Odpowiedź na interpelację nr 10522

w sprawie zakończenia uznawania terytorium Republiki Libańskiej za strefę działań wojennych

Odpowiadający: sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Wojciech Skurkiewicz

Warszawa, 13-10-2020

Zarówno w opinii Ministerstwa Obrony Narodowej, jak i Ministerstwa Spraw Zagranicznych jedynie do 2009 r. istniały przesłanki wynikające z sytuacji bezpieczeństwa w Republice Libańskiej, uzasadniające uznanie rejonu misji UNIFIL za strefę działań wojennych. W związku z tym, wnioskowano o zakończenie uznawania terytorium Republiki Libańskiej za strefę działań wojennych z datą 31 grudnia 2009 r., co spotkało się z akceptacją MSZ. Obwieszczenie Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 20 sierpnia 2020 r. w sprawie zakończenia uznawania terytorium Republiki Libańskiej za strefę działań wojennych (M. P. poz. 766) rozstrzygnęło i ostatecznie uregulowało status rejonu prowadzenia operacji UNIFIL w polskim porządku prawnym. Termin wydania ww. obwieszczenia wynikał przede wszystkim z potrzeby ostatecznego rozstrzygnięcia wątpliwości prawnych, powstałych w wyniku utraty mocy obowiązującej przez obwieszczenie Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 25 lipca 1994 r. w sprawie uznania terytorium państwa Libanu za strefę działań wojennych (M. P. Nr 46, poz. 375), a także z prowadzonej równolegle przez MON analizy zasadności ewentualnego wystąpienia do MSZ z wnioskiem o ustanowienie rejonu działania Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Republice Libańskiej strefą działań wojennych.

Wspomniane wyżej obwieszczenie Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 20 sierpnia 2020 r. w sprawie zakończenia uznawania terytorium Republiki Libańskiej za strefę działań wojennych nie ma wpływu na funkcjonowanie PKW w Republice Libańskiej ani nie będzie wywoływało skutków z mocą wsteczną dla żołnierzy służących w Republice Libańskiej na podstawie postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 października 2019 r. o użyciu Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Republice Libańskiej (M. P. poz. 951) oraz kolejnych postanowień Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, przedłużających okres użycia PKW. Żołnierze ci nie nabyli uprawnień związanych ze służbą w strefie działań wojennych, a MON nie informowało ich na żadnym etapie przygotowań do udziału w misji w Republice Libańskiej, iż uprawnienie takie im przysługuje, gdyż przestano uznawać rejon działania PKW w operacji Tymczasowych Sił ONZ w Republice Libańskiej za znajdujący się w strefie działań wojennych. Dodatku wojennego nie otrzymali również żołnierze, którzy stacjonowali w Republice Libańskiej w ramach pierwszego kontyngentu, tj. od października 2019 r. do lipca 2020 r. Dodatek wojenny otrzymywali żołnierze, którzy pełnili służbę w ramach UNIFIL do 2009 r.

Ministerstwo Obrony Narodowej, wspierane przez inne instytucje rządowe, przed skierowaniem do MSZ wniosku skutkującego wydaniem ww. obwieszczenia Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 20 sierpnia 2020 r. w sprawie zakończenia uznawania terytorium Republiki Libańskiej za strefę działań wojennych, przeprowadziło wnikliwą analizę uwarunkowań polityczno-wojskowych w rejonie działania misji UNIFIL. W jej toku wykorzystano m.in. informacje o sytuacji bezpieczeństwa i ocenę zagrożeń, uzyskane: od ONZ, w rezultacie kilku rekonesansów przeprowadzonych na miejscu przed rozpoczęciem misji, w wyniku współpracy ze stroną irlandzką (będącą państwem ramowym IRISHPOLBATT), a także przekazywane przez PKW już po dołączeniu do UNIFIL. Uznano, że brak jest przekonującej argumentacji, która pozwalałaby stwierdzić, iż w rejonie odpowiedzialności UNIFIL są prowadzone działania wojenne. Sytuacja ta nie uległa zmianie od czasu wystąpienia z wnioskiem do MSZ w sprawie wydania obwieszczenia stwierdzającego zakończenie uznawania terytorium Republiki Libańskiej za strefę działań wojennych.