Odpowiedź na interpelację nr 14389

w sprawie wzrostu nakładów na Fundusz Kościelny

Odpowiadający: podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Sebastian Chwałek

Warszawa, 21-08-2017

Szanowny Panie Marszałku,

w odpowiedzi na interpelację numer 14389 Posła na Sejm RP Pana Tomasza Kostusia w sprawie wzrostu nakładów na Fundusz Kościelny uprzejmie przedstawiam, co następuje.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, środki finansowe Funduszu Kościelnego przeznaczane są m.in. na finansowanie składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne duchownych na zasadach i w trybie przewidzianym w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1793, z późn. zm.) oraz w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963, z późn. zm.).

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne duchownych stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów. Zasady i tryb ustalania minimalnego wynagrodzenia za pracę określone są w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. 2017 r., poz. 847). Każdorazowy wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę skutkuje automatycznym wzrostem wydatków z Funduszu Kościelnego na składki na ubezpieczenie społeczne duchownych o taki sam procent.

W kontekście powyższego należy wskazać, że przy planowaniu środków na finansowanie składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne z Funduszu Kościelnego niezbędne jest przyjęcie pewnych założeń. Poza zmianą wysokości płacy minimalnej, która ma bezpośredni wpływ na wysokość środków, które są przeznaczane z Funduszu Kościelnego na refundowanie składek na ubezpieczenie społeczne duchownych, istotny jest także brak możliwości realnego prognozowania liczby osób uprawnionych do sfinansowania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne z Funduszu Kościelnego, od której to liczby w znacznym stopniu uzależniona jest ostatecznie wysokość środków Funduszu Kościelnego. Liczba osób, za które składki są opłacane z Funduszu Kościelnego, wykazuje bowiem znaczne zmiany nawet w skali roku.

Odnosząc się natomiast do kwestii dotyczącej składek na ubezpieczenie zdrowotne duchownych (oraz alumnów wyższych seminariów duchownych i teologicznych, postulantów, nowicjuszy i juniorystów, a także ich odpowiedników, z wyłączeniem osób duchownych będących podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych lub zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów osób duchownych) należy wskazać, że stosownie do art. 86 ust. 5 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na opłacenie tych składek Fundusz Kościelny otrzymuje dotacje z budżetu państwa.

Co do zasady podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne dla osób duchownych (z wyłączeniem osób duchownych będących podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych lub zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów osób duchownych) jest kwota odpowiadająca wysokości specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, która aktualnie wynosi 520 zł.

W związku z faktem, że specjalny zasiłek opiekuńczy oraz stawka zasiłku, ustalona i wprowadzona w 2013 roku, do dnia dzisiejszego nie uległy zmianie, wydatki z Funduszu Kościelnego na sfinansowanie składek na ubezpieczenie zdrowotne duchownych również nie wzrastają, pomijając zmianę w wydatkach na ten cel wynikającą ze zmiany liczby ubezpieczonych osób.

W latach 2010-2015 całość środków Funduszu Kościelnego przeznaczana była wyłącznie na finansowanie składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne osób duchownych.

Natomiast poprawką do ustawy budżetowej na rok 2016 - uchwaloną przez Senat RP w dniu 19 lutego 2016 roku, a następnie przyjętą przez Sejm RP w dniu 23 lutego 2016 roku - zwiększono środki przeznaczone na Fundusz Kościelny o kwotę 8 000 tys. zł. W uzasadnieniu przedmiotowej uchwały Senatu RP wskazano, że wspomniana poprawka „zwiększa o 8 mln zł środki na dotacje dla Funduszu Kościelnego, z przeznaczeniem na remonty zabytkowych obiektów sakralnych oraz wspomaganie kościelnej działalności charytatywno-opiekuńczej.”

Wskazana kwota w 2016 roku została wydatkowana z Funduszu Kościelnego na dotacje dla 86 kościelnych osób prawnych z przeznaczeniem na remonty zabytkowych obiektów sakralnych oraz wspomaganie kościelnej działalności charytatywno-opiekuńczej. Ponadto działalność trzech kościelnych osób prawnych została dofinansowana z Funduszu Kościelnego po uprzednim przesunięciu tych środków z rezerwy ogólnej budżetu państwa.

Z ogólnej – przeznaczonej na konserwację i remonty obiektów sakralnych i kościelnych o wartości zabytkowej oraz wykonywanie działalności charytatywno-opiekuńczej – kwoty w wysokości 11.790 tys. zł, wydatkowano 11.685 tys. zł.

Natomiast finansowane z Funduszu Kościelnego w 2016 roku składki na ubezpieczenie społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne osób duchownych wyniosły 133.650 tys. zł.

Jednocześnie uprzejmie informuję, że Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji nie planuje podjęcia działań zmierzających do zmiany funkcjonowania Funduszu Kościelnego.

Z poważaniem,

MINISTER

SPRAW WEWNĘTRZNYCH i ADMINISTRACJI

z up. Sebastian Chwałek

Sekretarz Stanu