Definicja formalnoprawna: Podstawę prawną wspólnej polityki rolnej stanowi Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. (por. art. 38–44 TFUE).
Unia określa i realizuje wspólną politykę rolną i rybołówstwa. Celami wspólnej polityki rolnej są:
- zwiększenie wydajności rolnictwa przez wspieranie postępu technicznego, racjonalny rozwój produkcji rolnej, jak również optymalne wykorzystanie czynników produkcji, zwłaszcza siły roboczej,
- zapewnienie w ten sposób odpowiedniego poziomu życia ludności wiejskiej, zwłaszcza przez podniesienie indywidualnego dochodu osób pracujących w rolnictwie,
- stabilizacja rynków,
- zagwarantowanie bezpieczeństwa dostaw,
- zapewnienie rozsądnych cen w dostawach dla konsumentów.
Przy ustalaniu wspólnej polityki rolnej i specjalnych środków służących jej realizacji uwzględnia się szczególny charakter gospodarki rolnej, wynikający ze struktury społecznej rolnictwa oraz z różnic strukturalnych i przyrodniczych między poszczególnymi regionami rolniczymi, jak również potrzebę stopniowego wprowadzania odpowiednich środków dostosowawczych oraz fakt, że w Państwach Członkowskich rolnictwo jest sektorem ściśle powiązanym z całą gospodarką.
Do osiągnięcia celów wspólnej polityki rolnej ustanawia się wspólną organizację rynków rolnych. Zależnie od produktów, organizacja ta przybiera jedną z następujących form:
- wspólne reguły konkurencji,
- obowiązkowa koordynacja różnych krajowych organizacji rynkowych,
- europejska organizacja rynkowa.
Wspólna organizacja, może obejmować wszelkie środki konieczne do osiągnięcia celów WPR, a zwłaszcza regulację cen, subwencje służące produkcji i wprowadzaniu do obrotu różnych produktów, systemy magazynowania i przewozu oraz wspólne mechanizmy stabilizacji przywozu i wywozu. Przy czym wspólna polityka cenowa powinna opierać się na wspólnych kryteriach i jednolitych metodach kalkulacji. Wspólna organizacja ogranicza się do osiągania wyznaczonych celów i wyklucza wszelką dyskryminację między producentami lub konsumentami wewnątrz Unii. Aby umożliwić wspólnej organizacji osiąganie jej celów, może być stworzony jeden lub kilka funduszy orientacji i gwarancji rolnej.
Do umożliwienia osiągnięcia celów określonych w ramach wspólnej polityki rolnej mogą być przewidziane środki polegające na:
- skutecznej koordynacji wysiłków podejmowanych w dziedzinach kształcenia zawodowego, badań naukowych i upowszechniania wiedzy rolniczej, co może obejmować wspólne finansowanie projektów lub instytucji,
- wspólnym działaniu na rzecz zwiększania poziomu konsumpcji niektórych produktów.
Rada, na wniosek Komisji, może zezwolić na przyznanie pomocy:
- na ochronę gospodarstw znajdujących się w niekorzystnym położeniu ze względu na warunki strukturalne lub przyrodnicze,
- w ramach programów rozwoju gospodarczego.
Źródło:
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE C 202 z 7.6.2016, s. 47).