Odpowiedź na interpelację nr 23157

w sprawie potrzeby bieżącego aktualizowania danych zawartych w ewidencjach gruntów i budynków prowadzonych przez starostwa powiatowe

Odpowiadający: sekretarz stanu w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju Artur Soboń

Warszawa, 09-08-2018

Szanowny Panie Marszałku,

w odpowiedzi na interpelację nr 23157 Pani Poseł Katarzyny Osos w sprawie potrzeby bieżącego aktualizowania danych zawartych w ewidencjach gruntów i budynków prowadzonych przez starostwa powiatowe, przedstawiam poniższe wyjaśnienia.

Przepis § 54 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków^[1] przewiduje dwa rodzaje weryfikacji danych ewidencyjnych.

Pierwszym jest weryfikacja zgodności danych ujawnionych w ewidencji gruntów i budynków z treścią dokumentów źródłowych stanowiących podstawę wpisu do ewidencji (§ 54 ust. 1 pkt 1). Zgodnie z § 54 ust. 2 ww. rozporządzenia taka weryfikacja powinna być przeprowadzana przez starostę w każdym obrębie co najmniej raz na 10 lat, obejmując minimum 10% dokumentów źródłowych, które stanowiły podstawę dokonanych zmian w operacie ewidencyjnym. Przypadek ten odnosi się zatem do sprawdzenia dokumentacji znajdującej się już w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym, a weryfikacja dotyczy prawidłowości wprowadzenia danych do tego rejestru.

Drugim przypadkiem weryfikacji danych ewidencyjnych jest sprawdzenie zgodności treści mapy ewidencyjnej ze stanem faktycznym w terenie. Okresowa weryfikacja danych ewidencyjnych, o której mowa w § 54 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia, powinna być przeprowadzana przez starostę w sposób planowy, co najmniej raz na 15 lat dla każdego obrębu ewidencyjnego (na całym jego obszarze), przy czym w pierwszej kolejności weryfikacji powinny podlegać te obręby, co do których istnieją np. uzasadnione przesłanki wskazujące na występowanie istotnych nieprawidłowości w treści danych ewidencyjnych (§ 54 ust. 4 i 6).

Planowanie weryfikacji danych ewidencyjnych, w każdym z obrębów ewidencyjnych, należy do obowiązków starosty, który analizując potrzebę jej przeprowadzenia powinien indywidualnie badać wszystkie czynniki mające wpływ na zasadność jej podjęcia np. stopień urbanizacji obrębu.

Intensywność zabudowy jest jednym z głównych czynników determinujących konieczność przeprowadzenia weryfikacji danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków. Przeprowadzenie takiej weryfikacji w obrębie obejmującym w większości grunty rolne i leśne raz na 15 lat należy uznać za wystarczające. Jednakże obręb, który charakteryzuje się dużym stopniem zurbanizowania, może wymagać przeprowadzenia weryfikacji w dużo krótszych odstępach czasowych niż raz na 15 lat.

Należy mieć także na względzie, że wskazane w ww. § 54 terminy są terminami minimalnymi na wykonanie poszczególnych działań sprawdzających.

Ponadto, rozporządzenie w sprawie ewidencji gruntów i budynków zawiera także regulację dającą właściwemu miejscowo wojewódzkiemu inspektorowi nadzoru geodezyjnego i kartograficznego kompetencje do zarządzenia przeprowadzenia okresowych weryfikacji w krótszych odstępach czasowych - w razie stwierdzenia nieodpowiedniego stanu operatu ewidencyjnego (§ 54 ust. 5).

Należy zwrócić uwagę na wprowadzone w ustawie z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne^[2] rozwiązania prawne mające na celu zapewnienie organom administracji geodezyjnej i kartograficznej odpowiedzialnym za prowadzenie ewidencji gruntów i budynków stałej i bieżącej informacji o zmianach danych gromadzonych w tej ewidencji.

Przede wszystkim należy wskazać na wynikający z art. 22 ust. 2 ustawy Pgik obowiązek zgłaszania każdej zmiany danych objętych ewidencją gruntów i budynków właściwemu staroście w terminie 30 dni, licząc od dnia powstania tych zmian. Obowiązek ten jest skierowany do wszystkich podmiotów figurujących w tej ewidencji.

Powyższy obowiązek nie dotyczy zmian, wynikających z aktów normatywnych, prawomocnych orzeczeń sądowych, decyzji administracyjnych, aktów notarialnych, materiałów zasobu, wpisów w innych rejestrach publicznych oraz dokumentacji architektoniczno - budowlanej przechowywanej przez organy administracji architektoniczno - budowlanej. Zgodnie z art. 23 ustawy Pgik do przekazania powyższych dokumentów zobowiązane są bowiem właściwe organy administracji publicznej, sądy i notariusze.

Zgodnie natomiast z art. 24 ust. 2a ustawy Pgik, informacje zawarte w ewidencji gruntów i budynków podlegają aktualizacji z urzędu, m.in. w wyniku zmiany przepisów prawa, prawomocnych orzeczeń sądu, odpisów aktów notarialnych i aktów poświadczenia dziedziczenia, odpisów ostatecznych decyzji administracyjnych, zawiadomień z ksiąg wieczystych, materiałów państwowego zasobu geodezyjnego lub kartograficznego lub w wyniku wykrycia błędnych informacji w rejestrze. Ust. 2b powyższego artykułu określa ponadto, które źródła danych mogą zostać wykorzystane przez organ przy wprowadzaniu do ewidencji gruntów i budynków informacji w trybie czynności materialno- technicznej, a przy których wymagane jest aby organ wydał w sprawie decyzję administracyjną.

Zagadnienie dotyczące okresowej weryfikacji danych ewidencyjnych, w kontekście potrzeb zabezpieczenia dodatkowych środków finansowych na ten cel jak również adekwatności częstotliwości tej weryfikacji, zostało poddane analizie przez Głównego Geodetę Kraju.

Na zlecenie Głównego Geodety Kraju wojewódzcy inspektorzy nadzoru geodezyjnego i kartograficznego pozyskali stosowne informacje i opinie organów odpowiedzialnych za prowadzenie ewidencji gruntów i budynków.

Z przekazanych informacji wynika jednoznacznie, że zdecydowana większość organów prowadzących ewidencję gruntów i budynków obowiązek weryfikacji danych ewidencyjnych realizuje, bądź stosunkowo niedawno zrealizowała, w ramach procedury modernizacji ewidencji gruntów i budynków. Zgodnie z § 55 rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków, modernizacja ewidencji gruntów i budynków stanowi zespół czynności technicznych, organizacyjnych i administracyjnych podejmowanych przez starostę w celu uzupełnienia bazy danych ewidencji lub jej modyfikacji do wymagań określonych w tym rozporządzeniu. Modernizacja ta może być wykonywana etapami dostosowanymi do wysokości dostępnych na ten cel środków finansowych oraz priorytetów wynikających z potrzeb państwa, jednostek samorządu terytorialnego, przedsiębiorców oraz obywateli (§ 57 ust. 1). Etapy te określa się w projekcie modernizacji sporządzanym przez starostę dla całej jednostki ewidencyjnej lub jej części.