Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka, obradująca pod przewodnictwem posła Pawła Śliza (Polska2050-TD), przewodniczącego Komisji, rozpatrzyła:
– rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw (druk nr 993) – kontynuacja.
W posiedzeniu udział wzięli: Maria Ejchart podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości wraz ze współpracownikami, Michał Zoń dyrektor Biura Prawnego Centralnego Zarządu Służby Więziennej oraz Paweł Zieliński stały doradca Komisji.
W posiedzeniu udział wzięli pracownicy Kancelarii Sejmu: Daniel Kędzierski, Paulina Gabor, Karolina Towpik i Łukasz Sarnecki – z sekretariatu Komisji w Biurze Komisji Sejmowych; Sławomir Osuch, Tomasz Czech – legislatorzy z Biura Legislacyjnego,
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Dzień dobry państwu.
Otwieram posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.
Witam państwa posłów oraz zaproszonych gości. Witam panią minister Marię Ejchart. Witam pana Mirosława Przybylskiego, dyrektora Departamentu Wykonywania Orzeczeń i Probacji. Witam pana Michała Zonia, dyrektora Biura Prawnego w Centralnym Zarządzie Służby Więziennej. Witam pana Przemysława Kazimierskiego, naczelnika wydziału w Departamencie Wykonywania Orzeczeń i Probacji. Witam także panią Annę Łubińską-Bujak, główną specjalistkę do spraw legislacji w Departamencie Legislacyjnym. Dzień dobry państwu.
Dzisiaj w Komisji uczestniczą z nami również studenci z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przywitajmy ich brawami. Bardzo mi miło, że mogłem zaprosić studentów mojej Alma Mater na dzisiejszą Komisję, żeby mogli zobaczyć, jak wygląda prawdziwa legislacja. Szanowne panie, szanowni panowie, stańmy na wysokości zadania i pokażmy, jak jest naprawdę.
Przechodzimy do porządku dzisiejszego posiedzenia, czyli kontynuujemy rozpatrzenie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw z druku nr 993.
Przystępujemy do realizacji porządku dziennego. Przypomnę, że na poprzednim posiedzeniu rozpatrzyliśmy tytuł projektu, więc przechodzimy do art. 1. Przypomnę również, że rozpatrujemy tę ustawę jednostkami redakcyjnymi bez ich przyjmowania i głosujemy tylko i wyłącznie poprawki.
Czy są jakieś uwagi do art. 1? Bardzo proszę.
Poseł Marcin Warchoł (PiS):
Panie przewodniczący, mam wniosek formalny o odrzucenie projektu.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Panie pośle, ten wniosek był już złożony i został przegłosowany na poprzednim posiedzeniu. Czy chce pan poseł złożyć inny wniosek? Dziękuję.
Przechodzimy do art. 1. Czy ktoś z pań i panów posłów ma jakieś uwagi do art. 1? Nie widzę. Biuro Legislacyjne, bardzo proszę.
Legislator Sławomir Osuch:
Panie przewodniczący, mamy szereg poprawek legislacyjnych, które w naszej ocenie nie są kontrowersyjne. Dotyczą nie tylko art. 1, ale także zmian w kolejnych artykułach. Jak to często bywało na Komisjach, nie są to zmiany dyskusyjne ani kontrowersyjne i nie tykają one meritum sprawy. Nasza sugestia jest taka, żeby przyjąć blokiem poprawki, które będziemy zgłaszać. Oczywiście, jeżeli będą jakieś uwagi czy wątpliwości, to będziemy mogli je wyjaśnić. To pierwsza kwestia.
Przy okazji chcemy prosić o wyrażenie zgody przez Komisję na wprowadzenie oczywistych zmian redakcyjnych bez potrzeby ich odrębnego zgłaszania. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Czy jest sprzeciw, żeby traktować te poprawki jako legislacyjne i upoważnić Biuro Legislacyjne? Nie widzę sprzeciwu. Komisja upoważnia Biuro Legislacyjne do wprowadzenia wyżej wymienionych poprawek.
Czy są jakieś uwagi do art. 1? Nie widzę. Czy ktoś ze strony ministerstwa ma uwagi w tym zakresie? Dziękuję bardzo.
Przechodzimy zatem do art. 2. Czy ktoś z pań i panów posłów ma jakieś uwagi do art. 2? Nie widzę. Czy Biuro Legislacyjne ma jakieś uwagi? Nie widzę.
Mam pytanie do Biura Legislacyjnego. Poprawki, o których mówiliście państwo, dotyczą tego, żeby w art. 1 pkt 9 skreślić po wyrazach „dyrektor generalny do służby w Służbie Więziennej”, tak?
Legislator Sławomir Osuch:
Tak. Panie przewodniczący, rozumiem, że ktoś z państwa posłów przejmie te poprawki. Wymagają one podpisu.
Poseł Maciej Tomczykiewicz (KO):
Panie przewodniczący, zostały one złożone z trzema podpisami na poprzednim posiedzeniu.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Nie ma sprzeciwu? Przyjmujemy, że te poprawki zostały przyjęte zgodnie z poprawką podpisaną przez trzech posłów. Dziękuję.
Czy są jakieś uwagi do art. 2? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 2.
Przechodzimy do art. 3. Czy są jakieś uwagi? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 3.
Czy są jakieś uwagi do art. 4? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 4.
Czy są jakieś uwagi do art. 5? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 5.
Czy są jakieś uwagi do art. 6? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 6.
Czy są jakieś uwagi do art. 7? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 7.
Czy są jakieś uwagi do art. 8? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 8.
Czy są jakieś uwagi do art. 9? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 9.
Czy są jakieś uwagi do art. 10? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 10.
Czy są jakieś uwagi do art. 11? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 11.
Czy są jakieś uwagi do art. 12? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 12.
Czy są jakieś uwagi do art. 13? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 13.
Czy są jakieś uwagi do art. 14? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 14.
Czy są jakieś uwagi do art. 15? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 15.
Czy są jakieś uwagi do art. 16? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 16.
Czy są jakieś uwagi do art. 17? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 17.
Czy są jakieś uwagi do art. 18? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 18.
Czy są jakieś uwagi do art. 19? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 19.
Czy są jakieś uwagi do art. 20? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 20.
Czy są jakieś uwagi do art. 21? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 21.
Czy są jakieś uwagi do art. 22? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 22.
Czy są jakieś uwagi do art. 23? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 23.
Do art. 24 została zgłoszona poprawka. Czy pan poseł chce zabrać głos w tym zakresie?
Poseł Maciej Tomczykiewicz (KO):
Tak.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Bardzo proszę.
Panie pośle, dwie minuty.
Poseł Maciej Tomczykiewicz (KO):
Panie przewodniczący, została przedłożona poprawka i bardzo krótko postaram się ją uzasadnić.
Zgodnie z projektowanym art. 24 ust. 1 i ust. 2 funkcjonariusze IWSW stają się funkcjonariuszami CZSW, natomiast funkcjonariusze wydziałów zamiejscowych IWSW stają się funkcjonariuszami jednostek organizacyjnych Służby Więziennej mających siedziby najbliżej siedziby tych wydziałów. Poprawka ma na celu właściwe określenie przepisów ustawy z dnia 9 kwietnia o Służbie Więziennej, które będą mogły być stosowane odpowiednio w przedmiotowym stanie faktycznym. Odpowiednie zastosowanie art. 72 ustawy o Służbie Więziennej polegać będzie na zachowaniu prawa dotychczasowego uposażenia funkcjonariuszom przeniesionym z IWSW do CZSW.
Jednocześnie wskazać należy, że w związku z tym, iż dotychczasowi funkcjonariusze IWSW przenoszeni będą do CZSW na mocy projektowanego przepisu art. 24 ust. 1, nie będzie możliwe odpowiednie stosowanie art. 69 ustawy o Służbie Więziennej, dotyczącego przeniesienia do pełnienia służby w innej jednostce organizacyjnej Służby Więziennej, gdyż nie będą to przeniesienia w przypadkach uzasadnionych ważnymi potrzebami służby. Podobnie niemożliwe będzie odpowiednie zastosowanie art. 85 ustawy o Służbie Więziennej, gdyż przepis ten reguluje przeniesienie funkcjonariusza na niższe stanowisko służbowe w razie wymierzenia kary dyscyplinarnej.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Bardzo dziękuję, panie pośle. Czy są jakieś uwagi? Nie widzę. Czy jest jakiś sprzeciw do przyjęcia tej poprawki? Nie widzę. Przyjęliśmy tę poprawkę.
Przechodzimy do art. 25. Czy są jakieś uwagi? Nie widzę. Przyjęliśmy art. 25.
Czy są jakieś uwagi do art. 26? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 26.
Czy są jakieś uwagi do art. 27? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 27.
Czy są jakieś uwagi do art. 28? Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.
Legislator Tomasz Czech:
Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, mamy pewną wątpliwość, jeżeli chodzi o relację pomiędzy art. 27 a art. 28.
Art. 27 mówi o tym, że sprawy wszczęte na podstawie rozdziału 3a, który regulował kwestię związaną z inspektoratem, które nie zostały zakończone przed wejściem w życie ustawy, szef IWSW przekazuje ministrowi sprawiedliwości, a następnie minister sprawiedliwości przekazuje je poszczególnym służbom. Jaka jest w takim układzie relacja do art. 28, gdzie jest mowa o tym, że po pierwsze szef IWSW zakończy prowadzenie czynności operacyjno-rozpoznawczych, a te były prowadzone przede wszystkim na podstawie rozdziału 3a ustawy o Służbie Więziennej? Co oznacza w ogóle, że zakończy prowadzenie czynności operacyjno-rozpoznawczych, skoro ma przekazać wszystkie sprawy z rozdziału 3a? Poza tym, jeżeli sprawy zostaną przekazane do ministra sprawiedliwości, a ten z kolei przekaże je poszczególnym służbom, to jak będzie informował poszczególne służby o potrzebie kontynuowania określonych czynności w tych sprawach? Jest to dla nas nieczytelna norma o potrzebie kontynuowania określonych czynności w tych sprawach i nie do końca jasne jest co ma być tutaj brane pod uwagę. To jest jedna sprawa.
Mamy jeszcze zastrzeżenia do ust. 2, jeżeli chodzi o pkt 2, ponieważ tutaj jest mowa o tym, że pozostają w mocy postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie wydane na podstawie art. 23p oraz zgody udzielone na podstawie art. 23p albo art. 23q. Czy będzie jasne, o jakie zgody tutaj chodzi? Jeżeli chodzi o postanowienia, to jest tu wskazane, że to chodzi o postanowienie sądu okręgowego, a jeżeli chodzi o pozostałe przepisy, to oczywiście mamy zgodę zastępcy prokuratora generalnego w zakresie dotyczącym postanowienia sądu okręgowego. Ale jakie są tu jeszcze zgody? Czy nie należałoby tego jakoś doprecyzować? Dziękuję bardzo.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Dziękuję bardzo.
Proszę ministerstwo o zajęcie stanowiska w tym zakresie.
Dyrektor Biura Prawnego Centralnego Zarządu Służby Więziennej Michał Zoń:
Panie przewodniczący, szanowna Komisjo, Michał Zoń, dyrektor Biura Prawnego, Centralny Zarząd Służby Więziennej.
Bardzo dziękuję za czujność legislacyjną panów mecenasów z Biura Legislacyjnego. W istocie przygotowując się do posiedzenia Komisji, dłuższy czas poświęciliśmy na analizę tych rozwiązań legislacyjnych. Rozwiązania te mają absolutnie nowatorski charakter i działamy trochę w obszarze terra incognita. Znosząc funkcjonowanie Inspektoratu Służby Więziennej, dotknęliśmy obszarów do tej pory legislacji jeszcze nieznanych. Wydaje się, że ta wątpliwość Biura Legislacyjnego ma charakter pozorny. Dlaczego?
Art. 27 i art. 28 to są jedne z wyjątkowych norm, które wejdą chwilę wcześniej przed resztą ustawy, będą one wchodziły zgodnie z art. 34 i wejdą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, a reszta ustawy po upływie 30 dni. Dlaczego taki zabieg legislacyjny? Żeby dać czas szefowi Inspektoratu Wewnętrznego Służby Więziennej do zinwentaryzowania się – swoją drogą ta inwentaryzacja już się dokonuje – i przekazania niezakończonych spraw ministrowi sprawiedliwości, który z kolei działając w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych oraz ministrem koordynatorem służb specjalnych, przyporządkuje te sprawy do dalszego prowadzenia właściwym służbom w oparciu o przepisy ustawowe.
Tak będzie się działo ze sprawami niezakończonymi. O ile będzie taka możliwość, szef inspektoratu zakończy to, co będzie możliwe do zakończenia, a w szczególności zakończy prowadzenie tych spraw, w których realizowane są czynności operacyjno-rozpoznawcze. To jest właśnie ten lex specialis z art. 28. W związku z tym, że to szef inspektoratu ma najlepszą wiedzę na temat tego, jaki jest przedmiot, obszar i waga tych postępowań, stąd norma, zgodnie z którą będzie on mógł określić harmonogram zakończenia czynności operacyjno-rozpoznawczych.
Szef inspektoratu będzie mógł również na podstawie tego przepisu specjalnego poinformować szefów innych służb specjalnych o konieczności kontynuacji działania w obszarze operacyjno-rozpoznawczym. Czy są wątpliwości co do rozumienia ust. 2 art. 28? Chylę czoła przed wnikliwością panów mecenasów, ale wydaje się, że takich wątpliwości nie ma, bowiem w art. 23p czy art. 23q obowiązującej ustawy wyraźnie wyegzemplifikowane są zgody – jakie to są zgody, w jakim trybie udzielane, w związku z jakimi działaniami i przez jaki organ są podejmowane. Czytając więc art. 28 ust. 2 w powiązaniu z art. 23p i art. 23q, adresat bez problemu będzie mógł tę normę odkodować. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Dziękuję bardzo.
Biuro Legislacyjne zgłasza jeszcze uwagi.
Legislator Sławomir Osuch:
Mała wątpliwość i dygresja do tego, co powiedział pan dyrektor, jeżeli chodzi o art. 28 ust. 2 pkt 2. Mamy postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie – tu sprawa jest jasna. Mamy zgody udzielone, z tym że tak naprawdę chyba chodzi tam o te zgody, które są udzielane przez prokuratora krajowego, bo przecież zgody, jeżeli są udzielane przez sąd okręgowy, również mają charakter postanowienia, prawda?
Dyrektor biura CZSW Michał Zoń:
Tak.
Legislator Sławomir Osuch:
Zatem byłby to wówczas mały skrót, bo na tej podstawie chodziłoby tu chyba o zgody zastępcy prokuratora generalnego prokuratora krajowego. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Dziękuję.
Bardzo proszę.
Dyrektor biura CZSW Michał Zoń:
Panie przewodniczący, bardzo krótko. Panie mecenasie, zgadzam się z panem. To jest zgoda, bo sąd wydaje zgodę, ma to formę postanowienia. Prokurator wydaje zgodę w formie zgody i wydaje się to wynikać wprost z tych przepisów. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Dziękuję bardzo.
Czy są jeszcze jakieś uwagi Biura Legislacyjnego?
Legislator Sławomir Osuch:
Nie, to jest dla nas jasne i wyjaśnione, natomiast mówimy, że to jest taka lekka droga na skróty, bo udzielenie pełnej zgody przez prokuratora krajowego byłoby dopełnieniem tego przepisu, ale przyjmiemy wiadomość i wyjaśnienia pana dyrektora. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Dziękuję bardzo. W takim razie rozpatrzyliśmy art. 28.
Przechodzimy do art. 29. Rozpatrzyliśmy art. 29.
Przechodzimy do art. 30. Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.
Legislator Tomasz Czech:
Jeżeli chodzi art. 30, to mamy wątpliwość dotyczącą przekazywania ministrowi sprawiedliwości spraw, które były prowadzone dotychczas na podstawie uchylonego art. 23y.
Dla przypomnienia: ten przepis dotyczył zgody na udzielanie uprawnionemu podmiotowi informacji stanowiącej informację niejawną. Na podstawie tego artykułu i obecnie jeszcze obowiązującej ustawy szef IWSW uprawniał byłych funkcjonariuszy, m.in. Służby Więziennej, do udzielania uprawnionemu podmiotowi informacji stanowiącej informację niejawną. Jeżeli taki przepis zostaje, to kompetencja ta zostaje przekazana ministrowi sprawiedliwości. Czy w takim wypadku minister sprawiedliwości na podstawie jakichś ogólnych przepisów będzie miał prawo do tego, żeby takich właśnie zgód udzielać?
Jeżeli chodzi o kwestie po wejściu w życie ustawy, byłych pracowników i byłych funkcjonariuszy IWSW, będzie to następować na podstawie art. 31, a tutaj brakuje nam doprecyzowania, na jakiej podstawie minister sprawiedliwości będzie udzielał zgody m.in. byłym funkcjonariuszom Służby Więziennej. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Dziękuję bardzo.
Czy mogę prosić ministerstwo o stanowisko w tym zakresie? Bardzo proszę.
Dyrektor biura CZSW Michał Zoń:
Dziękuję uprzejmie.
Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, zacni panowie mecenasi, źródła kompetencji dla ministra sprawiedliwości dopatrujemy w przepisie art. 179 Kodeksu postępowania karnego. Zgodnie z brzmieniem § 3 tegoż artykułu sąd i prokurator mogą zwrócić się do właściwego naczelnego organu administracji rządowej o zwolnienie świadka od obowiązku zachowania tajemnicy, jeżeli ustawy szczególne nie stanowią inaczej. W tym przypadku ustawy inaczej nie stanowią. W związku z brzmieniem tej normy nie ma znaczenia tak naprawdę, czy to były funkcjonariusz, czy to były pracownik, a może inna osoba niż te wymienione, bo przecież w tych czynnościach operacyjno-rozpoznawczych mogą uczestniczyć w chwili obecnej również inne osoby przebywające na terenie jednostki, czyli dostawcy usług i towarów. Norma ogólna z art. 179 Kodeksu postępowania karnego upoważni więc ministra sprawiedliwości jako naczelny organ administracji rządowej do zwolnienia z zachowania tych tajemnic, czyli do zwolnienia, o którym mowa w dotychczas obowiązującym art. 23y. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Bardzo serdecznie dziękuję.
Biuro Legislacyjne ma jeszcze dalej posunięte wątpliwości. Bardzo proszę.
Legislator Tomasz Czech:
Przepraszam, że drążymy temat, ale ewentualnie do zastanowienia się na przyszłość jest kwestia tego, że w art. 23y były jeszcze ust. 2 i ust. 3, które ograniczały możliwość wydania takiego zezwolenia. Do zastanowienia się pozostaje kwestia, czy w tym przypadku zastosowanie Kodeksu postępowania karnego jest wystarczające, żeby te ograniczenia zostały również wprowadzone. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Dziękuję bardzo. Nie widzę żadnych innych uwag. Rozpatrzyliśmy art. 30.
Przechodzimy do art. 31. Nie widzę uwag. Rozpatrzyliśmy art. 31.
Przechodzimy do art. 32. Nie widzę uwag.
Poseł Maciej Tomczykiewicz (KO):
Panie przewodniczący, w tej zbiorczej liście poprawek pojawia się…
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Jeśli zostało to uwzględnione zbiorczo, to jest już przyjęte.
Poseł Maciej Tomczykiewicz (KO):
Jasne.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Przechodzimy dalej. Czy są jakieś uwagi do art. 32? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 32.
W art. 33 jest poprawka. Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Maciej Tomczykiewicz (KO):
Poprawka ma na celu zapewnienie poprawności redakcyjnej projektowanego przepisu. Wnioski nie mogą utracić mocy i raczej pozostawia się je bez rozpoznania. Z tych względów dotychczasowy pkt 3 projektowanego art. 33 zawarto w art. 33 ust. 2, zaś pozostałe punkty otrzymały oznaczenie ust. 1.
Dodatkowo w poprawce uwzględniono poprawkę legislacyjną polegającą na wykreśleniu zwrotu „w brzmieniu dotychczasowym”, gdyż przepisy, o których mowa w projektowanym art. 33, zostaną uchylone. Nie będzie zatem dwóch brzmień tych przepisów.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Bardzo dziękuję, panie pośle.
Rozpatrzyliśmy art. 33. Jakie jest stanowisko rządu w tym zakresie? Nie ma sprzeciwu. Czy na sali jest jakiś sprzeciw do tej poprawki? Nie widzę. Przyjęliśmy tę poprawkę.
Przechodzimy do art. 34, ostatniego. Czy ktoś z pań i panów posłów ma jakieś uwagi? Nie widzę. Rozpatrzyliśmy art. 34. Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Michał Wójcik (PiS):
Panie przewodniczący, chcę zabrać głos i zadać pytanie przed głosowaniem.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
W zakresie tej ustawy?
Poseł Michał Wójcik (PiS):
Tak.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Michał Wójcik (PiS):
Mam pytanie do pani minister, dlatego że w moim przekonaniu nadal nie poznaliśmy racjonalnego powodu likwidacji tego inspektoratu. Na tej sali jest kilka osób, które nadzorowały Służbę Więzienną.
Pani minister, ta ustawa to jest ustawa m.in. przeciwko wam, bo jako osoba nadzorująca Służbę Więzienną będzie pani miała większy problem z pewną drogą dotyczącą realizacji zawiadomień do prokuratury czy wykrywalnością przestępstw. Ma pani służbę, która jest do tego profesjonalnie przygotowana tak jak w innych formacjach. Nie rozumiem tego i nie poznałem racjonalnego powodu, bo ani nie jest to powód finansowy, ani z całą pewnością nie jest to spowodowane tym, że ludzie w inspektoracie nic nie robią, bo w uzasadnieniu mamy napisane, że wykryli oni ileś przestępstw.
Każdy, kto zajmuje się nadzorem Służby Więziennej i jednostek penitencjarnych, wie, że tam m.in. jest zarzewie przestępczości. Bardzo się cieszę, że młodzi ludzie uczestniczą w dzisiejszej Komisji, ale chyba każdy na tej sali się zgodzi, że jeżeli kilkadziesiąt tysięcy ludzi, w tym mordercy, jest skazanych za to, że popełnili jakieś przestępstwo i siedzą w jednostkach, to właśnie w tych miejscach często jest zarzewie nowych przestępstw. Wiemy to z doświadczenia i nasza wiedza pozwala na to, żeby o tym mówić.
Nie poznałem racjonalnego powodu likwidacji inspektoratu, więc jeżeli pani minister czy ktoś z ministerstwa byłby w stanie sensownie to wyjaśnić, to wtedy zobaczymy, ale na razie uważam, że zasadnym jest wniosek, żeby głosować przeciw. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Czy jeszcze ktoś z panów i pań posłów chciałby zabrać głos? Panie pośle, dwie minuty.
Poseł Michał Woś (PiS):
Chcę podtrzymać wszystko, co mówiłem przed odroczeniem tego posiedzenia w ciągu dwudziestokilkuminutowego przemówienia i poprzeć głos pana ministra Wójcika.
Mieliśmy porządne narzędzie do tego, żeby zlikwidować, a przynajmniej skrajnie ograniczyć przestępczość narkotykową za kratami, a państwo postanowili nie tylko z tego narzędzia nie skorzystać, ale zaorać instytucję, która naprawdę została dobrze zorganizowana i już miała pierwsze konkretne sukcesy, o których też mówiłem przy naszym poprzednim posiedzeniu. Konkretnie wymieniałem wówczas, ile kilogramów poszczególnych narkotyków zostało zabezpieczonych. W związku z tym również zachęcam do tego, żeby nie popierać tego rozwiązania legislacyjnego, czyli likwidacji, bo jest ona po prostu sprzeczna z interesem państwa polskiego. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Czy jeszcze ktoś z pań i panów posłów chce zabrać głos?
Pan poseł Szrot, pan poseł Tomczykiewicz i pan poseł Ćwik. Zamykam listę. Proszę bardzo, pan poseł Szrot.
Poseł Paweł Szrot (PiS):
Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, wczoraj wraz z panem posłem Wawrem oraz panem marszałkiem Bosakiem wizytowaliśmy zakład karny na Grochowie. Wielka szkoda, że nikt z pozostałych członków Komisji, a zwłaszcza z koalicji rządzącej, nam nie towarzyszył, bo dowiedzieliby się, jak wielkim problemem jest utrzymanie osadzonych w tym zakładzie karnym w stanie poszanowania prawa, jak wielkim problemem są narkotyki i jak potrzebne jest to narzędzie, które dzisiaj chcemy zlikwidować. Takie wizyty studyjne bardzo się przydają i pewnie pozwoliłyby niektórym uświadomić sobie trochę więcej, niż czytamy w uzasadnieniach rządowych do ustaw.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Rzeczywiście nie byłem obecny, choć miałem być na tej wizytacji, natomiast uzyskałem szczegółową informację, jak ona przebiegała. Słowem nie było mowy na temat wielkiego problemu z narkotykami w tym zakładzie, więc proszę, żeby nie wprowadzał pan w błąd. Miałem bardzo szczegółowe informacje w zakresie dotyczącym tej wizyty i myślę, że osoby, które mi je przekazały, na pewno nie wprowadziły mnie błąd. Szczegółowe uzasadnienie tego projektu ustawy znajduje się właśnie w uzasadnieniu tej ustawy, więc prosiłbym o szczegółową lekturę.
Bardzo proszę, pan poseł Tomczykiewicz, a następnie pan poseł Ćwik i przechodzimy do głosowania. Dziękuję.
Poseł Maciej Tomczykiewicz (KO):
Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, panie pośle, naprawdę to jest ciekawe spostrzeżenie, jak po jednej wizycie studyjnej próbuje pan pouczać pana przewodniczącego z ogromnym adwokackim doświadczeniem zawodowym, jak również mnie, z nieco mniejszym doświadczeniem adwokackim, a propos tego, jakie są problemy w zakładach karnych. To jest naprawdę kuriozalne, tym bardziej że na przykład w ostatnim czasie odwiedzałem zakład karny w Sosnowcu i zakład karny w Katowicach.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Sekunda. Pozostałych posłów, którzy są niezainteresowani tym posiedzeniem, bardzo proszę o przeniesienie rozmowy na korytarz, bo to strasznie przeszkadza. Dziękuję bardzo.
Proszę kontynuować.
Poseł Maciej Tomczykiewicz (KO):
Szanowni posłowie, naprawdę na co dzień pracujemy z tym tematem. Ja jako poseł również ostatnimi czasy wizytowałem Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej w Katowicach i rozmawiałem na temat tych problemów, które faktycznie występują. Odwiedzałem też jednego z posłów Prawa i Sprawiedliwości, który zarządza zakładem karnym i aresztem w Sosnowcu. Wiem, jakie są tam problemy. Szanowni panowie, bardzo proszę, żeby nas panowie nie pouczali.
Natomiast odnosząc się stricte do tej ustawy, to jeszcze nigdy od mnożenia bytów nie zostały rozwiązane żadne problemy – ani w tym, ani w żadnym innym kraju. Pojawiło się to już na poprzedniej Komisji, że państwo z PiS, a głównie państwo od Zbigniewa Ziobry, chcieliście stworzyć swoją służbę do rozwiązywania swoich interesów, służbę siłową, bo nie mieliście takiej w ramach resortów, które kontrolowaliście. Rozumiem, że dla państwa to może być szok, że ministerstwo się wyzbywa takiej służby na zlecenie, ale proszę sobie wyobrazić, że porządnie działający rząd i rzetelni ministrowie nie potrzebują mieć takiej służby na prywatne usługi, jaką państwo chcieliście mieć. Mogą się tym zajmować Policja i CBŚ. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Bardzo dziękuję, panie pośle.
Pan poseł Ćwik.
Poseł Sławomir Ćwik (Polska2050-TD):
Dziękuję.
Panie przewodniczący, na ostatniej Komisji z uwagą wysłuchałem informacji o ilości narkotyków i liczbie aparatów telefonicznych, które zostały wykryte w zakładach karnych przez Inspektorat Służby Wewnętrznej, dlatego zwracam się do pani minister o udzielenie odpowiedzi na piśmie, jakie były dokładnie efekty tych postępowań, czyli czy ustalono kanały przerzutu narkotyków i telefonów do zakładów karnych, jakie podjęto działania, które zmierzają do tego, aby utrudnić to w przyszłości i jakie konsekwencje personalne zostały wyciągnięte w stosunku do osób odpowiedzialnych za zaniedbania. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Bardzo dziękuję.
Panie pośle, ma pan minutę.
Poseł Zbigniew Bogucki (PiS):
Dziękuję.
Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, pani minister, ja tylko tak ku przestrodze będę powtarzał te ze wszech miar słuszne argumenty moich kolegów, które prezentowaliśmy również na poprzednim posiedzeniu – w trosce o panią minister i pana ministra Bodnara. Szanowni państwo, jeżeli wyzbywacie się tej możliwości kontrolowania i tak naprawdę sprawowania odpowiedniej pieczy nad tym, co dzieje się w zakładach karnych…
Poseł Maciej Tomczykiewicz (KO):
Bardzo proszę w moje usta nie wprowadzać zmanipulowanych słów.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Panie pośle, proszę nie przeszkadzać, bo panu też nie przeszkadzali.
Proszę, pan poseł Bogucki jeszcze przez 30 sekund.
Poseł Zbigniew Bogucki (PiS):
Miejcie państwo świadomość, że wszystkie wypadki, które będą za murami polskich aresztów śledczych i zakładów karnych, będą panią obciążać, będą obciążać również pani szefa – prokuratora generalnego, ale w tym wypadku bardziej ministra sprawiedliwości niż prokuratora generalnego. Dziwię się, że w momencie kiedy odpowiadacie państwo za Służbę Więzienną i to, co dzieje się w zakładach karnych i aresztach śledczych, oddajecie możliwość sprawowania odpowiedniej pieczy nad tym, co się dzieje, w ręce innego resortu. To jest charakterystyczne dla tej władzy, że często wyzbywacie się odpowiedzialności. Przestrzegam przed tym, że jeżeli coś się będzie działo, to pani minister i pani szef, pan minister Bodnar, będziecie za to odpowiadali, bo nie będzie już Inspektoratu Wewnętrznego. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Buduje mnie pana troska o pana ministra Bodnara. Przekażę mu osobiście troskę, którą pan dzisiaj wyraził na Komisji.
Pani minister, bardzo proszę o odpowiedź na pytanie.
Podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Maria Ejchart:
Bardzo dziękuję.
Panie przewodniczący, szanowni państwo, może najpierw odpowiem na pytanie szczegółowe, zostałam poproszona o odpowiedź na piśmie. Proszę państwa, jeżeli chodzi o liczbę ujawnień przedmiotów niedozwolonych oraz substancji psychoaktywnych w 2023 r., to w styczniu wyglądało to w IWSW następująco: środki łączności – 0, substancji psychoaktywne – 0. Zakłady karne, areszty śledcze: środki łączności – 64, substancje psychoaktywne – 24.
Mogę tak kontynuować aż do września 2023, kiedy po stronie IWSW pojawia się pierwsze ujawnienie: środki łączności – 2, substancje psychoaktywne – 1. W tym samym czasie funkcjonariusze zakładów karnych i aresztów śledczych ujawnili: środki łączności – 63, substancje psychoaktywne – 32.
Teraz podsumowanie, bo nie będę państwa zanudzała szczegółowym wykazem, ale oczywiście pan poseł dostanie to na piśmie. IWSW w całym 2023 r. ujawniło 18 razy środki łączności i 12 razy substancje psychoaktywne. W tym samym czasie pracownicy zakładów karnych i aresztów śledczych ujawnili 922 razy środki łączności i 310 razy substancje psychoaktywne. Oczywiście na piśmie otrzyma pan szczegółową informację.
Teraz odpowiem na pierwsze pytanie ogólne o zasadność.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Panie pośle Wójcik, to pan zadał to pytanie, na które odpowiada pani minister, a pan zagaduje innych posłów. Proszę posłuchać.
Podsekretarz stanu w MS Maria Ejchart:
Panie pośle, proszę mi nie przeszkadzać, tylko pozwolić mi skończyć, a ja odpowiem na pytanie.
Bardzo szczegółowo uzasadniłam zasadność naszego wniosku i zmianę ustawy o likwidacji IWSW, ale podsumuję to teraz raz jeszcze i powiem najważniejsze rzeczy.
Panie pośle, nie potrzebuję służby, która jest poza kontrolą Sejmu, poza kontrolą koordynatora do spraw służb specjalnych, która jest w rękach wyłącznie jednej osoby, czyli ministra sprawiedliwości. Minister sprawiedliwości też nie potrzebuje takiej służby i właśnie dlatego ją likwidujemy, dlatego że są organy państwa nadzorowane przez innych ministrów, które są uprawniane do tego, żeby ścigać i wykrywać przestępstwa, które są popełniane również za murami zakładów karnych i aresztów śledczych. O sukcesach już powiedziałam – to są właśnie te sukcesy, które przed chwilą wymieniłam.
Dodam jedynie, że funkcjonariusze inspektoratu brali udział od stycznia do grudnia 2023 r. w zatrzymaniu 9 osób, dziesięciokrotnie udzielali wsparcia dla czynności procesowych realizowanych przez inne organy, prowadzili 28 spraw operacyjnych, z czego 26 zostało wszczętych z inicjatywy własnej, ani razu nie zwrócili się do Sądu Okręgowego w Warszawie z wnioskiem o wyrażenie zgody na kontrolę operacyjną. Ani razu.
Proszę państwa, mogę też wrócić do tematu kosztów, ale nie wiem, czy to jest zasadne, bo wydaje mi się, że szczegółowo omówiłam to na posiedzeniu Sejmu, ale powiem państwu, że ogólnie koszt powstania, utworzenia i funkcjonowania tej służby w 2023 r. to były 22 mln zł. Proszę państwa, nikt nie był za tym, żeby tę służbę stworzyć, nawet szeroko przywoływane wielokrotnie przez pana posła Wosia związki zawodowe były przeciwne. Ta ustawa była właśnie wyrazem braku zaufania wobec Służby Więziennej, o którym pan tak szeroko mówi, była wynikiem założenia, że Służba Więzienna jest obarczona grzechem korupcji oraz że IWSW będzie lekarstwem na te grzechy. Nie, tak nie jest.
Chcę, żeby państwo zachowali w pamięci te trzy argumenty: argument finansowy, argument dotyczący sukcesów, a raczej ich braku, jak również argument o utworzeniu służby, która była kompletnie poza żadną kontrolą.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Dziękuję bardzo, pani minister.
Poseł Michał Woś (PiS):
Z wnioskiem formalnym, jeśli mogę.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Proszę.
Poseł Michał Woś (PiS):
Chcę wnosić formalnie o to, żeby Komisja poprosiła panią minister, żeby pani przeprosiła funkcjonariuszy za naruszanie ich godności.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Nie. Panie pośle, to nie jest wniosek formalny.
Poseł Michał Woś (PiS):
To proszę mnie dopuścić do innego trybu.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Nie ma innego trybu. Tylko Jarosław Kaczyński sobie może mówić o innym trybie. Dziękuję bardzo.
Przechodzimy do głosowania nad całością projektu.
Poseł Michał Woś (PiS):
Niech pani przeprosi funkcjonariuszy Służby Więziennej.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Panie pośle, informuję, że przeszkadza pan w prowadzeniu dzisiejszego posiedzenia. Przechodzimy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za całością projektu ustawy? Kto z pań i panów posłów jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję.
Bardzo proszę o podanie wyników. Głosowało 29 posłów. Za było 17 posłów, przeciw było 11 posłów, wstrzymał się 1 poseł. Dziękuję bardzo.
Pozostaje nam wybór posła sprawozdawcy. Proponuję pana posła Jaskulskiego.
Poseł Patryk Jaskulski (KO):
Akceptuję.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Panie pośle.
Poseł Paweł Jabłoński (PiS):
Przed zamknięciem posiedzenia jeszcze wniosek formalny.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Jeszcze przed zamknięciem posiedzenia chcę tylko przekazać, że bardzo dziękuję również za państwa wyrozumiałość w obecności studentów i informuję, że każdy z państwa może zaprosić studentów na Komisję z odpowiednim wyprzedzeniem. Nigdy nie będę widział problemu, bo to jest fajna lekcja dla młodzieży.
Przed zamknięciem posiedzenia wybieram pana posła Jaskulskiego na posła sprawozdawcę.
Poseł Paweł Szrot (PiS):
Proszę się nie uczyć od posła Tomczykiewicza.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Bardzo proszę, pan poseł Jabłoński.
Poseł Paweł Jabłoński (PiS):
Dziękuję.
Panie przewodniczący, korzystając z obecności pani minister Ejchart, powiem tak. Myślę, że zasługujemy na pewną informację, i wnoszę o to, żebyśmy rozszerzyli porządek dzisiejszego posiedzenia o punkt pt. informacja Ministerstwa Sprawiedliwości, gdzie jest Ryszard Cyba.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Zwołam prezydium w tym zakresie, bo rozszerzenie porządku obrad to jest kompetencja prezydium.
Poseł Paweł Jabłoński (PiS):
Ten pan należał do Platformy Obywatelskiej i zabijał ludzi Prawa i Sprawiedliwości.
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Panie pośle, pokazujecie młodzieży, jak się zachowujemy. Bardzo proszę o opanowanie emocji. Dziękuję bardzo.
Pan poseł Woś z wnioskiem formalnym, tylko że jeśli ten wniosek nie będzie wnioskiem formalnym, to odbieram głos i zamykam posiedzenie. Dziękuję.
Poseł Paweł Jabłoński (PiS):
Proszę także przegłosować mój wniosek formalny.
Poseł Michał Woś (PiS):
Panie przewodniczący, wnoszę o zmianę sposobu prowadzenia przez pana tych obrad, bo wyłącza pan mikrofon opozycji, a poseł Jabłoński złożył wniosek formalny. Dobrym zwyczajem tej Komisji było to, żeby dać co najmniej minutę na uzasadnienie, a pan, jak tylko słyszy kwestię nie niewygodną dla was politycznie, tylko kwestię dotyczącą bezpieczeństwa państwa polskiego, kwestię dotyczącą zabójcy zasługującego na szczególne potępienie, skazanego na dożywocie, którego pani Ejchart wypuściła z więzienia…
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Panie pośle, może niektórzy nie rozumieją Kodeksu postępowania karnego, ale pouczę. Nie minister wydaje w tym zakresie postanowienia, tylko właściwy sąd okręgowy. Dziękuję bardzo.
Przechodzimy do głosowania.
Przywołuję pana posła do porządku po raz pierwszy, bo przeszkadza pan w prowadzeniu tej Komisji po raz drugi. Dziękuję bardzo.
Pan poseł Woś złożył wniosek o zmianę sposobu prowadzenia obrad. Przechodzimy do głosowania nad wnioskiem formalnym złożonym przez pana posła Wosia.
Kto z pań i panów posłów jest za? Kto z pań i panów posłów jest przeciw? Kto z pań i panów posłów się wstrzymał? Dziękuję bardzo.
Proszę o podanie wyników. Głosowało 28 posłów. Za było 12 posłów, przeciw było 16 posłów, nikt się nie wstrzymał. Pan poseł Kaleta, bardzo proszę.
Poseł Sebastian Kaleta (PiS):
Panie przewodniczący, chcę złożyć wniosek o 15 minut przerwy w obradach celem ustalenia przez panią minister Ejchart miejsca pobytu Ryszarda Cyby, skazanego na dożywocie mordercy.
Uważam, że sytuacja, w której minister odpowiedzialny za więziennictwo w Polsce nie wie, gdzie przebywa skazany na dożywocie morderca, jest kompromitująca dla Ministerstwa Sprawiedliwości, w szczególności w świetle różnych nieprawidłowości, nieścisłości, wręcz manipulacji czy kłamstw, które były od wczoraj podawane.
Pani minister, to jest bardzo proste pytanie dla osoby odpowiedzialnej za więziennictwo: Gdzie jest Ryszard Cyba?
Przewodniczący poseł Paweł Śliz (Polska2050-TD):
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Wyczerpaliśmy dzisiejszy porządek obrad. Nigdy nie utrudniałem zwoływania Komisji na wasze wnioski, do czego serdecznie zapraszam. Zamykam dzisiejsze posiedzenie Komisji. Dziękuję bardzo.