Komisje: Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Spraw Zagranicznych, obradujące pod przewodnictwem posła Roberta Tyszkiewicza (PO), zastępcy przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych, rozpatrzyła:
– pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Kazachstanu o readmisji osób, podpisanej w Warszawie dnia 22 sierpnia 2016 r. (druk nr 1348).
W posiedzeniu udział wzięli: Jakub Skiba sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji wraz ze współpracownikami, Renata Szczęch podsekretarz stanu Ministerstwie Spraw Zagranicznych wraz ze współpracownikami, płk SG Andrzej Jakubaszek dyrektor Zarządu ds. Cudzoziemców w Komendzie Głównej Straży Granicznej, Mateusz Glinowiecki asystent przewodniczącego Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych.
W posiedzeniu udział wzięli pracownicy Kancelarii Sejmu: Piotr Babiński, Jacek Karolak, Artur Kucharski oraz Jakub Stefański – z sekretariatów Komisji w Biurze Komisji Sejmowych; Przemysław Sadłoń – legislator z Biura Legislacyjnego.
Przewodniczący poseł Robert Tyszkiewicz (PO):
Otwieram wspólne posiedzenie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Spraw Zagranicznych. Witam pana ministra Jakuba Skibę, sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, witam panią minister Renatę Szczęch, panią przewodniczącą. Stwierdzam kworum. Przystępujemy do obrad naszych połączonych Komisji.
Porządek obrad, który państwo otrzymali, obejmuje pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Kazachstanu o readmisji osób, podpisanej w Warszawie dnia 22 sierpnia 2016 r. (druk nr 1348). Projekt z tego druku został skierowany przez marszałka do naszych Komisji do pierwszego czytania w dniu 8 marca br. Przypominam, że pierwsze czytanie obejmuje uzasadnienie przez wnioskodawcę, pytania posłów i odpowiedzi wnioskodawcy oraz debatę w sprawach ogólnych zasad projektu. Wszyscy państwo otrzymali opinię Biura Analiz sejmowych przygotowaną przez panią dr Jolantę Bucińską.
Przystępujemy zatem do procedowania rzeczonego projektu. Bardzo proszę przedstawiciela rządu, pana ministra Jakuba Skibę o uzasadnienie projektu z druku nr 134. Bardzo proszę, panie ministrze.
Sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Jakub Skiba:
Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Wysokie Komisji, szanowni panie i panowie posłowie, umowę sporządzono w celu określenia prawnych podstaw przyjmowania na swoje terytorium obywateli Republiki Kazachstanu i odpowiednio obywateli RP oraz obywateli państw trzecich przebywających bez zezwolenia na terytorium państwa drugiej strony. Wejście w życie umowy, która reguluje techniczne elementy związane z przekazywaniem i przyjmowaniem osób przebywających bez zezwolenia na terytorium obydwu państw, powinno zapewnić skuteczną współpracę między stronami w ramach międzynarodowych działań podejmowanych na rzecz zapobiegania i zwalczania nielegalnej migracji, a także przyczynić się do pogłębiania współpracy między RP a Republiką Kazachstanu w dziedzinie ochrony szeroko rozumianego porządku prawnego i publicznego obydwu państw.
Kwestia współpracy ze stroną kazachską w zakresie wykonywania readmisji nie była dotychczas uregulowana w wiążących obie strony umowach międzynarodowych. Inicjatorem podjęcia negocjacji umowy o readmisji była strona kazachska. Ostateczny tekst umowy został uzgodniony w trakcie dwustronnego spotkania, które odbyło się w Warszawie w dniu 18 lipca 2016 r. Umowę podpisano w dniu 22 sierpnia 2016 r. w Warszawie w trakcie wizyty prezydenta Nursułtana Nazarbajewa.
W umowie uregulowano przede wszystkim następujące kwestie: po pierwsze określono zasady readmisji obywateli państw obydwu stron oraz obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców, którzy nielegalnie wjechali, przebywają lub zamieszkują na terytorium strony umowy i których ta strona zgodnie ze swymi przepisami wewnętrznymi ma prawo wydalić z terytorium swojego państwa. Po drugie określono zasady sporządzania wniosku o readmisję, jego przesyłania, oraz zasady udzielania odpowiedzi na ten wniosek. Wskazano rodzaje środków łączności wykorzystywanych przez strony do przesyłania wniosków i udzielania odpowiedzi. Po trzecie określono zasady realizowania readmisji przyspieszonej. Po czwarte określono dowody potwierdzające lub uprawdopodobniające posiadanie przez osobę podlegającą readmisji obywatelstwo państwa strony rozpatrującej wniosek. Po piąte określono dowody pozwalające potwierdzić fakt nielegalnego wjazdu z terytorium strony rozpatrującej wniosek lub potwierdzić legalny pobyt lub zamieszkanie osoby podlegającej readmisji na terytorium tej strony. Po szóste określono warunki przekazania osoby i rodzaj transportu wykorzystywanego do tego celu. Po siódme określono zasady tranzytu przez terytorium państwa drugiej strony, zasady sporządzania wniosku o tranzyt i udzielania na niego odpowiedzi oraz procedurę tranzytu. Po ósme określono zasady wykonywania eskorty przez funkcjonariuszy konwojujących osoby podlegające readmisji.
Wejście w życie umowy nie powoduje dodatkowych kosztów. Wszystkie koszty związane z wydalaniem cudzoziemca z terytorium RP, takie jak pobyt w placówce detencyjnej, zakup biletów, wystawianie eskorty, opłaty konsularne, są ponoszone na podstawie ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach i są niezależne od faktu zawarcia umowy. Wejście w życie umowy może jedynie ułatwić i przyspieszyć readmisję.
Uzasadnieniem związania RP umową w trybie ratyfikacji za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie są następujące przesłanki: po pierwsze umowa dotyczy spraw określonych w art. 89 ust. 1 pkt 5 Konstytucji RP, tj. spraw uregulowanych ustawą, a związanych z zapewnieniem funkcjonariuszom Republiki Kazachstanu eskortującym osobę takiego samego poziomu ochrony i wsparcia, jakie prawo wewnętrzne gwarantuje polskim funkcjonariuszom. Jest to art. 15 pkt 6 umowy. Powyższe kwestie regulowane są między innymi ustawą z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny w zakresie odnoszącym się do szczególnej ochrony funkcjonariusza publicznego podczas wykonywania przez niego obowiązków służbowych, jak również ustawą o Straży Granicznej, która nakłada na organy administracji rządowej, jednostki samorządu terytorialnego oraz państwowe inne jednostki organizacyjne obowiązek współdziałania z organami Straży Granicznej oraz zapewnienia im niezbędnych warunków do wykonywania ustawowych zadań, w tym udzielania pomocy w zakresie obowiązujących przepisów prawa.
Po drugie, ponadto stosowanie przez funkcjonariuszy Republiki Kazachstanu na terytorium RP środków przymusu bezpośredniego w stosunku do osoby podlegającej przekazaniu lub tranzytowi pod eskortą stanowi ograniczenie gwarantowanych tej osobie wolności i zgodnie z art. 41 ust. 1 Konstytucji RP może nastąpić tylko i wyłącznie na zasadach i w trybie określonych w ustawie.
Z uwagi na powyższe w związku z pełnieniem przesłanek określonych w art. 89 ust. 1 pkt 2 i 5 Konstytucji RP związanie RP przedmiotową umową powinno nastąpić w trybie ratyfikacji, za uprzednią zgoda wyrażoną w ustawie zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych.
Dziękuję bardzo. Do państwa dyspozycji, oprócz mnie, są także przedstawiciele resortu administracji, pan dyrektor Wereszczyński, zastępca dyrektora Departamentu Prawnego, i pan dyrektor Jakubaszek, dyrektor Zarządu ds. Cudzoziemców Straży Granicznej. Bardzo dziękuję.
Przewodniczący poseł Robert Tyszkiewicz (PO):
Dziękuję, panie ministrze. Czy pani minister Szczęch chciałaby coś dodać?
Podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Renata Szczęch:
Dziękuję serdecznie. O trybie ratyfikacji powiedział pan minister Skiba. W razie pytań również służę odpowiedzią. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Robert Tyszkiewicz (PO):
Dziękuję bardzo. Bardzo proszę państwa posłów o zadawanie pytań. Widać, że wszystko jest jasne. Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos w debacie? Nie widzę zgłoszeń. Zamykam debatę. Stwierdzam zakończenie czytania projektu z druku nr 1348. Stwierdzam, że nie zgłoszono wniosku o przeprowadzenie wysłuchania publicznego, a zatem wnoszę o niezwłoczne przystąpienie do wysłuchania projektu. Sprzeciwu nie słyszę.
Przystępujemy do rozpatrzenia ustawy z druku nr 1348 w Komisji. Otwieram dyskusję. Czy pan minister chciałby jeszcze zabrać głos? Dziękuję. Pani minister? Dziękuję bardzo. czy ktoś z członków Komisji chciałby zabrać głos? Dziękuję bardzo. Czy Biuro Legislacyjne zgłasza uwagi?
Legislator z Biura Legislacyjnego Przemysław Sadłoń:
Przemysław Sadłoń, Biuro Legislacyjne. Nie zgłaszam uwag. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Robert Tyszkiewicz (PO):
Dziękuję bardzo. Czy są uwagi do tytułu ustawy? Nie ma uwag. Czy są uwagi do art. 1 ustawy? Także nie ma uwag. Czy są uwagi do art. 2? Nie ma uwag. Przystępujemy zatem do głosowania.
Kto jest za przyjęciem sprawozdania Komisji o przyjęciu projektu ustawy z druku nr 1348 proszę o podniesienie ręki (23) Kto jest przeciw? (0) Kto się wstrzymał? (0)
Dziękuję bardzo. Stwierdzam, że Komisje przyjęły sprawozdanie jednomyślnie.
Przystępujemy do wyboru posła sprawozdawcy na posiedzenie Sejmu. Proszę o zgłaszanie kandydatur. Bardzo proszę, panie przewodniczący.
Poseł Arkadiusz Czartoryski (PiS):
Czy pan poseł Woźniak wyraziłby zgodę na bycie posłem sprawozdawcą?
Przewodniczący poseł Robert Tyszkiewicz (PO):
Dziękuję bardzo. Czy pan poseł się zgadza? Tak. Czy ktoś jest przeciwny powierzeniu panu posłowi Tadeuszowi Woźniakowi funkcji sprawozdawcy? Nie słyszę sprzeciwu. Stwierdzam, że Komisje wybrały sprawozdawcę bez głosu sprzeciwu.
Informuję, że na tym porządek obrad został wyczerpany. Zamykam posiedzenie Komisji. Dziękuję bardzo.