Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej

na zapytanie nr 1877

w sprawie zaszeregowania pracowników domów pomocy społecznej na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagrodzenia pracowników samorządowych

   Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na Pani pismo z dnia 29 sierpnia br., znak: SPS-024-1877/12, w sprawie zapytania poselskiego posła Patryka Jakiego dotyczącego zaszeregowania pracowników domów pomocy społecznej na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych, udzielam następującej odpowiedzi.

   W załączniku nr 3 - w IV tabeli w części H w ˝Samorządowych jednostkach organizacyjnych˝, w III części ˝Jednostki organizacyjne pomocy społecznej, centra integracji społecznej oraz jednostki organizacyjne wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej˝, w grupie ˝Stanowiska pomocnicze i obsługi˝ - do rozporządzenia RM z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 50, poz. 398, z późn. zm.) przewiduje się różne stanowiska pracy, które mogą być wykorzystane do zatrudnienia pracowników, m.in. w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, w tym w domach pomocy społecznej. Dla opiekunów w tych jednostkach, w zależności od ich kwalifikacji zawodowych, przewidziano następujące stanowiska pracy:

Lp.	Stanowisko	Minimalny poziom wynagrodzenia zasadniczego	Minimalne wymagania kwalifikacyjne
			wykształcenie oraz umiejętności zawodowe	staż pracy (w latach)
1	2	3	4	5
18	starszy opiekun kwalifikowany w domu pomocy społecznej	XII	dyplom w zawodzie	5
	starszy opiekun osoby starszej
21	starszy opiekun dziecięcy	XII	według odrębnych przepisów
24	opiekun kwalifikowany w domu pomocy społecznej	XI	dyplom w zawodzie	-
	starszy opiekun		średnie	5
	opiekun osoby starszej		dyplom w zawodzie	-
25	starszy opiekun medyczny	XI	dyplom w zawodzie	5
26	opiekun dziecięcy	XI	według odrębnych przepisów
28	opiekun medyczny		dyplom w zawodzie	-
30	opiekun	VII	średnie	1
32	młodszy opiekun	V	średnie	-

   Jak wynika z powyższej tabeli, tylko na stanowiskach młodszy opiekun, opiekun i starszy opiekun mogą być zatrudnione osoby bez specjalistycznego przygotowania zawodowego, posiadające tylko wykształcenie średnie (np. ogólnokształcące). Osoby z takim wykształceniem nie są przygotowane do pracy na takim stanowisku. Swoją wiedzę i kwalifikacje zdobywają poprzez instruktaże starszych pracowników, szkolenia praktyczne, kursy szkoleniowe.

   Wszystkie pozostałe stanowiska wiążą się nierozerwalnie z odpowiednim przygotowaniem zawodowym. Zawody opiekuna dziecięcego i opiekuna medycznego są zawodami medycznymi i ich kwalifikacje określają odrębne przepisy.

   Opiekun kwalifikowany w domu pomocy społecznej musi posiadać dyplom w zawodzie opiekuna w domu pomocy społecznej, opiekun osoby starszej - dyplom w zawodzie opiekuna osoby starszej. Kształcenie w tych zawodach odbywa się na poziomie policealnym i trwa 2 lata i odbywa się również w ramach praktyk zawodowych.

   Osoby, które ukończyły kształcenie w zawodzie asystent osoby niepełnosprawnej, mogą być zatrudnione na stanowiskach: asystent osoby niepełnosprawnej (min. kat. zaszeregowania - VII) lub po spełnieniu wymogu 5-letniego stażu pracy - st. asystent osoby niepełnosprawnej (min. kat. zaszeregowania - XI). Przy czym należy podkreślić, że podstawy programowe do kształcenia w tym zawodzie zawierają inne treści niż w zawodzie opiekuna w domu pomocy społecznej, a samo kształcenie trwa o połowę krócej, bo tylko 1 rok. Osoba z takim przygotowaniem zawodowym powinna prowadzić szeroko rozumianą rehabilitację środowiskową, której założeniem jest świadczenie usług osobom niepełnosprawnym w środowisku lokalnym. Powinna być więc raczej zatrudniana do świadczenia specjalistycznych usług opiekuńczych osobom niepełnosprawnym w ich miejscu zamieszkania lub w dziennych ośrodkach wsparcia.

   Ponadto pragnę zauważyć, że tabele ww. rozporządzenia określają minimalne kategorie zaszeregowania na poszczególnych stanowiskach. Natomiast każdy pracodawca, w oparciu o art. 39 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458, z późn. zm.), w regulaminie wynagradzania musi określić dla podległych pracowników wymagania kwalifikacyjne i szczegółowe warunki wynagradzania, w tym maksymalny poziom wynagrodzenia zasadniczego. Pracodawca może więc przy stanowiskach uwzględnionych w regulaminie wynagradzania określić minimalne zaszeregowanie na poziomie wyższym, niż określa to rozporządzenie, a górną granicę zaszeregowania - np. o jedną, dwie lub kilka kategorii wyżej. W praktyce więc może się zdarzyć, że pracownik zatrudniony na niższym stanowisku może pobierać takie samo wynagrodzenie lub nawet wyższe niż pracownik zatrudniony na wyższym stanowisku. Jednak decyzja w tej sprawie należy do pracodawcy i zależy od wielkości środków finansowych przewidzianych na wynagrodzenia.

   Mając na uwadze powyższe, w opinii tutejszego resortu brak jest uzasadnienia, aby osoba z przygotowaniem zawodowym asystenta osoby niepełnosprawnej zaszeregowana była na tym samym poziomie jak osoba z kwalifikacjami zawodowymi opiekuna w domu pomocy społecznej.

   Z szacunkiem

   Sekretarz stanu

   Jarosław Duda

   Warszawa, dnia 19 września 2012 r.