Interpelacja nr 3187

do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej, ministra sprawiedliwości

w sprawie programu "Rodzina 500 plus", nowelizacji ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz zmiany treści art. 209 Kodeksu karnego w związku z tym programem

Zgłaszający: Tomasz Jaskóła, Jakub Kulesza, Jacek Wilk, Rafał Wójcikowski

Data wpływu: 12-05-2016

Częstochowa dnia 09 maja 2016 roku

Szanowni Państwo ministrowie,

brak właściwej, merytorycznej debaty nad programem „Rodzina 500 plus” doprowadził do tego, iż faktycznie trudno choćby domyślać się jego konsekwencji. Tempo, w jakim program został przygotowany, spowodowało pominięcie racjonalnej oceny skutków społecznych, demograficznych, a przede wszystkim prawnych.

Choć program obowiązuje ledwo od kwietnia, to i tak wokoło niego narosły już liczne kłopoty. Przykładowo, niewiadomym jest, czy możliwość ubiegania się o świadczenie wychowawcze z programu 500+ ma znaczenie dla określania wysokości świadczenia alimentacyjnego? Nawet jeżeli uznać, że ma, to nie wiadomo w jakim stopniu? Oczywiście pytanie pozostaje szczególnie ciekawe dla osób, które zobowiązane są do płacenia alimentów w wysokości poniżej 500 zł.

Propozycja nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w której proponuje się uznanie, iż świadczenia wychowawcze oraz będący jego odpowiednikiem dodatek w wysokości świadczenia wychowawczego nie wpływają na zakres obowiązku alimentacyjnego, potwierdzają tylko niską jakość pierwotnej ustawy i brak przedstawienia w niej rozwiązań systemowych. Fragmentaryczność ustawy, zakrawająca wręcz o fasadowość, w konsekwencji prowadzić będzie musiała do kolejnych nowelizacji…

Pragnę także zwrócić uwagę na nieprzystosowanie treści aktualnego art. 209 Kodeksu karnego do zasad wynikających z programu. Przypomnę, że zgodnie z tym przepisem „Kto uporczywie uchyla się od wykonania ciążącego na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sądowego obowiązku opieki przez niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby i przez to naraża ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.”

Art. 209 Kodeksu karnego został skonstruowany w ten sposób, że do poniesienia odpowiedzialności karnej nie jest wystarczające samo niepłacenie alimentów. Koniecznym jest również niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Czy powiększenie budżetu rodzinnego o kwotę 500 zł, w wielu przypadkach nie będzie oznaczać, iż faktycznie podstawowe potrzeby uprawnionego zostaną zaspokojone? Oczywiście, że będzie! Tym samym zatem w wielu przypadkach nie będzie istniała możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności karnej osoby uporczywie uchylającej się od obowiązku alimentacyjnego, tylko z tego powodu że podstawowe potrzeby osoby uprawnionej będą zaspokojone dzięki programowi „Rodzina 500+” .

W związku z tym na podstawie Konstytucji RP z 1997 rok, art. 115 i ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora z 1996 roku, art. 14 ust.1.pkt 7 i wprost wynikających z regulaminu Sejmu RP art. 192, pozwolę sobie jako poseł na Sejm RP złożyć do Pana ministra interpelację poselską.

Czy planowana jest nowelizacja art. 209 Kodeksu karnego?
Czy wprowadzenie ustawy „Rodzina 500+” ma wpływ na możliwość zastosowania tego przepisu?
Art. 209 Kodeksu karnego został skonstruowany w ten sposób, że do poniesienia odpowiedzialności karnej nie jest wystarczające samo niepłacenie alimentów. Koniecznym jest również niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Czy powiększenie budżetu rodzinnego o kwotę 500 zł, w wielu przypadkach nie będzie oznaczać, iż faktycznie podstawowe potrzeby uprawnionego zostaną zaspokojone?

Z poważaniem,

Tomasz Jaskóła

Poseł na Sejm RP VIII kadencji