Odpowiedź na interpelację nr 30947

w sprawie odsetek od nienależnie pobranego świadczenia

Szanowny Panie Marszałku,

W odpowiedzi na wystąpienie Pana Marszałka, dotyczące interpelacji nr 30947 z dnia 13 lutego 2015 r. posłów Bogdana Rzońcy i Zbigniewa Chmielowca w sprawie praktyki Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dotyczącej obliczania odsetek od nienależnie pobranego świadczenia w załączeniu przedstawiam wyjaśnienia Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w przedmiotowym zakresie.

Jak wskazuje Prezes ZUS – zgodnie z treścią przepisu art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest obowiązana do jego zwrotu, wraz z odsetkami, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego.

Odsetki od kwot nienależnie pobranych świadczeń Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustala za okres od dnia następnego po dniu przekazania świadczeń na pocztę, bądź na rachunek świadczeniobiorcy w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, tj. od dnia, w którym świadczeniobiorca stał się dysponentem nienależnie wypłaconej kwoty.

Prezes ZUS podkreśla, że art. 84 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w zakresie wysokości i zasad naliczania odsetek od kwot nienależnie pobranych świadczeń odsyła do przepisów prawa cywilnego. Uznanie, że świadczenie z ubezpieczeń społecznych jest świadczeniem nienależnie pobranym oraz data jego wymagalności, wynikają jednak bezpośrednio z art. 84 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W szczególności użyte w ustępie 1 tego przepisu sformułowanie „osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych jest zobowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami…” wskazuje, że samo nienależne pobranie świadczeń, a nie wydanie decyzji potwierdzającej tę okoliczność, implikuje konieczność naliczania odsetek za zwłokę.

Zdaniem Prezesa ZUS z konstrukcji art. 84 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, iż samo spełnienie warunków uznania kwot świadczenia za nienależnie pobrane, wypełnia przesłanki odpowiedzialności dłużnika za pobranie świadczenia w okolicznościach określonych tym przepisem. Staje się on wówczas osobą zobowiązaną do zwrotu świadczenia i popada w zwłokę od chwili pobrania takiego świadczenia. Oznacza to, iż bieg terminu naliczania odsetek rozpoczyna się od następnego dnia od daty wypłaty świadczenia.

Z poważaniem