Komisja Spraw Zagranicznych, obradująca pod przewodnictwem posła Pawła Kowala (KO), przewodniczącego Komisji, rozpatrzyła:
– poprawki zgłoszone w czasie drugiego czytania do projektu uchwały w sprawie wyborów prezydenckich na Białorusi (druki nr 1003 i 1088);
– propozycje tematów kontroli do planu pracy Najwyższej Izby Kontroli na 2026 r.
W posiedzeniu wziął udział: Wojciech Zajączkowski kierujący Departamentem Wschodnim Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
W posiedzeniu udział wzięli pracownicy Kancelarii Sejmu: Marta Artymińska i Bartosz Bąk – z sekretariatu Komisji w Biurze Komisji Sejmowych oraz Michał Gajewski i Karina Parśniak – legislatorzy z Biura Legislacyjnego.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Dzień dobry państwu. Przepraszam za opóźnienie.
Otwieram posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych.
Jak sądzę, na podstawie wystawionej listy obecności mogę stwierdzić kworum.
Witam dyrektora Departamentu Wschodniego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pana Wojciecha Zajączkowskiego oraz pozostałe osoby biorące udział w posiedzeniu.
Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia obejmuje w punkcie pierwszym rozpatrzenie poprawek zgłoszonych w czasie drugiego czytania do projektu uchwały w sprawie wyborów prezydenckich na Białorusi – mają to państwo w drukach nr 1003 i 1088. A w punkcie drugim rozpatrzenie propozycji tematów kontroli do planu pracy Najwyższej Izby Kontroli na 2026 r. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, to uznam, że porządek obrad został przyjęty. Nie słyszę sprzeciwu. Uznaję, że porządek został przyjęty.
Przechodzimy do punktu pierwszego. Informuję państwa, że w dniu 19 marca bieżącego roku marszałek Sejmu ponownie skierował projekt uchwały zawarty w druku nr 1088 do Komisji w celu zaopiniowania trzech poprawek zgłoszonych w czasie drugiego czytania. Pani poseł będzie uzasadniać, tak? Kto uzasadnia poprawki? Bo wy macie klubowe, tak?
Poseł Radosław Fogiel (PiS):
Mamy jedną klubową.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
I pani poseł też ma poprawki, tak?
Poseł Aleksandra Karolina Uznańska-Wiśniewska (KO):
Jedną poprawkę.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Jedna poprawka. A w jakiej kolejności te poprawki odczytywać? OK, już widzę. Dobrze. Mają państwo druk nr 1003.
Przechodzę do poprawki nr 1. To jest poprawka Konfederacji. Kto w imieniu Konfederacji ją przedstawia? Zwracam się do Biura Legislacyjnego – co zrobić w takiej sytuacji?
Legislator Michał Gajewski:
Dziękuję. Michał Gajewski, Biuro Legislacyjne.
Na podstawie art. 47 ust. 4 Komisja może odstąpić od opiniowania poprawki, jeżeli wnioskodawca nie jest obecny na posiedzeniu.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Skoro nie ma wnioskodawcy, proponuję odstąpić od opiniowania tej poprawki. Proszę? Ale poczekajcie, nie mogą mówić cztery osoby. Pan przewodniczący będzie pierwszy.
Poseł Radosław Fogiel (PiS):
Rozumiem, że Komisja może, ale nie musi odstąpić, więc to jest decyzja Komisji.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Pan jest przeciw?
Poseł Radosław Fogiel (PiS):
Chciałbym poznać treść poprawki. Wtedy będę wiedział, czy jestem przeciw.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Przepraszam. Ma to pan przewodniczący w druku nr 1003.
Poseł Marcin Przydacz (PiS):
Jeśli mogę, panie przewodniczący… Marcin Przydacz. Zdaje się, że ta poprawka dotyczyła kontekstu mniejszości polskiej na Białorusi. Ona się nie wydaje jakoś w temacie bardzo kontrowersyjna. Być może w ujęciu.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Proszę państwa, ale nie ma o czym gadać. Pytam, czy jest sprzeciw. Jeżeli jest sprzeciw, poddamy to pod głosowanie.
Poseł Radosław Fogiel (PiS):
Tak. To wyrażę sprzeciw, bo uważam, że ta poprawka jest niekontrowersyjna i podkreśla prześladowania Polaków mieszkających na Białorusi. Zresztą rozumiem, że idzie w podobnym kierunku co poprawka pani poseł.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Dziękuję bardzo.
Czy są jeszcze głosy? Sprzeciw wobec sprzeciwu, jak rozumiem. Poseł Bosacki.
Poseł Marcin Bosacki (KO):
Raczej komentarz i wyjaśnienie dla panów posłów, których chyba nie było wtedy na sali. Nasza poprawka jest w skondensowanej formie streszczeniem poprawki Konfederacji, czyli zwraca uwagę na represje wobec mniejszości polskiej, w tym zwłaszcza Andrzeja Poczobuta. Uważamy, że ta proporcja, czyli dodanie dziesięciu słów do akapitu czwartego, jest właściwa, bo całość uchwały jest o czymś innym. Dodawanie trzech akapitów o mniejszości polskiej w sposób znaczący i niepotrzebny zmieniałoby cały wydźwięk uchwały. Natomiast uznając argumenty posłów Konfederacji, które padły na sali plenarnej, w czasie obrad, zrobiliśmy tę poprawkę w formie skondensowanej. Będziemy prosić o jej przyjęcie.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Proszę państwa, trochę się tak zrobiło, że jest sprzeciw i jest już głos w dyskusji, więc po prostu poddam tę poprawkę pod głosowanie. Bez głosu sprawozdawcy, który nie przyszedł. Mogę tak zrobić, tak? Dziękuję Biuru Legislacyjnemu.
Proszę panie i panów posłów, żeby zaopatrzyli się w karty do głosowania, by wszyscy byli przyszykowani do głosowania. Czy poseł Krząkała ma kartę? Zakładam, że wszyscy z pań i panów posłów rozumieją, o co chodzi w tych poprawkach, czyli że poprawka Konfederacji w rozszerzonej mocno formie jest o tym samym, o czym poprawka zgłoszona przez wnioskodawców posła Bosackiego i poseł Uznańską-Wiśniewską. Teraz poddam pod głosowanie poprawkę Konfederacji.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem tej poprawki? Proszę podnieść rękę. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję bardzo. Czy wszyscy państwo głosowali? Zamykam głosowanie.
Głosowało 23 posłów. Za – 9, przeciw – 13, wstrzymała się 1 osoba. Czyli ta poprawka nie została przyjęta.
Przechodzę do poprawki nr 2. Polega ona na tym, by w akapicie czwartym na końcu dodać wyrazy „a także przedstawicieli mniejszości polskiej na Białorusi, w tym więzionego od lat Andrzeja Poczobuta”. Wnioskodawcami są poseł Bosacki i poseł Uznańska-Wiśniewska oraz poseł Bliźniuk. Czy ktoś z państwa posłów chciałby to uzasadnić? Proszę, poseł Uznańska-Wiśniewska.
Poseł Aleksandra Karolina Uznańska-Wiśniewska (KO):
Dziękuję uprzejmie, panie przewodniczący.
Biorąc pod uwagę argumentację wnioskodawców z klubu Konfederacji, którzy tutaj się nie pojawili, składamy poprawkę. Uważamy, że w sposób wystarczający i adekwatny, biorąc pod uwagę sens uchwały, adresuje ona kwestię mniejszości polskiej na Białorusi. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Dziękuję bardzo.
Czy w tej sprawie są jakieś głosy? Poseł przewodniczący, proszę bardzo.
Poseł Radosław Fogiel (PiS):
Skoro nie udało się w wersji szerszej, to oczywiście jako klub Prawa i Sprawiedliwości poprzemy chociażby tę namiastkę, bo rzeczywiście prześladowania mniejszości polskiej na Białorusi są czymś, czym powinien się zajmować polski Sejm. Akurat tutaj z panem posłem się nie zgodzę, że to zbyt dużo. Jesteśmy polskim Sejmem, więc nie można mówić, że zbyt dużo jest o Polakach, ale cieszę się, że chociaż jedno zdanie.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
OK. Dziękuję bardzo.
Proszę państwa, poddam teraz pod głosowanie tę poprawkę. Czy wszyscy państwo są przygotowani do głosowania? Jeśli tak, to rozpoczynamy głosowanie.
Kto za? Kto przeciw? Kto się wstrzymał? Zamykam głosowanie. Dziękuję bardzo.
Głosowało 23 posłów. Za – 22, nikt nie był przeciw, wstrzymał się 1 poseł. Poprawka przeszła.
Przechodzę do poprawki nr 3. Polega ona na tym, by w akapicie czwartym dodać zdanie w brzmieniu: „Bezwzględnie potępić należy w szczególności praktykę niewpuszczania przedstawicieli niezależnych mediów na konferencje prasowe organizowane przez władze publiczne”. To jest poprawka klubu parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. Proszę bardzo o przedstawienie tej poprawki. Kto ją prezentuje? Poseł Przydacz. Proszę bardzo, panie pośle.
Poseł Marcin Przydacz (PiS):
Bardzo dziękuję, panie przewodniczący.
Mam takie przekonanie, że po dwóch tygodniach państwo jednak podjęli pewną refleksję w tej sprawie. Wydaje się, że nie ma co do tego sporu albo nie powinno być, że w demokratycznym państwie, co do którego chyba nie powinniśmy mieć wątpliwości, jeśli chodzi o postawę Polski, winno być oczekiwanie dotyczące pewnej jawności, otwartości i gotowości co do uczestniczenia w życiu publicznym mediów w ogóle, prywatnych i publicznych, bo o tym chcę powiedzieć. Od początku lat 90. zaczęła występować w Republice Białorusi praktyka niewpuszczania na konferencje prasowe wybranych dziennikarzy, mających odpowiednie umocowania, ale jednak niepodobających się z jakiegoś powodu panu Łukaszence. Oczywiście trwa ona do tej pory. Wydaje się, że jest to praktyka naganna.
Dziwi mnie, że państwo tej poprawki nie chcieli poprzeć podczas poprzedniego posiedzenia Komisji. Natomiast zrozumiałem chyba dlaczego, bowiem na obradach plenarnych część państwa posłów rzeczywiście zaczęła wykrzykiwać i wygłaszać tyrady krytykujące sytuację mediów w Polsce. Okazało się, że dla części państwa posłów z Platformy Obywatelskiej ta sytuacja czy krytyka praktyki niewpuszczania dziennikarzy przez Łukaszenkę kojarzy się jednoznacznie z niewpuszczaniem dziennikarzy przez Donalda Tuska. Teraz już jakby zrozumiałem, że o to państwu chodzi. Dlatego nie chcecie tego poprzeć. Muszę powiedzieć, że jestem zaskoczony, dlaczego nie chcecie Łukaszenki za to krytykować. Dopiero te okrzyki z sali plenarnej zwróciły moją uwagę, że najwyraźniej po prostu boicie się porównania dokładnie takich samych praktyk, czyli tego, że Łukaszenka nie wpuszcza dziennikarzy, i tego, że wasz szef Donald Tusk też nie wpuszcza nielubianych dziennikarzy, zmieniając oczywiście ich definicję, bo…
Poseł Marek Rząsa (KO):
Jakich dziennikarzy?
Poseł Marcin Przydacz (PiS):
No właśnie – jakich dziennikarzy?
Poseł Marek Rząsa (KO):
Funkcjonariuszy waszej partii.
Poseł Marcin Przydacz (PiS):
Funkcjonariuszy naszej partii, jak mówi pan poseł Rząsa. Tak? A któryż to funkcjonariusz naszej partii wchodzi na konferencje premiera Tuska? Wszyscy?
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Panie pośle Przydacz, proszę zmierzać do końca. Później udzielę głosu posłowi Rząsie.
Poseł Marcin Przydacz (PiS):
Tak. To bardzo bym prosił, bo to jest rzeczywiście bardzo ciekawe. Myślę, że powinniśmy tę debatę poprowadzić tutaj, na posiedzeniu Komisji. Apeluję więc do państwa, aby jednak tę poprawkę, potępiającą naganną praktykę Aleksandra Łukaszenki, przyjąć bez względu na to, co myślimy wszyscy o tym, czy są pewne podobieństwa w polityce Łukaszenki i Donalda Tuska. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Jasne. Dziękuję bardzo.
Jeszcze poseł Rząsa?
Poseł Marek Rząsa (KO):
Nie, dziękuję.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
To jeszcze w kolejności poseł Jabłoński, posłanka Uznańska-Wiśniewska i poseł Radosław Fogiel. Proszę bardzo, panie pośle.
Poseł Paweł Jabłoński (PiS):
Bardzo dziękuję.
Przyłączam się do głosu posła Przydacza. Szczerze mówiąc, jestem zniesmaczony tymi wtrętami posła Rząsy o funkcjonariuszach partyjnych, bo gdybyśmy tak chcieli się przerzucać, którzy dziennikarze sprzyjają której partii, to gwarantuję państwu, że też moglibyśmy podawać przykłady. Widzimy to na konferencjach prasowych praktycznie wszystkich kandydatów na prezydenta. Choćby niektórzy dziennikarze z mediów rządowych czy prorządowych zachowują się czasami tak, jakby byli rzecznikami rządu, ale są wpuszczani na wszystkie konferencje prasowe wszystkich kandydatów na prezydenta poza jednym, który do tej pory nie wpuszczał, ale we wtorek zrobił wielką konferencję prasową, gdzie w końcu wpuścił wszystkich dziennikarzy. Wiceszef waszej partii, zastępca Donalda Tuska – Rafał Trzaskowski. Dwie godziny odpowiadał na pytania. Jak wyszło?
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Dobrze, panie pośle.
Poseł Paweł Jabłoński (PiS):
Panie przewodniczący, bardzo proszę. Zaraz zmierzam do końca, ale chcę zachęcić PO, bo nie ma się czego bać…
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Panie pośle, ale chciałem panu pomóc, bo poseł Przydacz strasznie przeszkadzał i nie mogłem zrozumieć, co pan mówi. Tak więc prosiłbym, żeby pan…
Poseł Paweł Jabłoński (PiS):
Powtórzę w takim razie.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Proszę.
Poseł Paweł Jabłoński (PiS):
Powtórzę. Panie przewodniczący, powtórzę jeszcze raz. Rafał Trzaskowski w końcu po raz pierwszy jako wiceszef PO i kandydat na prezydenta doprowadził do tego, że wprawdzie wcześniej nie wpuszczał dziennikarzy, a teraz ich w końcu wpuścił. Pytania były trudne. Może się nauczy też na te trudne pytania odpowiadać. Bardzo się cieszę. Można. Nie ma się czego bać, szanowni państwo. Jeśli potępicie Łukaszenkę za niewpuszczanie dziennikarzy, może wszyscy dyktatorzy na całym świecie też ten głos usłyszą i zmienią swoje podejście.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Jasne. Dziękuję bardzo.
Poseł Marcin Przydacz (PiS):
Krótkie zdanie.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Proszę państwa, jeszcze udzielę na końcu głosu posłowi Przydaczowi, a potem już zamknę listę mówców, bo niestety ta… Myślę, że tu już wszystko zostało powiedziane. Natomiast prosiłbym też, choć zwykle tego nie robię, żeby generalnie trzymać się tematyki, bo równie dobrze można podczas tego posiedzenia Komisji, nie wiem, mówić o swoim hobby. Mamy jakiś przedmiot obrad. Żebyśmy też na zewnątrz nie wyglądali jak osoby, którym się wszystko myli.
Teraz proszę posłankę Uznańską-Wiśniewską. Później poseł Fogiel, a na koniec w umiarkowanym czasie poseł Przydacz. Proszę bardzo.
Poseł Aleksandra Karolina Uznańska-Wiśniewska (KO):
Serdecznie dziękuję, panie przewodniczący.
Szanowni państwo, w imieniu wszystkich wnioskodawców tej uchwały – jednoznacznie potępiamy represje Aleksandra Łukaszenki, łącznie z ciemiężeniem dziennikarzy, co nieraz było tematem naszych dyskusji.
Szanowni państwo, szczególnie po konsultacjach z MSZ, które mieliśmy też oczywiście tutaj, w Komisji, jak również ze środowiskami białoruskimi, które wspierają projekt uchwały w jej obecnym kształcie, uważamy, że uchwała wyczerpuje w sposób dosyć kompleksowy… Chciałam zwrócić państwa uwagę na to, że uchwała, która była proponowana za czasów poprzedniej kadencji Sejmu w związku z poprzednimi wyborami na Białorusi, była dużo bardziej lakoniczna i zawierała, jeżeli dobrze pamiętam, chyba dwa czy trzy paragrafy. Natomiast nasza uchwała jest wyjątkowo wyczerpująca.
Chciałam również, szanowni państwo, zwrócić uwagę na to, że w sytuacji, w której ludzie autentycznie cierpią ciemiężenie i represje, a narażeni na niebezpieczeństwo są zarówno ludzie żyjący na emigracji, na uchodźstwie, jak i ich rodziny na Białorusi, nie możemy pozwalać na to, żeby nasza merytoryczna praca była podporządkowywana cynicznemu wykorzystywaniu tej uchwały do partykularnych celów polityki wewnętrznej. Dziękuję uprzejmie. Wnoszę o odrzucenie poprawki klubu PiS.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Dziękuję bardzo.
Do głosu jest zapisany jeszcze poseł Radosław Fogiel. Proszę o zabranie głosu.
Poseł Radosław Fogiel (PiS):
Dziękuję bardzo.
Bardzo się cieszę, że pani poseł w sposób tak zdecydowany wyraziła poparcie dla swobód demokratycznych i dla działania wolnych mediów. Skoro powiedziało się A, należałoby powiedzieć B i dać temu wyraz w uchwale, a nasza poprawka dokładnie w tym kierunku idzie. Ale to w zasadzie na marginesie.
Chciałem powiedzieć coś innego. Chcę wyrazić naprawdę szczerze i głębokie oburzenie, jak też od razu zadeklarować, że mnie się nie kojarzy. Jeżeli się komuś kojarzy, to jestem głęboko oburzony, bo nie może być tak, że komuś z posłów koalicji rządzącej Białoruś kojarzy się z uśmiechniętą Polską Donalda Tuska. Nie o taką Polskę walczyliśmy i wywalczyliśmy 15 października. Chciałbym, żeby wszyscy posłowie PO, którym Polska Tuska kojarzy się z Białorusią, przeprosili i złożyli za to samokrytykę. Zgadzam się z panią poseł. Nie może być tak, że tak ważną uchwałę wykorzystuje się do partykularnej polityki wewnętrznej. To znaczy państwu się coś kojarzy i dlatego nie chcecie głosować za poprawką, która broni wolności mediów na Białorusi. Zakaz kojarzenia się czegokolwiek.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Tak, ale myślę, panie przewodniczący, że także nadmiar skojarzeń może być…
Poseł Radosław Fogiel (PiS):
Dlatego nie mam żadnych skojarzeń.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Może polać panu przewodniczącemu troszkę chłodnej wody?
A teraz proszę o zabranie głosu posła Przydacza.
Poseł Marcin Przydacz (PiS):
Idąc nieco naprzeciw także i oczekiwaniom pana posła Rząsy, skoro ma pewne problemy z jedną z telewizji, myślę, że dobrze by było, gdyby o swoich doświadczeniach z tą telewizją opowiedziała nam pani wiceprzewodnicząca Żukowska, która nie tak dawno była w Telewizji Republika. Czy rzeczywiście pani wiceprzewodnicząca, jednak członek koalicji, uważa, że to nie jest telewizja albo nie ma tam dziennikarzy? Byłoby to…
Poseł Marcin Bosacki (KO):
Jaki to ma związek z uchwałą?
Poseł Marcin Przydacz (PiS):
Myślę, że byłoby to bardzo pouczające, zwłaszcza dla pana posła Rząsy, ale także i dla człowieka, który się uważał kiedyś za dziennikarza, czyli pana Bosackiego, choć sądzę, że wielu też by go krytykowało za to, jakie dziennikarstwo uprawiał.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Proszę państwa, przedmiotem…
Poseł Marcin Przydacz (PiS):
Przechodząc jednak do meritum…
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Jako przewodniczący mam obowiązek dbać o to, by pilnować tego, co jest przedmiotem obrad.
Poseł Marcin Przydacz (PiS):
Ostatnie zdanie.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Jeśli pan poseł chce…
Poseł Marcin Przydacz (PiS):
Jeśli rzeczywiście posłom PO w jakiś sposób kojarzy się ta sytuacja z praktyką Donalda Tuska, to jestem w stanie dodać do tej poprawki jeszcze jedno zdanie. Brzmiałoby to w ten sposób: „Bezwzględnie potępić należy w szczególności praktykę niewpuszczania przedstawicieli niezależnych mediów na konferencje prasowe organizowane przez władze publiczne. Nie należy wiązać tego z podobną praktyką realizowaną przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów Rzeczypospolitej”.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Nie mamy… Nie. To jest, proszę państwa, jeżeli nie będę… Wzywam posłów opozycji do tego, żeby poważnie potraktowali tę uchwałę, ponieważ dotyczy ona bardzo poważnej materii, zarówno jeżeli chodzi o kwestie sytuacji opozycji na Białorusi, jak i społeczeństwa białoruskiego, a także Polaków na Białorusi. Ze względu na powagę tej materii wydaje mi się więc, że jest już limit wariowania w tej dyskusji. Rozumiem, że czasem Sejm tego potrzebuje. Zostawiam to bez dalszego komentarza, ale proszę już, żebyśmy przeszli do poważnego traktowania tej uchwały i głosowania.
Pani mecenas jeszcze się zgłosiła. Rozumiem, że to już nie jest czas na poprawki. Wiem o tym. To jest drugie czytanie. Jeśli więc wszyscy państwo są w stanie teraz już powstrzymać jakąś chęć wyrażenia czegoś jeszcze w tej sprawie, to przejdziemy po prostu do głosowania.
Poseł Anna Maria Żukowska (Lewica):
Nie. Jeszcze bym się krótko odniosła.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Jeżeli chodzi o wiceprzewodniczącą, to trochę nie mam wyjścia, ale jak będzie za długo, to też użyję dzwoneczka.
Poseł Anna Maria Żukowska (Lewica):
Nie no, pan przewodniczący ma wyjście. Będzie to bardzo krótko, bo naprawdę robienie sobie cyrków z takiej sprawy… Przypomnę, że to jest poselski projekt uchwały w sprawie wyborów prezydenckich na Białorusi, nie w Polsce. Przywoływanie mnie, jakichś telewizji i rządów polskich do tej tematyki jest naprawdę haniebne. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Dziękuję bardzo.
Nie, proszę państwa, teraz przejdziemy już do przegłosowania poprawki nr 3. To jest ta poprawka, wokół której było tyle skojarzeń, ale ona w rzeczywistości jest opisana precyzyjnie w pkt 3 w druku nr 1003. Proszę państwa posłów, aby jeszcze rzucili okiem, żeby było jasne, nad czym w ogóle głosujemy. A teraz poddam to pod głosowanie.
Kto z pań i panów posłów jest za tym, żeby przyjąć poprawkę PiS opisaną w pkt 3, aby w akapicie czwartym dodać zdanie w brzmieniu, które jest podane w druku nr 1003? Proszę głosować i podnieść rękę czy w inny sposób jeszcze dać wyraz swojej opinii na ten temat. Kto jest za? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję bardzo. Zamykam głosowanie.
Proszę o podanie wyniku. Głosowało 21 posłów. Za – 8, przeciw – 13, nikt się nie wstrzymał. Poprawka nie przeszła.
Siła perswazji okazała się niewystarczająca. Trzeba to przyjąć. To już w wolnych wnioskach, panie pośle.
Poseł Marcin Przydacz (PiS):
Nie. Chciałbym tylko jako wniosek mniejszości to złożyć.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
A można teraz zgłosić wniosek mniejszości, tak? Nie można. Koniec, panie pośle, już niestety… Następnym razem spróbujemy.
Poseł Marcin Przydacz (PiS):
Może to już będzie nieaktualne. Daj Boże. Może tematyka już będzie nieaktualna i zaczniemy respektować podstawowe zasady.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Proszę, jeszcze poseł sprawozdawca. Poseł Bliźniuk się zgłasza czy kogoś zgłasza? A, pan już jest, no to tak… To mamy wszystko.
Proszę państwa, to w takim razie, jeżeli chodzi o punkt pierwszy, wszystko mamy zamknięte.
Przechodzimy do punktu drugiego. Komisja do 4 kwietnia może przekazać Komisji do Spraw Kontroli Państwowej propozycje tematów kontroli na 2026 r. Czy są takie propozycje? Proszę bardzo, poseł Jabłoński.
Poseł Paweł Jabłoński (PiS):
Dziękuję.
Chciałbym, żebyśmy zwrócili się z propozycją, aby Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła kontrolę celowości wydatków majątkowych Ministerstwa Spraw Zagranicznych w zakresie utrzymania i remontów placówek zagranicznych, ponieważ dochodzą różne sygnały o tym, że część remontów, które były planowane, została wstrzymana, że przeprowadzane są w sposób dość chaotyczny. Myślę więc, że wydatki majątkowe, a zwłaszcza składniki majątku poza granicami Polski, to jest dość interesujący temat.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Dziękuję bardzo.
Proszę, poseł Samborski.
Poseł Tadeusz Samborski (PSL-TD):
Dziękuję bardzo, panie przewodniczący.
Wysoka Komisjo, pragnę zgłosić temat Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” pod takim kątem, jak były te środki rozdysponowane, jaki był, że tak powiem, klucz pewnej dyferencjacji, jeśli w ogóle chodzi o organizacje polskie, zwłaszcza na Wschodzie. Interesuje mnie także powód czy motyw zmiany w statucie, bo fundacja, jak sama jej nazwa wskazuje, miała służyć Polakom na Wschodzie, a służy podobno Polakom na całym świecie. Głównie jednak chodzi o to, że ta fundacja uwielbia eventy na Zachodzie, czyli w Holandii, we Francji i w innych miejscach. No i stopień politycznego zaangażowania tej fundacji, a także udział, że tak powiem, w podziale Polaków na gorszych i lepszych itd., zwłaszcza na Litwie. Proponuję, żeby pod tym kątem NIK zbadała Fundację „Pomoc Polakom na Wschodzie”. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Dziękuję bardzo.
Proszę bardzo.
Poseł Przemysław Witek (KO):
Dziękuję. Poseł Witek.
Panie przewodniczący, wnoszę o kontrolę sprawdzającą nadzór ministra spraw zagranicznych nad działalnością konsularną. Będzie duża szansa, żeby NIK taką kontrolę zrealizowała. Innymi słowy, kontrola sprawdzająca powszechnie nazywana kontrolą wizową. Poprzednia obejmowała okres 2015–2023. Wiemy, czym się zakończyła – szeregiem nieprawidłowości i nieszczelnością systemu. Wprowadziliśmy szereg zmian. Rząd Donalda Tuska wprowadził wiele zmian, ale byłoby dobrze, żebyśmy się dowiedzieli, jak zakończył się 2024 r. w tej sprawie. Biorąc pod uwagę moje doświadczenie z NIK, będzie to kontrola metodologicznie prosta do zrealizowania, bo instrumenty już są, a zakresy przedmiotowy i podmiotowy też są określone. Ta kontrola zyskałaby dużą szansę na realizację. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Bardzo dziękuję.
Czyli mamy trzy pomysły na kontrole i trzy wnioski. Proszę, poseł Dziedziczak.
Poseł Jan Michał Dziedziczak (PiS):
Dziękuję bardzo.
Panie przewodniczący, nie zamierzam tutaj polemizować z posłem Samborskim, jeśli chodzi o jego pomysł, natomiast zastanawiam się głośno, czy to nasza Komisja powinna zgłaszać kwestię Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” do NIK, czy to raczej nie Komisja Łączności z Polakami za Granicą. Może to byłaby bardziej adekwatna komisja.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Dziękuję bardzo.
Poseł Przydacz.
Poseł Marcin Przydacz (PiS):
Bardzo dziękuję.
Panie przewodniczący, chciałbym zgłosić temat do ewentualnej naszej decyzji co do zawnioskowania o kontrolę w zakresie przeprowadzenia postępowań sprawdzających i nadawania uprawnień do posiadania dostępu do informacji niejawnych. W ostatnim tygodniu czy w ostatnich dwóch tygodniach dość głośna była sprawa jednego z wiceministrów spraw zagranicznych. Nie chcę tutaj wymieniać nazwiska, ale wszyscy wiemy, o kogo chodzi. Z jednej strony sam przyznaje się do bardzo głębokich problemów natury alkoholowej, a jednocześnie – sam to słyszałem na własne uszy – mówi o dostępie do informacji na poziomie ściśle tajnych.
Jak wiemy, procedura sprawdzająca trwa bardzo długo, bo już kilkanaście miesięcy. W międzyczasie są mu przyznane czasowe dostępy przez jego szefa, czyli ministra Sikorskiego. Jednocześnie pojawiają się artykuły mówiące o bardzo ścisłych i bliskich związkach tego pana z Chińską Republiką Ludową, jako żywo państwem, które nie kojarzy nam się z systemem demokratycznym. Wydaje mi się, że warto byłoby jednak przeprowadzić tu kontrolę, czy nie dochodzi do pewnych wydłużeń. Rozumiem, że postępowanie sprawdzające prowadzone przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego musi trwać, ale czy ono naprawdę musi trwać kilkanaście miesięcy w sytuacji tak ważnej jak dostęp wiceministra spraw zagranicznych do informacji do poziomu ściśle tajnych?
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Dziękuję bardzo.
Jeszcze poseł Bliźniuk. To na razie są propozycje, tak że prosiłbym… Pan poseł nie? My nad tym dzisiaj głosujemy? Nie. To może, bo mam wrażenie, że takie są… Możemy to jutro przegłosować? Możemy. Mam taką propozycję, żeby państwo to sformułowali. Jutro mamy posiedzenie? To dzisiaj jest, no tak. Proszę państwa, wasze propozycje są oczywiście wspaniałe, ciekawe i widać, że głęboko przemyślane. Natomiast proponuję, żeby je może sformułować w takich już konkretnych propozycjach, które można poddać pod głosowanie. Ażeby zaoszczędzić czas Wysokiej Komisji, proponuję, żebyśmy to przegłosowali wieczorem, bo się spotykamy jeszcze raz.
Poseł Paweł Jabłoński (PiS):
Panie przewodniczący, mamy przygotować na piśmie te propozycje?
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
To jedno zdanie. Da pan radę.
Poseł Paweł Jabłoński (PiS):
Jedno zdanie? Dobrze. To jeszcze jeden temat dorzucę. Od razu sygnalizuję.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Co byłoby tym przedmiotem kontroli…
Poseł Paweł Jabłoński (PiS):
Temat dotyczący koordynacji polskiego udziału w planowanej odbudowie Ukrainy, które instytucje się tym zajmują, MSZ czy KPRM, bo tu też jest jakiś chaos, że kilka ministerstw jednocześnie prowadzi te same działania.
Przewodniczący poseł Paweł Kowal (KO):
Dobrze. Dziękuję bardzo. Tak że czekamy na propozycje. Po prostu przegłosujemy te propozycje na posiedzeniu wieczornym.
Dziękuję. Zamykam posiedzenie.