Podkomisja stała do spraw wykorzystania środków pochodzących z Unii Europejskiej, obradująca pod przewodnictwem posła Grzegorza Pudy (PiS), przewodniczącego podkomisji, rozpatrzyła:
– informację na temat Funduszy Europejskich na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko na lata 2021–2027 (FEnIKS).
W posiedzeniu udział wzięli: Jarosław Orliński dyrektor Departamentu Programów Infrastrukturalnych Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, Anna Tołubińska zastępca dyrektora Departamentu Programów Infrastrukturalnych MFiPR, Joanna Książek-Wieder dyrektor Departamentu Funduszy Europejskich Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Jarosław Dembek naczelnik Wydziału Koordynacji Wdrażania w Departamencie Funduszy Europejskich MKiŚ, Sylwia Depczyńska-Wilk naczelnik Wydziału Zarządzania w Departamencie Funduszy Europejskich MKiŚ, Jarosław Borowski wicedyrektor Departamentu Środowiska Najwyższej Izby Kontroli.
W posiedzeniu udział wzięli pracownicy Kancelarii Sejmu: Anna Roczkowska – specjalista ds. kontaktów zagranicznych z Wydziału ds. Unii Europejskiej w Biurze Spraw Europejskich i Współpracy Międzynarodowej, Joanna Heger – z sekretariatu Komisji w BSEM.
Przewodniczący poseł Grzegorz Puda (PiS):
Dzień dobry. Witamy serdecznie na kolejnym posiedzeniu podkomisji do spraw wykorzystywania środków pochodzących z Unii Europejskiej. Chciałem serdecznie przywitać… O, jest pan poseł. Zapraszamy, panie pośle. Serdecznie chciałem przywitać pana dyrektora Jarosława Orlińskiego, dyrektora Departamentu Programów Infrastrukturalnych. Witam serdecznie panią Joannę Książek-Wieder, dyrektor Departamentu Funduszy Europejskich Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Jest? Za moment przybędzie, czyli jest potwierdzone. Witam wszystkich gości oraz państwa posłów, którzy uczestniczą w dzisiejszym posiedzeniu. Witam pana posła.
W pkt I rozpatrujemy informację na temat Funduszy Europejskich na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko na lata 2021–2027. Materiały informacyjne zostały przygotowane na dzisiejsze posiedzenie i zostały państwu dostarczone drogą mailową. Dzień dobry, witamy serdecznie. MFiPR reprezentuje pan dyrektor Orliński, od którego zaczniemy. Bardzo proszę o przedstawienie w miarę syntetycznie sytuacji dotyczącej programu, o którym mowa. Bardzo proszę, panie dyrektorze.
Dyrektor Departamentu Programów Infrastrukturalnych Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej Jarosław Orliński:
Dzień dobry państwu. Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, bardzo dziękuję za zaproszenie na dzisiejszą podkomisję. Jeszcze tylko przedstawię, że jest ze mną obecna pani dyrektor Anna Tołubińska, ode mnie z departamentu. Proszę państwa, jeżeli chodzi o program operacyjny „Fundusze europejskie na infrastrukturę, klimat, środowisko”, w syntetycznym skrócie to nadal największy program w historii UE, jeżeli chodzi o programy infrastrukturalne.
Jeżeli chodzi o kwestię związaną z zatwierdzeniem programu operacyjnego, to był to koniec roku 2022, natomiast w lutym 2024 r. zostały uruchomione pierwsze płatności. Biorąc pod uwagę to, że Komisja Europejska, jak zapewne państwo wiecie, miała problemy związane z warunkowością podstawową w Polsce, między innymi jeżeli chodzi o programy polityki spójności, to dopiero od lutego 2024 r. uruchomione zostały przez Komisję Europejską potwierdzone możliwości certyfikowania środków.
Chciałbym się skupić na chwilę, jeżeli chodzi o nowy okres programowania, w którym obecnie się znajdujemy, czyli lata 2021–2027. Są pewne różnice, biorąc pod uwagę to, co jest obecnie, i to, co było poprzednio. Różnice te dotyczą między innymi kwestii związanej z możliwością występowania o refundacje do Komisji Europejskiej. Do tej pory, w poprzednich okresach programowania, praktycznie można było to robić co miesiąc, natomiast Komisja Europejska troszkę zawęziła państwom członkowskim pole manewru i teraz jest możliwość wyłącznie pięciokrotnego wnioskowania o refundacje do Komisji Europejskiej w ciągu danego roku. Wygląda to w ten sposób, że jest to możliwe w styczniu, w maju, teraz będzie kolejne okienko – tak to nazywamy kolokwialnie – kiedy będziemy mogli zawnioskować o kolejna refundację środków ze strony Komisji Europejskiej. Następnie mamy lipiec, październik, listopad i grudzień.
Proszę państwa, jeżeli chodzi o stan związany z realizacją programu operacyjnego, to tak jak powiedziałem, jeżeli chodzi o płatności, tak jak w pozostałych przypadkach innych programów operacyjnych polityki spójności w Polsce, program został uruchomiony od lutego 2024 r. W zeszłym roku dla poszczególnych programów operacyjnych zostały wyznaczone przez Radę Ministrów tak zwane cele certyfikacji. Ten cel certyfikacji jest na poziomie 6%. W przypadku naszego programu operacyjnego, czyli FEnIKS, prawie udało nam się ten cel uzyskać. Zabrakło nam niecałe 200 mln zł do realizacji całego celu. Biorąc pod uwagę inne programy operacyjne, myślę, że to był bardzo dobry wynik, tym bardziej że jesteśmy, tak jak powiedziałem, największym programem infrastrukturalnym w UE.
W tym roku Rada Ministrów przyjęła cele na ten rok dla poszczególnych programów w ramach polityki spójności. Jest to 17%. W przypadku naszego programu obecnie realizujemy 7% certyfikacji. Bardzo ważne jest to, aby w tym roku uzyskać tak zwaną zasadę n+3. Na koniec tego roku każdy z programów operacyjnych będzie musiał przekroczyć pewną barierę środków, jeżeli chodzi o refundację dla Komisji Europejskiej. W przypadku naszego programu operacyjnego to jest prawie 12,5%. Myślimy, że spokojnie zostanie to zrealizowane. Jesteśmy na dobrej ścieżce. Planujemy w maju, czyli podczas tego drugiego okienka certyfikacyjnego, przekazać do Komisji Europejskiej ponad 2,5 mld zł środków, które mamy nadzieję, że niedługo też zostaną nam zrefundowane.
Jeżeli chodzi o proces kontraktacji w programie operacyjnym, to postępuje dynamicznie w poszczególnych sektorach. W materiale mieliście też państwo informacje na ten temat. ja tylko powiem, że jeżeli chodzi o nasze plany, to planujemy do końca tego roku zakontraktować, czyli podpisać umowy o dofinansowanie z beneficjentami na 70% całości środków w ramach programu operacyjnego.
Co jeszcze? Oprócz tego warto wspomnieć, że mieliśmy też modyfikacje związane ze zmianami w ramach programu operacyjnego. Pierwsza modyfikacja to była pierwsza decyzja, która nastąpiła na początku tego roku wydana przez Komisję Europejską w tempie ekspresowym, bo komitet monitorujący mieliśmy w październiku zeszłego roku. Ta zmiana była związana między innymi z kwestiami związanymi z usuwaniem skutków powodzi. Pod koniec zeszłego miesiąca przekazaliśmy drugą modyfikację do Komisji Europejskiej. Czekamy na uwagi Komisji Europejskiej w tak zwanym Interservice Consultation. Planujemy, że do końca maja uzyskamy decyzję Komisji Europejskiej modyfikującą program operacyjny w zakresie dwóch rzeczy. Pierwszej, związanej z przeglądem śródokresowym, czyli rzeczy związanych z modyfikacją w ramach programu operacyjnego tych elementów, które wymagają zmian. Drugi element to jest kwestia dołożenia dwóch priorytetów związanych z usuwaniem skutków powodzi, ponieważ w międzyczasie, na początku tego roku, Komisja Europejska weszła w tak zwane rozporządzenie RESTORE Komisji Europejskiej, związane z możliwością usuwania skutków powodzi. Bardzo ważne jest to, że dla beneficjentów właśnie w ramach tych obszarów, tych priorytetów, będzie możliwość uzyskania maksymalnego poziomu dofinansowania, to jest do 95% wydatków kwalifikowanych.
Myślę, że to tyle tytułem wstępu. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący poseł Grzegorz Puda (PiS):
Bardzo dziękuję. W sposób bardzo syntetyczny pan dyrektor przedstawił nową perspektywę. Jeżeli chodzi o Ministerstwo Klimatu i Środowiska, ten resort reprezentuje pani Joanna Książek-Wieder, dyrektor Departamentu Funduszy Europejskich. Bardzo proszę panią dyrektor o zabranie głosu.
Dyrektor Departamentu Funduszy Europejskich Ministerstwa Klimatu i Środowiska Joanna Książek-Wieder:
Powiem szczerze, że jako resort nie przygotowaliśmy materiałów, tylko minister funduszy. My tu ewentualnie, jeśli chodzi o jakieś pytania, jeżeli są jakieś kwestie, które budzą szczególne zainteresowanie, to oczywiście z chęcią odpowiemy.
Przewodniczący poseł Grzegorz Puda (PiS):
Dobrze. Rozumiem. Chciałem jeszcze przywitać, bo chyba w ramach przywitań nie przywitałem pana Jarosława Borowskiego. Dobrze kojarzę, tak? Witam serdecznie pana Jarosława, wicedyrektora Departamentu Środowiska Najwyższej Izby Kontroli. Szanowni państwo, po tym krótkim wstępie przechodzimy do części pytań, jeżeli panowie posłowie mają jakieś pytania. Bardzo chętnie te pytania zadamy przedstawicielom resortu funduszy i polityki regionalnej. Ja mam od razu pierwsze pytanie, jeżeli państwo pozwolicie, panie dyrektorze, gdyby pan troszeczkę poszerzył możliwości wykorzystania środków w tej perspektywie albo co się mówi w UE na temat Military Mobility. To znaczy, mamy informację, która wpływa do nas, dotyczącą tego, że ten Fundusz ma być powiększony. Są zapewnienia. To jest oczywiście bezpośrednio związane z tym, że sytuacja, jaką mamy w Europie, stawia znak zapytania nad tym, z czego ściągnąć środki finansowe. W związku z tym pytanie, czy informacja dotycząca tego, skąd te środki miałyby pochodzić, już do państwa wpłynęła i jakie to mogą być kwoty?
Dyrektor departamentu MFiPR Jarosław Orliński:
Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Pamiętam, że dwa tygodnie temu chyba już częściowo udzieliłem odpowiedzi na to pytanie. Pan przewodniczący też mi zadał to pytanie. Podobne przynajmniej, jeżeli chodzi o Connecting Europe Facility, czyli instrument Łącząc Europę, tam starałem się troszkę na ten temat powiedzieć. Rzeczywiście, tak jak wcześniej mówiłem, przewodnicząca Komisji Europejskiej, pani Ursula von der Leyen, przygotowała pismo, list do poszczególnych krajów członkowskich, z których informowała o nowych możliwościach finansowania w zakresie bezpieczeństwa UE. Tam są te trzy filary. Jednym z tych filarów jest kwestia związana z dodatkowym instrumentem, który jest przygotowany, 150 mld euro. Oprócz tego ma się w to włączyć Europejski Bank Inwestycyjny. Tutaj czekamy na stanowisko EBI. Dzisiaj, w tej chwili równolegle jest śniadanie EBI w Warszawie i mam nadzieję, że tam mogą być pokazane bardzo ciekawe informacje, w którą stronę idzie EBI, jeżeli chodzi o jego politykę i czy będzie możliwość wspierania tego typu inwestycji. Myślę, że dzisiaj możemy się coś więcej na ten temat dowiedzieć. Trzeci filar to jest kwestia związana między innymi z środkami, które są w bieżącym zarządzaniu Komisji Europejskiej.
Teraz tak, jeżeli chodzi o Komisję Europejską, to wiemy, że w ramach przeglądu śródokresowego, o którym już wspominałem, Komisja Europejska będzie też zwracała uwagę na pewne swoje priorytety. Jednym z tych priorytetów jest kwestia obrony, kwestia projektów związanych z zabezpieczeniem UE przed różnego rodzaju kwestiami związanymi z obronnością, tak to ogólnie nazwijmy. Wiem, że na to też będzie duży nacisk, w związku z tym czekamy, jeżeli chodzi o naszą instytucję zarządzającą, na różne propozycje ze strony Komisji Europejskiej, jeżeli chodzi o politykę spójności. Raczej prawdopodobnie będzie to wyglądało w ten sposób, że Komisja Europejska w ramach przeglądu śródokresowego różnych programów operacyjnych w ramach polityki spójności we wszystkich krajach członkowskich zaproponuje konkretne pomysły odnośnie do dopisywania pewnych rzeczy, które można by było wykorzystać jako infrastrukturę podwójnego zastosowania. Przykładowo, to mogą być drogi, z tego co wiemy, czy jakieś inwestycje związane ze schronami czy miejscami ukrycia. Tego typu pomysły na pewno Komisja Europejska w trakcie negocjacji w ramach przeglądów śródokresowych w ramach poszczególnych programów operacyjnych w ramach polityki spójności zastosuje. Na razie takich uwag nie dostaliśmy, przynajmniej my, jeżeli chodzi o naszą instytucję zarządzającą. Ale spodziewamy się, że tego typu uwagi mogą przyjść przede wszystkim do programów regionalnych, ponieważ widać, że Komisja Europejska położy bardzo duży nacisk na drogi lokalne, o co dawno postulowaliśmy, jeżeli chodzi o realizację tego typu projektów. Jak wiemy, możliwość realizacji dróg, zwłaszcza w tym okresie programowania, jest niestety bardzo ograniczona z punktu widzenia zasad środowiskowych. Czekamy na różne rozwiązania Komisji Europejskiej, jeżeli chodzi o uproszczenia, tak zwany Omnibus. Komisja Europejska ma to niedługo przedstawić. W ramach tych uproszczeń będą też uproszczenia dla beneficjantów związane między innymi z kwestiami obronnościowymi. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący poseł Grzegorz Puda (PiS):
Dziękuję bardzo. Czy panowie mają jakieś pytania? Nie widzę. Wszystko jasne. Ja jeszcze mam pytanie dotyczące terminu. To znaczy, chyba propozycja ze strony Komisji Europejskiej, z tego co wczoraj usłyszałem, będzie koło czerwca, tak? Czyli w czerwcu będziemy mieli bardziej konkretne informacje na ten temat, czy raczej spodziewamy się, że to jeszcze potrwa?
Dyrektor departamentu MFiPR Jarosław Orliński:
To znaczy, z tego co wiem, to tydzień lub dwa tygodnie temu Komisja Europejska określiła swoje priorytety, jeżeli chodzi o modyfikacje w ramach przeglądu śródokresowego. W tym tygodniu, chyba w poniedziałek, w Poznaniu przedstawiciel Komisji Europejskiej, gdzie było spotkanie z samorządami regionów, przedstawiał oczekiwania Dyrekcji Generalnej do spraw polityki regionalnej i miejskiej, pokazując właśnie, jakie są priorytety. Tam była też kwestia związana z obronnością, była kwestia związana z mieszkalnictwem między innymi, czy też kwestie związane z usuwaniem czy przygotowaniem się – resilience – czyli odpornością na przyszłe zagrożenia naturalne, które mogą wystąpić, jak na przykład w Polsce na jesieni zeszłego roku. To są kluczowe priorytety Komisji Europejskiej, na które będzie zwracać uwagę w ramach przeglądu śródokresowego poszczególnych programów operacyjnych.
Przewodniczący poseł Grzegorz Puda (PiS):
Dobrze. A podejście, jeżeli chodzi o inne obszary, takie jak kultura, środowisko, pozostaje podobne czy nie wiemy? Jak to ma wyglądać? Pan dyrektor uważa, że częściowo z tych wszystkich obszarów pozbierają trochę środków finansowych? Bo padło już tutaj, że prawdopodobnie – tego nie wiemy, ale jest takie prawdopodobieństwo – że w programach regionalnych częściowo znalazłyby się środki na te drogi. OK. A co z pozostałymi, które są centralnie zarządzane?
Dyrektor departamentu MFiPR Jarosław Orliński:
Myślę, że przede wszystkim, jeśli chodzi o nasz program centralnie zarządzany, to mamy infrastrukturę podwójnego zastosowania. Ponieważ na przykład projekty drogowe, które są realizowane, są na takich parametrach, jeżeli chodzi o drogi szybkiego ruchu, że spełniają oczekiwania i NATO-wskie, i sztabu europejskiego, jeżeli chodzi o tego typu rzeczy. Tutaj więc żadnych obaw nie widzę.
W przypadku na przykład obszarów związanych przykładowo z termomodernizacją, przypomnę, że w jednym programie operacyjnym udało nam się wpisać zapisy w trakcie negocjacji. To było jeszcze przed rokiem 2022 albo w 2022 r. Wpisaliśmy, że w trakcie głębokiej modernizacji energetycznej budynku jako wydatek kwalifikowany może być też odpowiednie przygotowanie schronienia bądź schronu do 15% wydatków kwalifikowanych. Można więc powiedzieć, że przewidzieliśmy pewne wydarzenia znacznie wcześniej niż obecnie ma to miejsce. Niestety, beneficjenci na razie z tego za bardzo nie korzystają, chociaż takie możliwości program operacyjny i szczegółowy opis priorytetów daje. Będziemy się starali, zwłaszcza w tych budynkach, które dotyczą administracji publicznej, po prostu tego typu rozwiązanie mocno propagować, aby to wykorzystać. Pokazuję, że taka możliwość już istnieje w przypadku naszego programu operacyjnego.
Jeżeli chodzi o inne rozwiązania, gdzie można by było pokazać kwestię dual use czy związaną z obronnością, to myślę, że sektor środowiska jest tu doskonałym przykładem, jeżeli chodzi o zabezpieczenie granic północno-wschodnich naszego kraju. Jeżeli chodzi o możliwości, to takie mamy i są realizowane. Ale myślę, że to są już informacje niejawne. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Grzegorz Puda (PiS):
Dziękuję bardzo. Nie widzę lasu rąk. Pani dyrektor? Chce pani coś dodać, proszę bardzo.
Dyrektor departamentu MKiŚ Joanna Książek-Wieder:
Tak jak pan dyrektor zaznaczył, więcej szczegółów w zakresie rozwiązań, które faktycznie mamy przewidziane w FEnIKS, nie mogę podać, natomiast jest to – chyba tyle możemy powiedzieć – taki projekt innowacyjny na terenach Polski wschodniej, na obszarach przygranicznych, realizowany przez Lasy Państwowe. Ten element, o którym mówił pan dyrektor, jak najbardziej się wpisuje. Potwierdzam to, co mówił pan dyrektor, że tam gdzie prowadzimy duże inwestycje infrastrukturalne, gdzie jest możliwość uwzględnienia dodatkowych elementów, to jak najbardziej to rozwiązanie jest promowane. Myślę, że z uwagi na skalę naszego programu i rodzaje inwestycji, jakie finansujemy, spokojnie możemy Komisji wykazać, że jak najbardziej się przyczyniamy do tych celów, które są postawione. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Grzegorz Puda (PiS):
Dziękuję bardzo. A jeszcze, jeżeli chodzi o wykorzystanie środków finansowych, tu państwo nam przedstawili wybrane inwestycje realizowane w ramach FEnIKS. Takim przykładem jest tu projekt Bydgoszcz, zielono-niebieska retencja i zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych. Oczywiście to jest jeden z przykładów. Natomiast czy państwo się spodziewacie, że w związku z tym, że w jakimś sensie jest tworzona w tej chwili nowa perspektywa, jest przygotowywana – cały czas będę konsekwentnie drążył ten temat – czy są jakikolwiek informacje co do tego, że środki finansowe w którymś obszarze miałyby być zmniejszone kosztem tego, że miałyby zostać przeznaczone na cele zwiększenia bezpieczeństwa?
Dyrektor departamentu MFiPR Jarosław Orliński:
Może ja najpierw ogólnie odpowiem, a potem ewentualnie pani dyrektor jeszcze uzupełni.
Przewodniczący poseł Grzegorz Puda (PiS):
Może bez szczegółów, bo rozumiem, że państwo wszystkiego nie mogą powiedzieć. OK. Ale tak chociaż ogólnie, żeby państwo posłowie wiedzieli, czy są takie zakusy.
Dyrektor departamentu MFiPR Jarosław Orliński:
Tak. Zakusy Komisji Europejskiej były, przynajmniej na początku, jeżeli chodzi o możliwość przesuwania środków europejskich na przykład z polityki spójności do instrumentów centralnie zarządzanych, natomiast stanowisko naszego rządu jest jasne, że nie jesteśmy zainteresowani tym rozwiązaniem. Nam zależy na tym, żeby wykorzystać te środki po pierwsze, które są w ramach polityki spójności, ewentualnie realokować inne środki, które są centralnie zarządzane przez Komisję do środków polityki spójności.
Przewodniczący poseł Grzegorz Puda (PiS):
OK. Dobrze. To rozumiem. Czyli państwo jako ministerstwo wnioskowali o to, żeby zwiększyć pulę oprócz środków finansowych, które zostały wynegocjowane, o dodatkowe środki finansowe, które miały być przeznaczone na zwiększenie bezpieczeństwa? Czy nie?
Dyrektor departamentu MFiPR Jarosław Orliński:
Na razie jeszcze nie wnioskowaliśmy, natomiast powiedziałem, że takie jest stanowisko naszego rządu, jeżeli chodzi o kwestie związane z pomysłami Komisji Europejskiej, które pojawiłyby się na stole.
Przewodniczący poseł Grzegorz Puda (PiS):
OK. Dobrze. Bardzo serdecznie dziękuję.
Dyrektor departamentu MKiŚ Joanna Książek-Wieder:
Jarku, może by warto… Bo tu rozmawiamy o FEnIKS, gdzie te kwestie są na razie na wczesnym etapie, natomiast być może chodzi też o przykład KPO. Tam ta zielono-niebieska infrastruktura ujęta w komponencie „Zielona transformacja miast”, ten instrument, który był tam przewidziany, i przypisana do niego alokacja faktycznie została przesunięta. Czyli strona polska wnioskowała tam o przesunięcie środków na Fundusz Obronności i Bezpieczeństwa, natomiast to jest inny instrument. To jest KPO i nie pamiętam, jaka to kwota… 26 mld zł przesunięte na obronność w ramach KPO. A ponieważ, tak jak tu rozmawiamy, tych środków na inwestycje w zielono-niebieską infrastrukturę mamy dużo w FEnIKS, w Polsce Wschodniej, w programach regionalnych, które się do nas zwracają z prośbą o to, żeby znieść linię demarkacyjną, bo też chcą w swoich programach uwzględniać więcej tego typu inwestycji, to w związku z tym propozycja ministra funduszy, związana z przeniesieniem środków z Funduszu środków Zielonej Transformacji w ramach KPO na Fundusz Obronności, wydawała nam się rozsądna. Bo ten obszar w ramach polityki spójności mamy dobrze zagospodarowany. Dziękuję.
Przewodniczący poseł Grzegorz Puda (PiS):
Dziękuję bardzo. Czy ktoś ma jeszcze pytanie? Nie ma pytań. Nie widzę. Dobrze, szanowni państwo, w taki razie bardzo sprawnie i szybko zakończyliśmy nasze posiedzenie. Jeszcze przed oficjalnym zakończeniem muszę ogłosić, ponieważ doszli do nas panowie posłowie, więc stwierdzam, że spotkanie odbyło się w kworum. Mieliśmy kworum. Bardzo serdecznie dziękujemy. Zachęcamy do uczestniczenia w kolejnych posiedzeniach naszej podkomisji. Natomiast jest też taka prośba do sekretariatu, że jeżeli będą odpowiedzi, których udzielą państwo dyrektorzy, to żeby je rozesłać do posłów, żeby to było w naszych dokumentach poselskich, żebyśmy wiedzieli, w jakim kierunku idzie polityka spójności. Zresztą to wszystko jest trochę płynne. Państwo doskonale wiecie, że to jest coś, co jest na dzisiaj. Jeżeli sytuacja się zmienia, to z informacji, które ja posiadam, resort funduszy zawsze bardzo szybko reagował i mam nadzieję, że tak nadal pozostanie.
Bardzo serdecznie dziękuję. Dziękuję za uczestnictwo. Dziękujemy państwu posłom, państwu dyrektorom i paniom z sekretariatu. Zachęcam do uczestniczenia w kolejnym spotkaniu podkomisji. Dziękuję bardzo.