Interpelacja nr 11397

do ministra zdrowia

w sprawie należytego informowania pacjentów o możliwości wystąpienia powikłań po zabiegu laserowej korekcji wzroku

Zgłaszający: Przemysław Koperski, Rafał Adamczyk, Zdzisław Wolski, Tomasz Trela, Marcin Kulasek, Joanna Senyszyn, Karolina Pawliczak, Włodzimierz Czarzasty, Wiesław Buż, Wiesław Szczepański, Robert Kwiatkowski, Andrzej Szejna, Bogusław Wontor, Małgorzata Sekuła-Szmajdzińska, Romuald Ajchler, Jan Szopiński

Data wpływu: 21-09-2020

Szanowny Panie Ministrze,

interweniujący u mnie mieszkańcy prosili o zwrócenie uwagi na możliwe nieprawidłowości w informowaniu pacjentów przed wykonaniem zabiegu laserowej korekcji wzroku (metoda LASIK i inne).

W ustawie z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza (Dz. U. z 1997 r. Nr 28, poz. 152) w art. 31 czytamy, że lekarz ma obowiązek przystępnie poinformować o dających się przewidzieć następstwach zastosowania leczenia. Według zaniepokojonych pacjentów prywatne kliniki przeprowadzające operacje w swoich działaniach marketingowych pokazują zabieg w sposób mogący ukrywać prawdziwe ryzyko powikłań. W ich opinii przed samym zabiegiem pacjenci nie są należycie informowani o prawdopodobieństwie wystąpienia powikłań. Według pacjentów w broszurach informacyjnych używa się niejasnych sformułowań, nie wymieniając wszystkich możliwych konsekwencji zdrowotnych tych operacji.

Pacjenci informują, że wg statystyk po 10 latach od operacji około 76,6% pacjentów ma wadę refrakcyjną wzroku ponad -1 dioptrii, co kwalifikuje do noszenia okularów korekcyjnych. Od 12 do 35% pacjentów cierpi na dokuczliwy zespół suchego oka, utrzymujący się do końca życia. Nadwrażliwość uszkodzonych w wyniku operacji nerwów może prowadzić do permanentnego bólu. W skrajnych przypadkach dochodzi do tzw. ektazji rogówki, konieczności transplantacji, a nawet do utraty wzroku. Występujący u około 40% pacjentów efekt halo utrudnia prowadzenie pojazdów nocą. Komplikacje bywają na tyle dotkliwe, że odnotowano przypadki samobójstw w następstwie operacji. Według pacjentów informacje te mają być zawoalowane w broszurach informacyjnych i na stronach internetowych jednostek realizujących zabiegi określeniami typu „bardzo rzadko” i zapewnieniami o ustąpieniu problemów do pół roku po realizacji procedury. Tymczasem negatywne konsekwencje laserowej korekcji wzroku mogą wystąpić wiele lat po zabiegu. Dla przykładu – osoby po tego typu operacjach częściej i wcześniej zapadają na zaćmę.

Zawód lekarza to zawód zaufania publicznego. Między lekarzem a pacjentem występuje asymetria wiedzy i autorytetu. W wypadku zdrowia zaufanie jest kluczowe. Z badań opinii publicznej wynika, że lekarze cieszą się w naszym kraju bardzo wysokim zaufaniem. W trosce, by tak pozostało, pragnę dzięki odpowiedzi Pana Ministra rozwiać wątpliwości zaniepokojonych pacjentów.

W związku z powyższym, działając na podstawie art. 14 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1799), proszę Pana Ministra o odpowiedź na następujące pytania:

Od kiedy, za czyją zgodą i na jakiej podstawie dopuszcza się w Polsce możliwość wykonywania operacji laserowej korekcji wzroku?

W oparciu o wyniki jakich badań klinicznych podjęto decyzję o ich dopuszczeniu?

Jakie instytucje kontrolują bezpieczeństwo i prawidłowe wykonywanie operacji laserowej korekcji wzroku?

Jakie instytucje kontrolują prezentowane w broszurach i na stronach internetowych informacje o potencjalnych powikłaniach powyższych zabiegów i jakie są tego dotychczasowe efekty?

Jak często występują powikłania po tego typu zabiegach i w jakim okresie po przeprowadzeniu procedury medycznej?

Jak często pacjenci tracą w wyniku tego typu zabiegów zdolność do pracy i na jaki okres?

Jakie są coroczne koszty leczenia powikłań po tego typu operacjach?

Jak często pacjenci występują o odszkodowania za tego typu powikłania pooperacyjne?

Czy brak należytego informowania o możliwych powikłaniach może być postawą do żądania odszkodowania od jednostki realizującej zabieg? Na jakie wsparcie ze strony podmiotów publicznych mogą liczyć w razie powikłań pacjenci?

Jak duży jest rynek, jeśli chodzi o operacje laserowych korekcji wzroku w Polsce? Ile rocznie tego typu operacji przeprowadza się w naszym kraju oraz jakie są koszty? Proszę o przedstawienie osobnych danych dla podmiotów publicznych i niepublicznych.

Ile skarg dotyczących laserowej korekcji wzroku wpływa corocznie do rzecznika praw pacjenta, NFZ, Ministerstwa Zdrowia, organów założycielskich itd. od osób, u których przeprowadzono zabieg laserowej korekcji wzroku?

Z wyrazami szacunku

Przemysław Koperski
Poseł na Sejm RP