W najbliższy czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmiany w prawie, które dadzą zainteresowanym osobom i podmiotom możliwość zgłaszania uwag do rozpatrywanych w Sejmie projektów ustaw. Szczegóły wdrażanych rozwiązań zaprezentowali przedstawicielkom i przedstawicielom organizacji pozarządowych szef Kancelarii Sejmu Jacek Cichocki, dyrektor generalny kierujący Gabinetem Marszałka Sejmu Stanisław Zakroczymski oraz przedstawiciele Kancelarii Sejmu. Uczestnicy spotkania dzielili się swoimi spostrzeżeniami i pomysłami dotyczącymi wdrażanego systemu konsultacji społecznych.
Szef Kancelarii Sejmu Jacek Cichocki podkreślił, że procedura konsultacji społecznych jest częścią szerokiego pakietu zmian wprowadzonych lipcową nowelizacją Regulaminu Sejmu. Ta najgłębsza od lat 90. zmiana ma na celu szersze włączenie obywateli w proces stanowienia prawa, profesjonalizację postępowania legislacyjnego, a także zwiększenie jego transparentności i jawności. Jak dodał, obowiązek kierowania do konsultacji społecznych także poselskich projektów ustaw wykluczy możliwość pomijania tego ważnego etapu prac nad nowym prawem.
Jak zaznaczył szef Gabinetu Marszałka Sejmu Stanisław Zakroczymski, konsultacje społeczne pozwolą prawodawcom usłyszeć wiele głosów dotyczących proponowanych zmian w prawie, a także poprawią jakość legislacji. W jego ocenie ważną cechą konsultacji będzie ich sprawczość: zgłoszone uwagi będą uwzględniane przez ekspertów Kancelarii Sejmu, sporządzających oceny skutków regulacji dla wnoszonych do Sejmu projektów ustaw. Z dokumentami tymi będą mogli zapoznać się autorzy projektów i wszyscy uczestnicy procedury ustawodawczej. Proces konsultacyjny będzie też transparentny – wszystkie zgłoszone uwagi zostaną opublikowane na stronie internetowej Sejmu.
Jak podkreślił dyrektor Zakroczymski, sejmowe konsultacje społeczne nie zastępują innych, dotychczas stosowanych form opiniowania projektów ustaw, będą natomiast ich uzupełnieniem.
Przedstawiciele organizacji pozarządowych zwracali uwagę m.in. na problem z autopoprawkami do projektów ustaw wpływającymi w trakcie konsultacji, zastanawiali się też nad tym, jak zachęcić posłów do korzystania ze zgłaszanych uwag. W trakcje spotkania zgodzono się, że konsultacje społeczne, które przeprowadzane są przed pierwszym czytaniem, nie mogą wykluczać dialogu ze stroną społeczną podczas posiedzeń komisji sejmowych na dalszych etapach procesu legislacyjnego. Jak wskazali uczestnicy spotkania, wprowadzana formuła konsultacji społecznych ułatwi udział w procesie stanowienia prawa nie tylko osobom fizycznym, ale także wielu mniejszym organizacjom społecznym, także o charakterze lokalnym.
W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele m.in. Sieci Obywatelskiej Watch Dog, Fundacji Batorego, Inicjatywy Nasz Rzecznik, Stowarzyszenia 61, Fundacji Res Publica, Stowarzyszenia 61, Klubu Jagiellońskiego, Pola Dialogu, Fundacji Stocznia, OTOP Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków oraz Polskiej Zielonej Sieci.
Od 31 października Marszałek Sejmu przed skierowaniem do pierwszego czytania poselskiego albo obywatelskiego projektu ustawy obowiązkowo będzie poddawał go konsultacjom społecznym. Odstępstwo od tej zasady będzie wyjątkiem, mającym zastosowanie tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Konsultacjom Marszałek Sejmu będzie mógł też poddać projekty wniesione przez Senat i przez Prezydenta. Uczestnicy konsultacji będą mieli 30 dni na zgłoszenie swoich uwag. Będą to robić w formie elektronicznej. Zgłoszone uwagi będą udostępniane w Systemie Informacyjnym Sejmu. Będzie mógł z nimi zapoznać się każdy zainteresowany, w szczególności autor projektu oraz posłowie. Zgłoszone uwagi będą też analizowane przez sejmowych ekspertów, których zadaniem będzie sporządzenie opinii w sprawie oceny skutków regulacji.