Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości - z upoważnienia ministra -

na zapytanie nr 4709

w sprawie odtworzenia księgi wieczystej Konarzyny tom I karta 3, tom VII karta 169 i tom IX karta 198

   Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na zapytanie pani poseł Teresy Hoppe z dnia 10 czerwca 2013 r. w sprawie dotyczącej odtworzenia księgi wieczystej Konarzyny tom I karta 3, tom VII karta 169 i tom IX karta 198 uprzejmie informuję, że zgodnie z § 23 pkt 4 rozporządzenia ministra sprawiedliwości z dnia 17 września 2001 r. w sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych i zbiorów dokumentów (Dz. U. Nr 102, poz. 1122, ze zm.) ksiąg wieczystych zaginionych lub zniszczonych nie odtwarza się.

   Powyższe nie oznacza jednak, że osoba, której księga wieczysta zaginęła, pozbawiona jest możliwości ochrony swoich praw, w tym prawa własności nieruchomości. Zauważam bowiem, iż wprawdzie nie odtwarza się ksiąg wieczystych zaginionych lub zniszczonych, to jednak przedmiotową rolę pełni postępowanie o założenie księgi wieczystej. Taki też pogląd zaprezentował Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 28 stycznia 2010 r. (I CSK 222/09), wskazując m.in., że za przyjęciem stwierdzenia, iż postępowanie o założenie księgi wieczystej pełni rolę postępowania o odtworzenie zniszczonych ksiąg wieczystych, przemawia brzmienie § 23 ust. 1 cyt. wyżej rozporządzenia. Zgodnie z tym przepisem przy zakładaniu księgi wieczystej dla nieruchomości, która nie miała księgi wieczystej albo której księga wieczysta zaginęła lub uległa zniszczeniu, bierze się z urzędu pod uwagę w szczególności zbiory dokumentów, dokumenty należące do zaginionej lub zniszczonej księgi wieczystej oraz zachowane części takiej księgi, a także dane z ewidencji gruntów i budynków. Stosownie do poglądu Sądu Najwyższego wyrażonego w cyt. wyżej orzeczeniu postępowanie o założenie księgi wieczystej, która zaginęła lub uległa zniszczeniu, charakteryzuje się tym, iż jego zakres jest szerszy niż w ˝zwykłym˝ postępowaniu o założenie księgi wieczystej. Podkreślić bowiem należy, iż w tego rodzaju postępowaniu przy założeniu księgi wieczystej sąd z urzędu bierze pod uwagę w szczególności dokumenty należące do zaginionej lub zniszczonej księgi wieczystej oraz zachowane części takiej księgi, dane z ewidencji gruntów i budynków a także powinien mieć na uwadze wszelkie inne dostępne dokumenty dotyczące nieruchomości, dla której prowadzona była zaginiona księga wieczysta.

   Dodać także należy, iż w przypadku gdy w postępowaniu o założenie księgi wieczystej, która zaginęła lub uległa zniszczeniu, wnioskodawca nie jest w stanie wykazać dokumentu stwierdzającego nabycie nieruchomości, z uwagi na fakt zaginięcia lub zniszczenia takiego dokumentu, wówczas może on powołać inne dowody stwierdzające nabycie własności nieruchomości określonej we wniosku (§ 22 w zw. z § 20 ust. 2 cyt. wyżej rozporządzenia ministra sprawiedliwości). Natomiast w sytuacji, gdy prawo własności tego, kto ma być wpisany do nowo zakładanej księgi, nie zostało dostatecznie wykazane, wówczas przepisy cyt. wyżej rozporządzenia przewidują możliwość sporządzenia przez sąd stosownego obwieszczenia publicznego. W obwieszczeniu tym wzywa się wszystkich, którzy roszczą sobie prawo własności, ograniczone prawa rzeczowe albo prawa ograniczające możność rozporządzania nieruchomością, ażeby w terminie wymienionym w obwieszczeniu zgłosili w sądzie swoje prawa i złożyli potrzebne do ich wykazania dokumenty, pod rygorem pominięcia ujawnienia ich praw w zakładanej księdze wieczystej (§ 24 ust. 1 pkt 3 cyt. wyżej rozporządzenia).

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Wojciech Hajduk

   Warszawa, dnia 9 lipca 2013 r.