Komisja Infrastruktury, obradująca pod przewodnictwem posła Mirosława Suchonia (Polska2050-TD), przewodniczącego Komisji, zrealizowała następujący porządek dzienny:
– informacja ministra infrastruktury na temat możliwości wykorzystania buspasów przez motocykle.
W posiedzeniu udział wzięli: Stanisław Bukowiec sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury wraz ze współpracownikami, Adam Jędryszczak naczelnik wydziału w Departamencie Porządku Publicznego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, insp. Robert Koźlak dyrektor Biura Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji wraz ze współpracownikami oraz Adrian Furgalski prezes zarządu Zespołu Doradców Gospodarczych TOR.
W posiedzeniu udział wzięli pracownicy Kancelarii Sejmu: Jolanta Osiak, Jakub Sindrewicz i Patrycja Wierzbicka – z sekretariatu Komisji w Biurze Komisji Sejmowych.
Przewodniczący poseł Mirosław Suchoń (Polska2050-TD):
Dzień dobry.
Witam państwa bardzo serdecznie.
Otwieram posiedzenie Komisji Infrastruktury.
Niezwykle serdecznie witam panie posłanki i panów posłów. Witam zaproszonych gości, w szczególności pana ministra Stanisława Bukowca, sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury wraz ze współpracownikami. Dzień dobry, panie ministrze. Witam przedstawicieli Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, w szczególności pana Adama Jędryszczaka, naczelnika w Departamencie Porządku Publicznego. Witam przedstawicieli Komendy Głównej Policji, w szczególności dyrektora Biura Ruchu Drogowego, pana Roberta Koźlaka, oraz naczelnika w Biurze Ruchu Drogowego, pana Leszka Jankowskiego, jak również naszych partnerów społecznych. Nie wiem, czy już dotarł pan Adrian Furgalski, prezes zarządu Zespołu Doradców Gospodarczych TOR. W każdym razie witam serdecznie.
Przedmiotem dzisiejszego posiedzenia, zgodnie z przedstawionym porządkiem, będzie informacja ministra infrastruktury na temat możliwości wykorzystania buspasów przez motocykle.
Czy są uwagi do porządku dziennego? Nie widzę.
Przystępujemy do realizacji.
Bardzo proszę pana ministra o zabranie głosu i przedstawienie informacji wprowadzającej. Następnie przejdziemy do dyskusji. Panie ministrze, oddaję panu głos.
Sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Stanisław Bukowiec:
Dziękuję uprzejmie.
Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, temat, który jest dzisiaj kwestią omawianą podczas posiedzenia Komisji Infrastruktury, a więc możliwość poruszania się motocykli po pasach ruchu dla autobusów…
Przewodniczący poseł Mirosław Suchoń (Polska2050-TD):
Przepraszam, panie ministrze.
Szanowni państwo, bardzo proszę o wysłuchanie informacji pana ministra. Panie przewodniczący, bardzo proszę o wysłuchanie informacji pana ministra. Jeżeli jest konieczność rozmów, to zachęcam do tego, żeby to się odbywało poza salą posiedzeń.
Panie ministrze, proszę o kontynuowanie.
Sekretarz stanu w MI Stanisław Bukowiec:
Dziękuję bardzo.
Tak więc mówimy o możliwości poruszania się motocykli po pasach ruchu dla autobusów i o tym, jak to wygląda w chwili obecnej. Proszę państwa, pasy ruchu dla autobusów, popularnie zwane buspasami, pełnią bardzo istotną rolę w ruchu drogowym. Te rozwiązania są stosowane, aby usprawnić transport miejski. Dając możliwość poruszania się autobusom, pozwalają na skrócenie czasu podróży, zwłaszcza w godzinach szczytu. Tak więc również takie rozwiązanie powoduje likwidację korków, zatorów szczególnie w godzinach dużego natężenia ruchu. Te buspasy dają właśnie dużą przewagę nad transportem indywidualnym poprzez zapewnienie efektywności przejazdu. Dzięki takiemu rozwiązaniu duża liczba osób przemieszczających się komunikacją miejską może liczyć na szybsze dotarcie do celu.
W związku z tym ewentualne dopuszczenie ruchu pozostałych pojazdów, innych pojazdów na tym pasie leży w gestii organów zarządzających ruchem, czyli zarządców dróg, na których takie buspasy zostały wyznaczone. Te organy, ci zarządcy dróg podejmują decyzję w tym zakresie, uwzględniając między nimi analizy ruchowe oraz wpływ natężenia ruchu pojazdów innych niż autobusy na tym pasie na płynność przejazdów pojazdów komunikacji zbiorowej. Oczywiście tu jest szerokie pole, bo wiemy z doświadczenia, że zarządcy dróg, stosując te buspasy, dają możliwości poruszania się innych pojazdów poza autobusami służących transportowi zbiorowemu, w tym również taksówek. Wielu zarządców może wprowadzać również pewne indywidualne rozwiązania, na przykład wskazując w odpowiednich godzinach, ile osób może w pojeździe indywidualnym przejeżdżać po buspasie, określa więc wypełnienie tego pojazdu odpowiednią ilością osób, co też w jakiś sposób udrażnia ruch w godzinach szczytu.
Natomiast jako Ministerstwo Infrastruktury nie widzimy możliwości, abyśmy w sposób ustawowy, w sposób centralny mieli jakoś w tym zakresie dawać możliwość, czy to motocyklom, czy innym pojazdom, prawa korzystania z buspasów. Jeszcze raz podkreślę, możliwość kreowania polityki komunikacyjnej w tym zakresie mają władze samorządowe, zarządcy tych dróg i oni indywidualnie w danym momencie, realizując jakąś swoją politykę komunikacyjną, mają możliwość dopuszczenia do ruchu po buspasach pojazdów innych niż właśnie autobusy czy busy.
Oczywiście z buspasów mogą korzystać pojazdy uprzywilejowane. Mówimy o karetkach pogotowia ratunkowego, mówimy o radiowozach, o pojazdach Straży Pożarnej czy innych służb biorących udział w działaniach ratowniczych, będących w trakcie dojazdu do osób poszkodowanych i do innych zdarzeń.
Jednak, tak czy inaczej, jeśli chodzi o politykę związaną z możliwością korzystania z buspasów, tę decyzję dedykujemy władzom samorządowym i zarządcom dróg. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący poseł Mirosław Suchoń (Polska2050-TD):
Bardzo dziękuję, panie ministrze.
Otwieram dyskusję. Bardzo proszę o zgłoszenia do dyskusji.
Pan poseł Bartłomiej Pejo, proszę bardzo.
Poseł Bartłomiej Pejo (Konfederacja):
Bardzo dziękuję.
Panie przewodniczący, panie ministrze, pytanie jest takie… Nawiązuję do ostatniego zdania wypowiedzianego przez pana ministra, że dedykujemy samorządom. Ja rozumiem, że teraz to tak wygląda. Natomiast moje pytanie jest takie, czy musimy dedykować samorządom, czy jednak Ministerstwo może wprowadzić takie rozwiązania, aby buspasy dotyczyły również dróg zarządzanych przez samorządy. Czy jest w ogóle taka możliwość formalna? Bo potrzeba taka – i tu wypowiadam się w szeroko rozumianym interesie środowiska motocyklowego – na pewno jest. I w tych samorządach, które faktycznie wprowadziły takie rozwiązania, chociażby w m.st. Warszawie, bardzo pozytywnie to rozwiązanie jest opiniowane. Jest również opiniowane w zakresie bezpieczeństwa. Pewnie państwo przedstawiciele Policji mają takie statystyki. I też właśnie o takie statystyki bym poprosił, jeśli takowe Policja posiada, czy i jak wprowadzenie buspasów wpływa na bezpieczeństwo ruchu drogowego i na udrożnienie ruchu drogowego, przede wszystkim w tych największych miastach. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący poseł Mirosław Suchoń (Polska2050-TD):
Dziękuję bardzo.
Proszę, pani posłanka Matysiak.
Poseł Paulina Matysiak (Razem):
Dziękuję.
Ja chciałabym dopytać o kwestię może niekoniecznie wprost związaną z tymi rozwiązaniami czy regulacjami, które mogłyby się pojawić, natomiast o kwestie związane z bezpieczeństwem ruchu drogowego w kontekście motocyklistów. Bo rośnie liczba wypadków z udziałem motocyklistów. My czekamy oczywiście na informację z Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego za poprzedni rok, ale te dane, które znalazłam za rok 2023, już pokazywały wzrost wypadków z udziałem motocyklistów. Czy państwo też analizowaliście, jak poszerzenie możliwości korzystania z buspasów wpłynie na bezpieczeństwo ruchu drogowego, jeżeli chodzi o kwestię liczby wypadków z motocyklistami? Z czego ona wynika? Gdzie najczęściej dochodzi do takich wypadków? Czy to są drogi, które są w miastach, czy poza miastami? Dziękuję.
Przewodniczący poseł Mirosław Suchoń (Polska2050-TD):
Dziękuję.
Czy są inne zgłoszenia ze strony państwa posłów? Nie widzę.
Bardzo proszę, pan prezes Furgalski.
Prezes zarządu Zespołu Doradców Gospodarczych TOR Adrian Furgalski:
Dziękuję.
Panie przewodniczący, jeżeli pan pozwoli, trochę szerzej poszedłbym do tematu buspasów, skoro taki jest. Może niekoniecznie o motocyklach. Tutaj pan poseł Pejo pytał o ustawowe rozwiązania, więc ja też chciałbym zapytać o ustawowe rozwiązanie polegające na tym, że po buspasach – i to jest nakaz ustawowy – do końca tego roku mogą poruszać się samochody elektryczne. Co prawda, na szczęście nie mamy tego miliona samochodów, bo by te buspasy się absolutnie zapchały i tam nie byłoby w konsekwencji miejsca dla autobusów. Też nie sądzę, żeby możliwość korzystania z buspasa – a nie ilość, mówiąc prosto, wtyczek i cena samochodu – odgrywała rolę przy zakupie. Ale pytanie, czy ta możliwość korzystania z buspasa przez samochody elektryczne skończy się wraz z końcem tego roku, czy zostanie przedłużona.
I druga rzecz. Jeżeli jest buspas, to trzeba go na pewno chronić. I ci, którzy mają prawo tam jeździć – motocykliści… To już oczywiście było. Nie wiem, czy to był roczny, czy dwuletni pilotaż w Warszawie. Nie było żadnych zagrożeń dla uczestników ruchu. Ale jeżeli mamy dopuszczoną komunikację miejską czy samochody przewożące osoby niepełnosprawne, czy motocykle, to powinniśmy pilnować tego, żeby tylko te samochody uprawnione tam były. Ja wracam do takiego projektu, na który mi się nie udało namówić w ubiegłej kadencji koleżanek i kolegów posłów. Udało mi się dopiero w listopadzie 2022 r. przez Komisję do Spraw Petycji przygotować zmianę, która miała pozytywną też rekomendację ze strony Ministerstwa Infrastruktury i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Administracji – nowela prawa o ruchu drogowym, żeby straże gminne mogły także pilnować tych buspasów. Bo dzisiaj czasami straż gdzieś tam stoi, puszcza koguta i kierowcy się boją – nie wiedzą, że tak naprawdę tylko Policja ma prawo tutaj wlepiać mandaty. Ja wolałbym odciążyć Policję. Wiem, że braki kadrowe są i tu, i tu. W 2019 r. – może panowie z Policji mają świeższe dane, ale nie sądzę, żeby było lepiej – w badaniach na dwóch trasach w Warszawie okazało się, że 20% pojazdów to są pojazdy, które nie powinny się na tych buspasach znaleźć, więc całkiem sporo. Pytanie, czy będzie lepsza kontrola tego, kto ma prawo tam się pojawić. Zwłaszcza że fotoradary też przecież mają taką możliwość, żeby pilnować tych buspasów.
I kończąc, już nie mówię o czymś, o czym wtedy mówiono, że warto zaczekać, a nie ma tego już wiele lat, czyli ustawa o monitoringu, po to żeby chociażby wykorzystać zapisy z kamer, których jest chyba ponad 500, zatrzymując się tylko na Warszawie. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący poseł Mirosław Suchoń (Polska2050-TD):
Dziękuję bardzo.
Czy są inne zgłoszenia? Nie widzę.
Bardzo proszę, panie ministrze, oddaję panu głos. Proszę o udzielenie odpowiedzi.
Sekretarz stanu w MI Stanisław Bukowiec:
Dziękuję. Będę próbował odpowiedzieć na część pytań. Rozumiem, że panowie z Komendy Głównej Policji również odpowiedzą na tę część związaną ze statystykami i bezpieczeństwem.
Proszę państwa, pan poseł Pejo pytał o to, czy nie powinniśmy wprowadzić tych przepisów ustawowo. Naszym zdaniem nie, dlatego że nie mamy takich sygnałów ze strony władz samorządowych, że oczekują właśnie ustawowego rozwiązania. Mamy wnioski związane z poprawą bezpieczeństwa na buspasach, a więc mamy takie zgłoszenia, aby fotoradary, które są na skrzyżowaniach miejskich – i część tych fotoradarów czy kamer jest skierowanych na buspasy – były wykorzystywane w ramach kontroli przez Inspekcję Transportu Drogowego. I my przewidujemy ewentualnie możliwość takich zmian, które by spowodowały zwiększenie bezpieczeństwa i lepszą kontrolę nad tymi pojazdami, które w sposób nieuprawniony korzystają z buspasów. Tak jak słusznie powiedział pan prezes Furgalski, buspasy są szczególnymi pasami. My musimy chronić jako użytkownicy, również jako zarządcy dróg, ten buspas, aby on spełniał swoją rolę. Jeżeli my będziemy dopuszczać coraz szersze grono pojazdów, które będą mogły z buspasów korzystać, to straci on swój rzeczywisty podstawowy charakter.
Do końca 2025 r. przepisy pozwalają korzystać z buspasów przez pojazdy elektryczne i napędzane wodorem. To był wniosek sprzed lat Ministerstwa Klimatu i Środowiska – wtedy chyba to było Ministerstwo Energii. W tej chwili nie przewidujemy przedłużenia tego okresu. Była to pewna forma zachęty, promocji, aby kierowcy kupowali pojazdy elektryczne. Zatem ten okres będzie się kończył wraz z 2025 r. W naszym resorcie nie trwają prace nad przedłużeniem tego przepisu.
Trzeba również zauważyć, proszę państwa, że liczba taksówek, które jeszcze parę lat temu jednak stanowiły zupełnie inną liczbę na naszych drogach w miastach, w tej chwili, po dość mocnym wejściu prywatnych, komercyjnych linii typu Uber, Bolt i inne, zwiększyła się w miastach. Również buspasy w tej chwili są mocno eksploatowane także przez taksówki.
Jeszcze raz powiem – chcemy zostawić i zostawiamy prawo decydowania, w jakim zakresie zarządcy dróg dopuszczają inne pojazdy na buspasach na swoim terenie poza tymi, do których jest skierowana ta forma komunikacji. W tej materii zarządcy dróg są naszym zdaniem najlepszym podmiotem, żeby kreować politykę komunikacyjną, również zwiększając poczucie bezpieczeństwa oraz likwidując korki i inne zdarzenia, które mają miejsce w miastach. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Mirosław Suchoń (Polska2050-TD):
Bardzo dziękuję, panie ministrze.
Czy głos ze strony Komendy Głównej Policji? Bardzo proszę.
Dyrektor Biura Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji insp. Robert Koźlak:
Panie przewodniczący, panie i panowie posłowie, na pierwsze pytanie pana posła Pejo o statystyki na buspasach – nie posiadamy takich statystyk. Mamy tylko podział na obszar zabudowany i niezabudowany. Myślę, że to nie będzie zaskoczeniem, że dwukrotnie więcej wypadków jest w obszarze zabudowanym. Natomiast ofiar śmiertelnych jest więcej poza obszarem zabudowanym. W tamtym roku 127 ofiar poza obszarem zabudowanym – motocyklistów i pasażerów. Natomiast w terenie zabudowanym – 102 takie ofiary.
Co do statystyk z pytania pani poseł Matysiak – oczywiście posiadamy takowe. Tamten rok był wyjątkowo niebezpieczny dla motocyklistów. Wyjątkowo. Takiego roku chyba nie odnotowaliśmy od początku, jak tylko prowadzimy statystykę. Mam przy sobie, jestem w stanie podać liczbowy i procentowy udział motocyklistów… Zaprezentować te dane?
Przewodniczący poseł Mirosław Suchoń (Polska2050-TD):
Jeżeli w sposób skondensowany, to bardzo proszę.
Dyrektor biura KGP insp. Robert Koźlak:
To takie najważniejsze liczby. Jako uczestnicy motocykliści w 2024 r. – 2447 wypadków, zginęło 216 kierujących i 13 pasażerów tych motocykli. Natomiast rannych zostało 2109 motocyklistów i 191 pasażerów. I teraz, jak to się ma procentowo?
Przewodniczący poseł Mirosław Suchoń (Polska2050-TD):
Szanowni państwo, proszę umożliwić wypowiedź.
Dyrektor biura KGP insp. Robert Koźlak:
Liczba wypadków zwiększyła się o 500, to jest o ponad 25%…
Przewodniczący poseł Mirosław Suchoń (Polska2050-TD):
Przepraszam.
Szanowni państwo, naprawdę, to są bardzo porażające dane, przynajmniej w mojej ocenie. Tak że bardzo proszę, jeżeli ktoś chce kontynuować rozmowy przez telefon, to myślę, że dobrym pomysłem jest czynienie tego poza salą.
Bardzo proszę o kontynuowanie.
Dyrektor biura KGP insp. Robert Koźlak:
Dziękuję bardzo.
Powtórzę…
Przewodniczący poseł Mirosław Suchoń (Polska2050-TD):
Panie przewodniczący, naprawdę…
Przepraszam.
Szanujmy się. Myślę, że jeżeli ktoś ma potrzebę porozmawiania przez telefon, to posiedzenie Komisji to nie jest dobry moment, żeby to robić.
Bardzo proszę o kontynuowanie.
Dyrektor biura KGP insp. Robert Koźlak:
Dziękuję.
Liczba wypadków zwiększyła się o 500, czyli o ponad 25%. Liczba osób zabitych zwiększyła się o 33 ofiary – to jest ponad 16%. I liczba osób rannych – też ponad 25%. Natomiast co my zauważyliśmy w tamtym roku? Bardzo dużo kierujących uczestniczyło w wypadkach drogowych, nie posiadając uprawnień albo w ogóle, albo kategorii A. To była zadziwiająco duża liczba. Natomiast jeżeli chodzi o winę po stronie kierujących – oczywiście nadmierna prędkość. Po stronie kierujących samochodami – albo nieprawidłowe skręcanie, albo nieustąpienie pierwszeństwa. Tak się to przedstawia za tamten rok. Dziękuję bardzo.
Oczywiście też wspomnę, że tamten rok dla motocyklistów był wyjątkowo korzystny do jazdy, zaczął się bardzo wcześnie, bo już na początku marca, i już w marcu, kwietniu notowaliśmy bardzo duże wzrosty tych wypadków. I też bardzo długo trwał ten sezon. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący poseł Mirosław Suchoń (Polska2050-TD):
Bardzo dziękuję.
Czy mamy pytania?
Proszę, pan poseł Pejo.
Poseł Bartłomiej Pejo (Konfederacja):
Chciałbym tylko dopytać odnośnie do statystyk wypadków. Wśród wypadków z udziałem motocyklistów, jaki jest procent winy ze strony kierujących motocyklami?
Przewodniczący poseł Mirosław Suchoń (Polska2050-TD):
Dziękuję bardzo.
Czy są inne pytania? Nie widzę.
Bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi, jeżeli jest taka możliwość oczywiście.
Dyrektor biura KGP insp. Robert Koźlak:
Za chwilkę znajdziemy, bo mamy te dane. Za chwilkę znajdziemy. Jeżeli nie, to odpowiem pisemnie. Ale myślę, że za chwilę je znajdziemy.
Przewodniczący poseł Mirosław Suchoń (Polska2050-TD):
Myślę, że już w takim bezpośrednim kontakcie, panie pośle.
Nie widzę innych pytań.
Szanowni państwo, zamykam dyskusję…
Poseł Andrzej Adamczyk (PiS):
Jeszcze słowo, jeżeli można.
Przewodniczący poseł Mirosław Suchoń (Polska2050-TD):
Jeżeli…
Poseł Andrzej Adamczyk (PiS):
Bardzo dziękuję.
Panie przewodniczący, szanowni państwo, pragnę się odnieść do tego stwierdzenia, że korzystanie w Warszawie z buspasów przez motocyklistów daje poczucie bezpieczeństwa. Ja akurat wysuwam zdanie przeciwne. W Warszawie jest to źle rozwiązane. Przykładem właściwego rozwiązania jest Kraków. Jest zdecydowanie korzystniej, bo tam motocykliści mogą korzystać z buspasów. Natomiast ta sytuacja czasami pachnie skandalem, jeżeli chodzi o Warszawę i organizację ruchu z wykorzystaniem buspasów w celu przejazdu motocyklami. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący poseł Mirosław Suchoń (Polska2050-TD):
Pani ministrze, bardzo proszę.
Sekretarz stanu w MI Stanisław Bukowiec:
Jeszcze słowo podsumowania, jeśli chodzi o liczbę pojazdów pewnych kategorii. Bo jeżeli chodzi o pojazdy z napędem elektrycznym i wodorowym, to mamy zarejestrowanych w Polsce około 77 tys. pojazdów. Natomiast według takich pobieżnych naszych informacji liczbę motocykli zarejestrowanych w Polsce szacujemy na 1,5 do 2 mln. A więc jeżeli byśmy otworzyli te buspasy, to tutaj możemy się rzeczywiście spotkać z pewnym ich zakorkowaniem. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Mirosław Suchoń (Polska2050-TD):
Bardzo dziękuję.
Jeszcze jedno zdanie – pan poseł Pejo.
Poseł Bartłomiej Pejo (Konfederacja):
Panie ministrze, z zakorkowaniem buspasów to bym nie przesadzał. Ale jednocześnie chodzi o odkorkowanie i zabezpieczenie ruchu drogowego. Naprawdę, w dużych miastach działa to w ten sposób – panowie z Policji pewnie potwierdzą – że mamy mniej kolizji, tak zwanych obcierek z motocyklami, bo nie jeżdżą wtedy mijakami pomiędzy samochodami, tylko jadą pasem uprawnionym dla nich, dla motocykli. Naprawdę, środowisko to popiera – i nie mówię tutaj o tak zwanych wariatach motocyklowych, tylko o osobach, które korzystają zgodnie z przepisami z ruchu drogowego.
Przewodniczący poseł Mirosław Suchoń (Polska2050-TD):
Bardzo proszę, panie ministrze.
Sekretarz stanu w MI Stanisław Bukowiec:
Jeśli można. Panie pośle, jeżeli samorządy, jeżeli zarządcy dróg na to się zgodzą, nie ma żadnego problemu. Dajemy tutaj naprawdę wolną rękę – to jest w gestii samorządów.
Przewodniczący poseł Mirosław Suchoń (Polska2050-TD):
Bardzo dziękuję.
Szanowni państwo, zamykam dyskusję. Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia Komisji. Dziękuję państwu.
Zamykam posiedzenie.
Informuję, że protokół posiedzenia z załączonym pełnym zapisem jego przebiegu będzie wyłożony do wglądu w sekretariacie Komisji w Kancelarii Sejmu.