Odpowiedź na interpelację nr 13742

w sprawie nieprawidłowości w Poznańskiej Spółdzielni Mieszkaniowej

Odpowiadający: sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa Kazimierz Smoliński

Warszawa, 28-07-2017

Szanowny Panie Marszałku,

odpowiadając na pytania nr 1 Pani i Panów Posłów: „Ile zgłoszeń odnośnie nieprawidłowości w funkcjonowaniu spółdzielni mieszkaniowych wpłynęło do Ministerstwa w 2014, 2015 oraz 2016 r.?” oraz nr 2: „Ile wniosków z żądaniem informacji i danych, dotyczących organizacji i działalności spółdzielni mieszkaniowych, niezbędnych do dokonywania oceny zgodności z prawem i gospodarności działalności spółdzielni (zgodnie z art. 93a § 1 ustawy Prawo spółdzielcze) złożył Pan Minister w 2014, 2015 oraz 2016 r.?”, informuję, iż Minister, działając na podstawie art. 93a § 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2016 r. poz. 21, z późn. zm.), dalej u.p.s., podejmuje czynności wobec wszystkich zgłoszeń skierowanych do Ministerstwa, dotyczących nieprawidłowości w spółdzielniach mieszkaniowych. W związku z tym w 2015 r. Minister podjął czynności w 110 sprawach, natomiast w 2016 r. – w 106 sprawach. W 2014 r. wobec spółdzielni mieszkaniowych prowadzone były 134 postępowania, przy czym liczba ta obejmuje sprawy wszczęte w 2014 r. oraz sprawy niezakończone do końca 2013 r.

Ponadto informuję, iż w latach 2014 – 2016 Minister, działając na podstawie art. 304 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.), złożył do organów ścigania łącznie 36 zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstw przez osoby pełniące funkcje w organach spółdzielni mieszkaniowych.

Odnosząc się do pytania nr 3: „Ile wniosków o przeprowadzenie lustracji w związku z naruszeniem prawa przez spółdzielnię skierował Pan Minister do związków rewizyjnych lub do Krajowej Rady Spółdzielczej (zgodnie z art. 93a § 2 ustawy Prawo spółdzielcze) w 2014, 2015 oraz 2016?”, wskazuję, iż:

- w 2014 r. w związku z prowadzonymi przez Ministerstwo czynnościami wobec spółdzielni mieszkaniowych, w 44 przypadkach Minister wnioskował o zbadanie w toku lustracji zarzutów dotyczących funkcjonowania spółdzielni, z czego w 12 przypadkach był to wniosek Ministra skierowany na podstawie art. 93a § 2 u.p.s.^[1],

- w 2015 r. w związku z prowadzonymi przez Ministerstwo czynnościami wobec spółdzielni mieszkaniowych, w 28 przypadkach Minister wnioskował o zbadanie w toku lustracji zarzutów dotyczących funkcjonowania spółdzielni, z czego w 6 przypadkach był to wniosek Ministra skierowany na podstawie art. 93a § 2 u.p.s.,

- w 2016 r. w związku z prowadzonymi przez Ministerstwo czynnościami wobec spółdzielni mieszkaniowych, w 32 przypadkach Minister wnioskował o zbadanie w toku lustracji zarzutów dotyczących funkcjonowania spółdzielni, z czego w 5 przypadkach był to wniosek Ministra skierowany na podstawie art. 93a § 2 u.p.s.

Odpowiadając na pytanie nr 4 Pani i Panów Posłów: „Jakie działania zamierza podjąć Ministerstwo w celu wyjaśnienia wątpliwości związanych z funkcjonowaniem Poznańskiej Spółdzielni Mieszkaniowej?”, uprzejmie informuję, iż wyjaśnienie sprawy poruszonej w interpelacji, wymaga wystąpienia do Spółdzielni Mieszkaniowej, z wnioskiem o przekazanie niezbędnych informacji i danych. Wobec powyższego, w przypadku przekazania przez Panią i Panów Posłów pełnej nazwy oraz adresu siedziby Spółdzielni Mieszkaniowej, której dotyczy interpelacja, wystąpię do tej Spółdzielni, a w razie potrzeby również do innych podmiotów (np. Krajowej Rady Spółdzielczej), o przekazanie informacji w problemach wskazanych w interpelacji. Informuję, że zgodnie z art. 93a § 1 u.p.s., minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, ma prawo żądania informacji i danych, dotyczących organizacji i działalności spółdzielni mieszkaniowych, niezbędnych do dokonywania oceny zgodności z prawem i gospodarności działalności spółdzielni. W przypadku naruszenia prawa przez spółdzielnię mieszkaniową Minister występuje do właściwego związku rewizyjnego, w którym spółdzielnia jest zrzeszona, lub do Krajowej Rady Spółdzielczej z wnioskiem o przeprowadzenie lustracji. Lustrację przeprowadza się na koszt spółdzielni (art. 93a § 2 u.p.s.).

Należy przy tym zwrócić uwagę, iż minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, jako organ władzy publicznej, podejmuje działania wyłącznie na podstawie i w granicach prawa (art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej). Przepis ten zakazuje domniemywania kompetencji organu i tym samym nakazuje, by wszelkie działania organu władzy publicznej były oparte na wyraźnie określonej normie kompetencyjnej, co potwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu 7 sędziów z dnia 18 stycznia 2005 r. (sygn. akt WK 22/04). Wobec powyższego zakres działalności Ministra wobec spółdzielni mieszkaniowych ściśle określają przepisy art. 93a u.p.s.

Podjęcie ewentualnych działań wobec spółdzielni w trybie art. 93a § 2 u.p.s., tj. lustracji z wniosku Ministra, jest poprzedzone stosownym postępowaniem, prowadzonym wobec danej spółdzielni mieszkaniowej, przy czym podstawą podjęcia ww. działań jest analiza całokształtu informacji uzyskanych w toku postępowania na podstawie art. 93a § 1 u.p.s.

Należy przy tym podkreślić, że uprawnienia Ministra w stosunku do spółdzielni mieszkaniowych, określone w art. 93a u.p.s., nie są uprawnieniami nadzorczymi ani władczymi wobec spółdzielni, co oznacza brak możliwości nadzorowania bądź wpływania na działania podejmowane przez spółdzielnie mieszkaniowe. Potwierdził to Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu wyroku z dnia 15 lipca 2009 r. (sygn. akt K 64/07). Badając przepisy art. 93a u.p.s., pod względem podejmowanych przez Ministra rozstrzygnięć, Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że na gruncie art. 93a u.p.s. nie mamy do czynienia z władczym określeniem przez Ministra sytuacji prawnej spółdzielni mieszkaniowej, a więc z wydaniem decyzji w ramach postępowania administracyjnego. Innymi słowy mówiąc, w oparciu o art. 93a u.p.s. Minister nie może w sposób władczy, jednostronnie rozstrzygać o prawach i obowiązkach konkretnego podmiotu (np. spółdzielni mieszkaniowej) w indywidualnej sprawie.

Łączę wyrazy szacunku

Kazimierz Smoliński

Sekretarz Stanu

^[1] Art. 93a § 2 u.p.s. „W przypadku naruszenia prawa przez spółdzielnię mieszkaniową minister występuje do właściwego związku rewizyjnego, w którym spółdzielnia jest zrzeszona, lub do Krajowej Rady Spółdzielczej z wnioskiem o przeprowadzenie lustracji. Lustrację przeprowadza się na koszt spółdzielni.”.