w gospodarstwach domowych i sektorze instytucji niekomercyjnych) wzrośnie o 4,2 proc. (w 2014 r. zakładany jest wzrost o 4,6 proc.). W projekcie budżetu na 2015 r. zapisano następujące podstawowe dochody budżetowe: dochody podatkowe – 269,82 mld zł (VAT ok. 134,6 mld zł, akcyza ok. 63,6 mld zł, podatek od gier 1,25 mld zł, CIT 24,53 mld zł, PIT 44,39 mld zł, podatek od kopalin 1,45 mld zł) oraz niepodatkowe – 25,9 mld zł (dochody z dywidend ok. 6,25 mld zł, ceł ok. 2,4 mld zł, dochody państwowych jednostek budżetowych i inne niepodatkowe 15,2 mld zł, wpłaty jednostek samorządu terytorialnego 2 mld zł). Projekt nie przewiduje wpłat z zysku NBP. Zakłada też ok. 1,55 mld zł środków z UE i innych źródeł niepodlegających zwrotowi. W myśl projektu budżetu największy udział w wydatkach mają stanowić dotacje i subwencje (168,5 mld zł), następnie wydatki bieżące jednostek budżetowych (67 mld zł) oraz obsługa długu Skarbu Państwa (32,2 mld zł).
Sejm uchwalił nowe Prawo o aktach stanu cywilnego – kompleksową regulację, która zastąpiła rozwiązania z 1986 r. Ustawa uwzględnia zmiany społeczno-prawne oraz postęp technologiczny, które nastąpiły w tym czasie. Przyjęte zmiany umożliwią szybsze i prostsze załatwianie spraw w urzędach stanu cywilnego. Najważniejszą zmianą jest wprowadzenie elektronicznej rejestracji aktów urodzeń, małżeństw i zgonów. Rozwiązanie to umożliwi wydawanie obywatelom papierowych odpisów aktów stanu cywilnego w dowolnym USC oraz uzyskanie odpisu w formie elektronicznej. Informatyzacja rejestracji aktów stanu cywilnego rozpocznie się 1 stycznia 2015 r. Ustawa przewiduje, że przez 6 miesięcy będzie możliwe korzystanie z dotychczasowych rozwiązań, ale akty stanu cywilnego wystawione w tym trybie będą musiały trafić do rejestru elektronicznego najpóźniej do końca 2015 r. Ponadto ustawa liberalizuje zasady zawierania małżeństw poza urzędem stanu cywilnego. Będzie to możliwe pod warunkiem, że miejsce ślubu umożliwi zachowanie uroczystej formy oraz zapewni bezpieczeństwo uczestników. Możliwość ta będzie co do zasady wiązała się z dodatkową opłatą. W przypadku zawierania małżeństwa poza USC z powodu szczególnych okoliczności (np. w razie zagrożenia życia lub podczas pozbawienia wolności), spisanie takiego aktu nie będzie dodatkowo płatne. Ponadto ustawa wyodrębnia tzw. rejestr uznań, który będzie obejmował oświadczenia konieczne do uznania ojcostwa. Ustawą zajmie się teraz Senat.
Posłowie przyjęli ustawę o komisjach lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych. Wprowadza ona jednolity system orzecznictwa lekarskiego dla funkcjonariuszy i kandydatów do służby w: Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Biurze Ochrony Rządu, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym i Służbie Więziennej. Dzięki dzisiejszej decyzji Sejmu przepisy regulujące funkcjonowanie komisji lekarskich podległych szefowi MSW zyskały rangę ustawową. Dotychczas kwestie te były zapisane w rozporządzeniach. Zgodnie z ustawą, w miejsce systemu orzecznictwa obejmującego: wojewódzkie komisje lekarskie, okręgowe komisje lekarskie i Centralną Komisję Lekarską (CKL) wprowadzono system dwuinstancyjny złożony z rejonowych komisji lekarskich i CKL. Dotychczasowe zatwierdzanie orzeczeń komisji wojewódzkich przez komisje okręgowe zastąpiono trybem skargowym. Jeśli funkcjonariusz lub kandydat do służby nie będzie się zgadzał z treścią orzeczenia komisji rejonowej, będzie miał prawo odwołać się do Centralnej Komisji Lekarskiej z siedzibą w Warszawie. CKL będzie mogła też rozpatrywać odwołania poprzez składy orzekające działające na terenie kraju. Konkretne miejscowości określi w zarządzeniu Minister Spraw Wewnętrznych. Ponadto ustawa ujednolica kategorie zdolności kandydatów do służby i funkcjonariuszy. W przypadku funkcjonariuszy wprowadza kategorie: A – „zdolny do służby”, B – „zdolny do służby z ograniczeniem”, C – „niezdolny do służby”. Natomiast w odniesieniu do kandydatów nowe przepisy przewidują kategorie: Z – „zdolny”, N – „niezdolny”. Następnie ustawą zajmie się Izba druga.
Ustawa o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka to kolejny akt prawny uchwalony dziś przez Sejm. Nowe przepisy kompleksowo regulują zasady ochrony pokrzywdzonych i świadków przed zastraszeniem i odwetem w trakcie i po zakończeniu postępowania karnego i karnoskarbowego. Ustawa dostosowuje polskie prawo do przepisów unijnych. Zgodnie z ustawą, decyzję o zapewnieniu pomocy i ochrony będzie podejmować komendant wojewódzki Policji właściwy ze względu na miejsce pobytu osoby, której ma być ona udzielona. Decyzja będzie podejmowana na wniosek osoby zainteresowanej, sądu lub organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze. Podstawowym rozwiązaniem będzie ochrona świadka lub pokrzywdzonego na czas procesu, obejmująca np. asystę funkcjonariuszy Policji podczas czynności procesowych. W przypadku wysokiego, realnego stopnia zagrożenia życia lub zdrowia ochrona osobista świadka lub pokrzywdzonego będzie polegać m.in. na stałej lub czasowej asyście policjantów, czasowej obserwacji osoby lub miejsca jej przebywania. W wyjątkowych sytuacjach, kiedy inne środki ochrony będą niewystarczające, zmieniane będzie miejsce pobytu osoby chronionej. Osoba objęta tą formą ochrony będzie mogła otrzymywać comiesięczną pomoc finansową (na potrzeby mieszkaniowe, życiowe i na pokrycie kosztów świadczeń zdrowotnych). Przy komendach wojewódzkich Policji będą funkcjonować koordynatorzy ds. zapewnienia bezpieczeństwa osób występujących w procesie karnym. Do ich zadań będzie należało m.in.: zapewnienie współpracy jednostek Policji w udzielaniu i zapewnianiu pomocy i ochrony. Nad ustawą będzie teraz pracować Senat.
Sejm przyjął nowe przepisy wychodzące naprzeciw najczęstszym problemom w stosowaniu ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, zgłaszane przez mieszkańców, gminy i przedsiębiorców zajmujących się odpadami komunalnymi. Nowelizacja m.in. określa maksymalną wysokość opłaty za odbiór śmieci, co stanowi wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 28 listopada 2013 r. Za śmieci segregowane gmina będzie mogła nałożyć maksymalną miesięczną opłatę wyliczaną według algorytmu, którego podstawą będzie przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny na jedną osobę ogółem, publikowany przez GUS w ostatnim Roczniku Statystycznym. W przypadku metody naliczania opłaty od mieszkańca stawka wyniesie nie więcej niż 2 proc. tego wskaźnika. Natomiast jeśli wybrana zostanie metoda od: m3 zużytej wody, powierzchni lokalu lub gospodarstwa domowego, wtedy maksymalne stawki to odpowiednio: 0,7 proc., 0,08 proc. i 5,6 proc. Za odbiór śmieci zmieszanych opłata będzie wyższa, ale nie będzie mogła przekroczyć dwukrotności maksymalnej stawki za odpady segregowane. Nowelizacja wprowadza też minimalną częstotliwość odbioru odpadów zmieszanych od kwietnia do października. Z bloków śmieci będą odbierane nie rzadziej niż raz na tydzień, a z domów jednorodzinnych nie rzadziej niż co 2 tygodnie. W gminach wiejskich częstotliwość odbioru śmieci będzie mogła być rzadsza. Nowelizacja przewiduje również, że osoba przeprowadzająca się w danym miesiącu na teren innej gminy, będzie wnosić opłatę za odbiór śmieci za miesiąc, w którym się przeprowadziła, do gminy dotychczasowego zamieszkania, a w nowej gminie – od kolejnego miesiąca. W ustawie zapisano też, że egzekucja opłat za odbiór śmieci komunalnych nie będzie już zadaniem gmin, ale urzędów skarbowych. Ponadto, nowelizacja doprecyzowuje obowiązki właścicieli nieruchomości m.in. w zakresie deklaracji śmieciowych. Zarządy spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych będą mogły żądać od właścicieli lokali lub osób faktycznie je zamieszkujących podania danych do określenia wysokości opłaty za śmieci. Ustawa zwalnia też mieszkańców z obowiązku składania nowych deklaracji śmieciowych przy zmianie stawki opłaty. Teraz nowelizacją zajmie się Senat.
Kolejną decyzją podjętą dziś przez Sejm było przyjęcie nowelizacji ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym. Nowe przepisy zwalniają kandydatów na wychowawców i kierowników kolonii, obozów lub innych form wypoczynku dzieci i młodzieży, którzy będą pracować jako wolontariusze, z opłat za uzyskanie z Krajowego Rejestru Karnego informacji o niekaralności. Osoby te muszą przedstawiać taką informację organizatorowi wypoczynku. Obecnie koszt jej wydania wynosi 50 zł. Teraz nowelizacja trafi do Senatu.
Posłowie uchwalili nowelizację ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. Celem nowych przepisów jest m.in. zwiększenie gwarancji ochrony praw osób objętych postępowaniem komorniczym. Nowelizacja wprowadza zasadę automatycznej, natychmiastowej utraty stanowiska przez komornika, który został skazany prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub przestępstwo skarbowe. Dotyczy to także komornika prawomocnie ukaranego dyscyplinarnym wydaleniem ze służby, jak również takiego, który utracił polskie obywatelstwo lub zrezygnował z pełnienia obowiązków. Następnie nad nowelizacją będzie pracować Izba druga.
Sejm wprowadził też zmiany do ustawy o kuratorach sądowych. Nowelizacja przyznaje kuratorom sądowym, wobec których toczy się postępowanie dyscyplinarne, prawo ustanawiania obrońców nie tylko spośród kuratorów zawodowych, jak to było do tej pory, ale także adwokatów i radców prawnych. Taką samą zmianę przyjęto w przypadku wyznaczania obrońcy z urzędu. Nowelizacja będzie teraz rozpatrywana w Senacie.
Ponadto posłowie przyjęli ustawę zmieniającą nowelizację ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw. Nowe przepisy wydłużają ważność wydanych osobom niepełnosprawnym kart parkingowych do upływu ważności tych dokumentów i nie dłużej niż do 30 czerwca 2015 r. Wcześniej termin utraty ważności kart był ustalony na 30 listopada 2014 r. Nowelizacja jest związana z wprowadzeniem nowych warunków otrzymywania kart parkingowych i zmiany ich wzorów. Następnie ustawą zajmie się Senat.
W bloku głosowań Sejm ustalił także ostateczną treść nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja wdraża dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/24/UE w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej. Zgodnie z ustawą, pacjent ubezpieczony w Polsce, który był leczony w innym państwie UE, będzie mógł otrzymać zwrot kosztów według stawek stosowanych w Polsce i do wysokości wynikającej z wystawionego rachunku. Refundacji będą podlegały też produkty lecznicze i wyroby medyczne. Zwrot kosztów będzie dotyczył jednak tylko tych świadczeń, które są w Polsce zagwarantowane ustawowo. Pacjent, który skorzystał z odpłatnych świadczeń zdrowotnych w innym państwie członkowskim UE, aby otrzymać zwrot poniesionych kosztów będzie musiał zwrócić się z wnioskiem do właściwego oddziału wojewódzkiego NFZ. Podstawą do zwrotu będzie rachunek wystawiony przez zagraniczny podmiot wykonujący działalność leczniczą, a także skierowanie, recepta lub zlecenie (na wyroby medyczne). Ponadto, nowe przepisy przyznają pacjentom prawo do zwrotu kosztów świadczeń zdrowotnych, z których korzystali pomiędzy wejściem w życie dyrektywy oraz niniejszej nowelizacji. Dla zapewnienia równowagi finansowej NFZ nowelizacja przewiduje też regułę ostrożnościową i określa maksymalną kwotę wydatków przeznaczonych na zwrot kosztów leczenia pacjentów za granicą. Następnie nowelizacja trafi do podpisu prezydenta.
Izba przyjęła również ostateczne brzmienie ustawy zmieniającej Kodeks postępowania karnego oraz nowelizację tego kodeksu z 27 września 2013 r. Ustawa rozszerza na Ministra Sprawiedliwości prawo wnoszenia tzw. kasacji nadzwyczajnej do Sądu Najwyższego. Przed nowelizacją uprawnienie to miał Prokurator Generalny, Naczelny Prokurator Wojskowy, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz Rzecznik Praw Dziecka w sprawach dotyczących praw dziecka. Ponadto ustawa przyznaje tym organom prawo wglądu do akt sądowych i prokuratorskich oraz akt innych organów ścigania po zakończeniu postępowania i zapadnięciu rozstrzygnięcia. Ustawa zostanie teraz przekazana prezydentowi do podpisu.
Podczas dzisiejszych obrad posłowie rozpatrzyli też stanowisko Senatu w sprawie nowelizacji ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw. Następnie Sejm ustalił ostateczną treść nowych przepisów. Wprowadzają one definicję paliw stałych, zaliczając do nich m.in. węgiel kamienny i brykiety oraz wskazując, że będą musiały spełniać wymagania jakościowe, które określi w rozporządzeniu Minister Gospodarki. Dostawcy i importerzy węgla będą zobowiązani do posiadania certyfikatów jakości zgodnych z tym rozporządzeniem. Jakość m.in. węgla kamiennego będzie kontrolowana na granicy Polski z krajami nienależącymi do UE przez Służbę Celną, a w składach detalicznych – przez Inspekcję Handlową. Ustawa wprowadza zakaz sprzedaży produktów niespełniających wymagań jakościowych. Za sprzedaż węgla niezgodnego z obowiązującymi normami będą grozić kary finansowe w wysokości od 50 tys. zł do 1 mln zł, a nawet kara więzienia do 5 lat. Z karą grzywny, ograniczenia wolności lub karą do roku więzienia będą musieli liczyć się ci, którzy będą utrudniać kontrole Inspekcji Handlowej. Ponadto nowelizacja daje Ministrowi Gospodarki możliwość szybkiego dokapitalizowania Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A.. Środki te mają pomóc w procesach restrukturyzacji i likwidacji kopalń. Teraz ustawa trafi do podpisu prezydenta.
Dziś także posłowie znowelizowali ustawę o środkach ochrony roślin. Nowe przepisy znoszą obowiązek tłumaczenia na język polski dokumentacji załączanej do wniosków o rejestrację środków ochrony roślin. Będzie można ją składać w języku angielskim. Ponadto nowelizacja wprowadza możliwość dodatkowego atestowania środków ochrony roślin, którym upłynął termin przydatności. Preparaty te będzie można sprzedawać i używać ich przez 12 miesięcy od upływu terminu ważności, pod warunkiem przeprowadzenia badań przydatności do użycia. Następnie ustawa będzie rozpatrywana w Senacie.
Izba wprowadziła również zmiany w ustawie o orderach i odznaczeniach. W nowelizacji zapisano ogólną zasadę, że Krzyż Wolności i Solidarności będzie odznaczeniem o charakterze pamiątkowym nadawanym wszystkim osobom spełniającym kryteria określone w ustawie. Dotychczas Krzyż Wolności i Solidarności był nagrodą dla działaczy opozycji wobec dyktatury komunistycznej. Zmiany pozwolą symbolicznie uhonorować wszystkich opozycjonistów z Solidarności. Oznacza to, że Krzyż będzie można otrzymać nawet w przypadku posiadania już innego, wyższego odznaczenia. Nowelizacja ma też ułatwić przyznawanie Krzyża osobom zmarłym. Teraz nowelizacja trafi do Senatu.
Sejm uwzględnił prezydenckie weto do uchwalonej 10 czerwca 2014 r. nowelizacji ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Oznacza to, że ustawa nie wejdzie w życie.
Ponadto Izba przyjęła do wiadomości informację Rady Ministrów na temat wpływu podatku od wydobycia niektórych kopalin na sektor wydobywczy miedzi i srebra oraz na sektor finansów publicznych. Izba zdecydowała też o przyjęciu informacji Rady Ministrów o skutkach obowiązywania ustawy z dnia 16 września 2011 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego wraz z propozycjami zmian. Posłowie wprowadzili też zmiany w składach osobowych komisji sejmowych (druk 2803).
W ostatnim dniu 77. posiedzenia Sejm zapoznał się też ze Sprawozdaniem Głównego Inspektora Pracy z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w 2013 r. Dokument podsumowuje zeszłoroczne działania PIP m.in. w zakresie zrealizowanych kontroli i ich wyników. W 2013 r. inspektorzy PIP przeprowadzili 89,8 tys. kontroli. Skontrolowali ponad 69,1 tys. pracodawców i innych podmiotów, na rzecz których pracę świadczyło 4 mln osób. PIP m.in. wydała 314,5 tys. decyzji w związku z naruszeniami BHP, 10,6 tys. decyzji nakazujących wypłatę wynagrodzeń lub innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy. Ponadto inspektorzy m.in. skierowali 1 879 wniosków o przekształcenie umów cywilnoprawnych w umowy o pracę, nałożyli grzywny na 860 osób, skierowali 246 wniosków o ukaranie do sądu. Dokument wpłynął do Sejmu 27 czerwca 2014 r., a 1 lipca br. został skierowany do Komisji: do Spraw Kontroli Państwowej oraz Polityki Społecznej i Rodziny. 11 września 2014 r. komisje wniosły o przyjęcie dokumentu. Na posiedzeniu Sejmu przedstawiła go główny inspektor pracy Iwona Hickiewicz. Stanowisko Rady Ochrony Pracy zaprezentowała jej przewodnicząca Izabela Katarzyna Mrzygłocka, a sprawozdanie komisji poseł Jarosław Pięta.