Odpowiedź na interpelację nr 33168

w sprawie egzekucji komorniczej ze środków pomocowych przyznawanych pracownikom z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych

Odpowiadający: minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg

Warszawa, 18-05-2022

Szanowna Pani Marszałek,

w związku z interpelacją nr 33168 Pana Posła Jarosława Sachajki, przekazaną w dniu 27 kwietnia br. (K9INT33168), odnosząc się do zawartego w niej postulatu wyłączenia z egzekucji komorniczej środków pomocowych przyznawanych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, uprzejmie informuję, że Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej prezentowało i podtrzymuje pogląd o zasadności wyłączenia świadczeń socjalnych przyznawanych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych z egzekucji ze względu na ich pozapłacowy i wyłącznie pomocowy charakter. Świadczenia socjalne nie mają bowiem charakteru wynagrodzenia/należności ze stosunku pracy ze względu na obowiązek stosowania przy ich przyznawaniu pozapłacowych, wyłącznie socjalnych kryteriów, zawartych w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2022 r., poz. 923), dalej ustawa o zfśs.

Należy podkreślić, iż w prawie materialnym regulującym zasady tworzenia i wydatkowania funduszu, jakim jest ustawa o zfśs, pozostającym we właściwości rzeczowej Ministra Rodziny i Polityki Społecznej, jest zawarta jedynie generalna zasada, zgodnie z którą środki samego funduszu, zgromadzone na odrębnym rachunku bankowym nie podlegają egzekucji z wyjątkiem przypadków gdy egzekucja jest prowadzona w związku z zobowiązaniami Funduszu (art. 12 ust. 2 ustawy o zfśs). Stanowi to wyraz specjalnej funkcji i wyłącznie socjalnego przeznaczenia tego funduszu (art. 1 tej ustawy).

Ustawa o zfśs nie zawiera natomiast regulacji dotyczących zasad postępowania z przyznanymi pracownikowi świadczeniami socjalnymi w przypadku prowadzenia przez komornika egzekucji z jego wynagrodzenia oraz innych należności ze stosunku pracy, gdyż wskazanie, jakie świadczenia są wyłączone z egzekucji sądowej nie jest materią, która mieściłaby się co do meritum w przepisach prawa pracy.

Warto również mieć na uwadze, że co do zasady regulacje dotyczące prowadzenia egzekucji, w tym rodzaje świadczeń wyłączonych/zwolnionych z egzekucji nie są zawarte w przepisach prawa materialnego, lecz w odrębnych przepisach Kodeksu postępowania cywilnego, pozostających w zakresie właściwości rzeczowej Ministra Sprawiedliwości, który w związku z tym jest uprawniony nie tylko do zajmowania stanowiska w sprawie stosowania przepisów prawa procesowego, ale także upoważniony do projektowania zmian tych przepisów i prowadzenia prac legislacyjnych w tym zakresie. Dotyczy to także innych tytułów i rodzajów świadczeń, w tym również zwrotu nadpłaty PIT z tytułu korzystania przez podatników z podatkowej ulgi rodzinnej.

Uprzejmie informuję, iż do Ministra Sprawiedliwości – właściwego w sprawie przepisów o egzekucji sądowej, kierowany był wniosek o wprowadzenie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego stosownych regulacji zwalniających świadczenia przyznawane z funduszu z egzekucji sądowej ze względu na ich wyłącznie pomocowy charakter, analogicznie jak korzystają z takiego wyłączenia świadczenia np. z pomocy społecznej oraz świadczenia w ramach polityki rodzinnej - wskazane enumeratywnie w katalogu tytułów zwolnionych z egzekucji, zawartym w Kodeksie postępowania cywilnego. Ministerstwo Sprawiedliwości wskazywało jednak na pojawiające się wątpliwości odnośnie do zasadności wyłączenia z egzekucji świadczeń socjalnych przywołując przede wszystkim cel prowadzenia egzekucji jakim jest zaspokojenie wierzycieli.

Z wyrazami szacunku

Minister Rodziny i Polityki Społecznej
Marlena Maląg