Odpowiedź na interpelację nr 12488

w sprawie interwencji funkcjonariuszy Policji w obronie obelisku Armii Czerwonej w warszawskim Parku Skaryszewskim w dniu 9 maja 2017 r., zatrzymania Adama Słomki oraz w sprawie zmiany art. 261 Kodeksu karnego

Odpowiadający: sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Jarosław Zieliński

Warszawa, 11-10-2017

Szanowny Panie Marszałku,

w odpowiedzi na interpelację numer 12488 Posła na Sejm RP Pana Józefa Brynkusa w sprawie interwencji funkcjonariuszy Policji w obronie obelisku Armii Czerwonej w warszawskim Parku Skaryszewskim w dniu 9 maja 2017 roku, zatrzymania osoby uczestniczącej w wymienionym zdarzeniu oraz w sprawie zmiany art. 261 Kodeksu karnego, uprzejmie przedstawiam informacje pozostające w zakresie właściwości Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Komendę Główną Policji (KGP) w dniu 9 maja 2017 roku, w trakcie czynności służbowych realizowanych w związku z prewencyjnym zabezpieczeniem zgromadzenia publicznego, które odbywało się w Warszawie w rejonie Parku Skaryszewskiego przed pomnikiem Wdzięczności Żołnierzom Armii Radzieckiej, dokonano zatrzymania jednego z uczestników wspomnianego zgromadzenia.

Decyzję o zatrzymaniu podjął - po uprzednim przeprowadzeniu interwencji wobec ww. osoby - dowódca zabezpieczenia prewencyjnego, Zastępca Naczelnika Wydziału Organizacji Służby Rejonowej Policji (KRP) Warszawa VII. Z dokonanych ustaleń wynika, że zatrzymany mężczyzna usiłował wspiąć się na pomnik Wdzięczności Żołnierzom Armii Radzieckiej. Natomiast policjant dowodzący działaniami zabezpieczającymi, mając na uwadze fakt zakłócenia spokoju i porządku publicznego przez wymienionego, a także obawiając się o jego bezpieczeństwo zagrożone możliwym upadkiem z wysokości, usiłował uniemożliwić ww. osobie wejście na pomnik.

Wymieniony mężczyzna nie reagował na polecenia wydawane przez funkcjonariusza Policji, a ponadto odpychał i szarpał za mundur interweniującego policjanta (powyższe zostało utrwalone na zabezpieczonym nagraniu z monitoringu). Takie zachowanie w ocenie funkcjonariusza Policji wyczerpywało znamiona przestępstwa określonego w art. 224 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. z 2016 r. poz. 1137, z późn. zm.). Z uwagi na powyższe została podjęta decyzja o zatrzymaniu wskazanej osoby. Następnie zatrzymany mężczyzna został przewieziony do siedziby KRP Warszawa VII w celu wykonania z jego udziałem czynności procesowych w trybie przewidzianym w art. 308 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 1749, z późn. zm.) i sporządzenia stosownej dokumentacji służbowej. Po uprzednim przesłuchaniu w charakterze świadka, w trybie art. 183 Kodeksu postępowania karnego, wymieniony mężczyzna został zwolniony tego samego dnia, tj. w dniu 9 maja 2017 roku.

Przebieg zajścia z udziałem wymienionej osoby został opisany w sporządzonej dokumentacji służbowej, tj. w notatce urzędowej sporządzonej w dniu 9 maja 2017 roku, w protokole zatrzymania ww. mężczyzny sporządzonym w dniu 9 maja 2017 roku oraz w protokołach przesłuchania trzech świadków sporządzonych również w dniu 9 maja 2017 roku.

Przedstawiając powyższe pragnę jednocześnie poinformować, stosownie do stanowiska KGP, że okoliczności związane z zatrzymaniem ww. osoby pozostawały przedmiotem czynności wyjaśniających prowadzonych w KRP Warszawa VII. Przedmiotowe czynności wszczęto w dniu 10 maja 2017 roku, w ramach trybu przewidzianego w art. 134i ust. 4 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2016 r. poz. 1782, z późn. zm.). Komendant Rejonowy Policji Warszawa VII, na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, uznał, że działania podległych mu policjantów w przedmiotowej sprawie były prawidłowe i uzasadnione okolicznościami zdarzenia.

Z informacji przekazanych przez KGP wynika ponadto, że zatrzymany mężczyzna złożył w nocy z dnia 9 na 10 maja 2017 roku w KRP Warszawa VII zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa przez policjantów przeprowadzających wobec niego czynności służbowe. Wskazane zawiadomienie zostało w dniu 10 maja 2017 roku przekazane do Prokuratury Rejonowej Warszawa Praga-Południe w celu dokonania oceny karno-procesowej działania funkcjonariuszy Policji. W przedmiotowej sprawie w dniu 13 maja 2017 roku wszczęto śledztwo w kierunku art. 231 § 1 Kodeksu karnego. Wspomniane śledztwo w dniu 5 września 2017 roku zostało umorzone na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania karnego, tj. z uwagi na brak znamion czynu zabronionego. Postanowienie o umorzeniu ww. postępowania nie jest prawomocne.

Ponadto KGP poinformowała, że w dniu 23 maja 2017 roku, do Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie, wpłynęło zażalenie ww. osoby na czynność zatrzymania przez funkcjonariuszy Policji w dniu 9 maja 2017 roku. Na posiedzeniu w dniu 11 września 2017 roku ww. Sąd uznał zatrzymanie osoby wymienionej w wystąpieniu za prawidłowe, legalne i niezasadne.

Niezależnie od powyższego, odnosząc się do podniesionych przez Pana Posła wątpliwości uprzejmie informuję, że z informacji przekazanych przez KGP wynika, iż zgodnie z wolą zatrzymanego mężczyzny o fakcie jego zatrzymania została poinformowana żona. Ponadto funkcjonariusze próbowali nawiązać kontakt telefoniczny z obrońcą zatrzymanego, ale bezskutecznie (włączała się jedynie poczta głosowa). O braku możliwości nawiązania kontaktu z adwokatem poinformowano zatrzymanego, który oświadczył, że w tej sytuacji przekazanie informacji żonie jest wystarczające. Na marginesie pragnę wskazać, że okoliczności związane z przybyciem w dniu 9 maja 2017 roku do siedziby KRP Warszawa VII obrońcy zatrzymanego podlegały weryfikacji w toku wymienionych wyżej czynności wyjaśniających.

Z kolei na pytanie policjanta, czy wymieniony żąda przeprowadzenia badań lekarskich, zatrzymany mężczyzna oświadczył, że z uwagi na posiadane schorzenie pozostaje pod stałą opieką lekarską i nie zgłosił potrzeby wezwania lekarza. Stosowna adnotacja w przedmiotowym zakresie została uwzględniona w treści protokołu zatrzymania ww. osoby.

Odnosząc się z kolei do kwestii interwencji Pana Posła w siedzibie KRP Warszawa VII uprzejmie informuję, że przedmiotowe zagadnienie zostało objęte czynnościami wyjaśniającymi prowadzonymi w oparciu o przepisy ustawy o Policji. Na podstawie zebranego materiału dowodowego nie stwierdzono nieprawidłowości w realizacji zadań służbowych przez funkcjonariuszy Policji w tym zakresie.

W nawiązaniu natomiast do podniesionej w wystąpieniu kwestii „wzmożonego nadzoru Policji nad miejscami pamięci żołnierzy radzieckich” należy zauważyć, że do zadań Policji wynikających wprost z art. 1 ust. 2 pkt 4 ustawy o Policji należy wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców.

Zachowanie polegające na znieważeniu pomnika lub innego miejsca publicznego urządzonego w celu upamiętnienia zdarzenia historycznego lub uczczenia osoby, stanowi przestępstwo stypizowane w art. 261 Kodeksu karnego.

W kontekście powyższego pragnę jedynie nadmienić, że zgodnie z postanowieniami umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Federacji Rosyjskiej o grobach i miejscach pamięci ofiar wojen i represji sporządzonej w Krakowie dnia 22 lutego 1994 r. (Dz. U. Nr 112, poz. 543), Rzeczypospolita Polska (na zasadzie wzajemności) jest zobowiązana do utrzymywania miejsc pamięci i spoczynku oraz zapewnienia ochrony grobów, nagrobków, pomników i innych obiektów upamiętniających, a także zazielenienia i zachowania ich w należytym porządku.

Odnosząc się natomiast do przywołanych przez Pana Posła wcześniejszych wystąpień, w tym interpelacji numer 699 pragnę zwrócić uwagę, że wskazana korespondencja dotyczyła okoliczności związanych z zatrzymaniem wymienionego w wystąpieniu mężczyzny w dniu 16 stycznia 2016 roku. Wskazany mężczyzna w dniu 17 stycznia 2016 roku złożył w KRP Warszawa VII zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa przez funkcjonariuszy Policji przeprowadzających z jego udziałem czynności służbowe, związane z zatrzymaniem go jako osoby podejrzewanej o dokonanie uszkodzenia w dniu 16 stycznia 2016 roku w Parku Skaryszewskim pomnika Wdzięczności Żołnierzom Armii Czerwonej. Przedmiotowe zawiadomienie zostało przekazane do Prokuratury Rejonowej Warszawa Praga-Południe, w celu dokonania oceny karno-procesowej. Sprawa w początkowej fazie była prowadzona w ramach trybu przewidzianego w art. 307 Kodeksu postępowania karnego. Następnie ww. postępowanie zostało przekazane do dalszego prowadzenia do Prokuratury Rejonowej Warszawa Praga-Północ.

W dniu 28 grudnia 2016 roku, w przedmiotowej sprawie, na podstawie art. 17 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania karnego wydano postanowienie o umorzeniu śledztwa wobec braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia. Powyższe rozstrzygnięcie jest prawomocne. Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe po rozpatrzeniu zażalenia wniesionego przez stronę pokrzywdzoną utrzymał w mocy decyzję wydaną przez prokuratora. Jednocześnie należy wskazać, że zarówno przeprowadzone ww. postępowanie przygotowawcze, jak również czynności wyjaśniające wdrożone w omawianej sprawie w KRP Warszawa VII w trybie art. 134i ust. 4 ustawy o Policji, nie potwierdziły naruszenia przez policjantów KRP Warszawa VII dyscypliny służbowej, ani zasad etyki zawodowej.

Z poważaniem,

MINISTER

SPRAW WEWNĘTRZNYCH i ADMINISTRACJI

z up. Jarosław Zieliński

Sekretarz Stanu