Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 15385

w sprawie organizacji sieci polskich placówek dyplomatycznych, celowości utrzymywania Ambasady RP przy Stolicy Apostolskiej, kosztów jej funkcjonowania oraz potrzeby dalszego utrzymywania uprzywilejowania stosunków na linii Rzeczpospolita Polska - Stolica Apostolska w strategii polskiej polityki zagranicznej

   Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na interpelację pana posła Romana Kotlińskiego oraz grupy posłów (pismo nr SPS-023-15385/13 z dnia 15 marca br.) w sprawie organizacji sieci polskich placówek dyplomatycznych, celowości utrzymania Ambasady RP przy Stolicy Apostolskiej, kosztów jej funkcjonowania oraz potrzeby dalszego utrzymywania uprzywilejowania stosunków na linii Rzeczpospolita Polska - Stolica Apostolska w strategii polskiej polityki zagranicznej, poniżej przedstawiam odpowiedzi na pytania w niej zawarte:

   1. Na czym MSZ opiera swoją politykę znoszenia oraz tworzenia nowych polskich misji dyplomatycznych i konsularnych?

   Kluczową przesłanką do likwidacji lub tworzenia polskich placówek zagranicznych na świecie jest budowanie sprawnej i efektywnej, także w sensie kosztowym, sieci przedstawicielstw dyplomatycznych, odpowiadającej wyzwaniom XXI w. i oczekiwaniom obywateli RP. Dostosowywanie sieci placówek zagranicznych do zmieniających się wyzwań międzynarodowych i interesów RP uwzględnia m.in.:

   - zmiany w układzie sił w zakresie gospodarczym oraz politycznym państw i regionów mających znaczenie dla interesów RP;

   - masowe migracje zarobkowe obywateli polskich;

   - członkostwo Polski w Unii Europejskiej, dające polskim obywatelom m.in. możliwość korzystania z sieci konsularnej innych państw członkowskich UE;

   - rozwój technik nowoczesnej komunikacji;

   - konieczność wzmocnienia bezpieczeństwa placówek.

   Wszystkie procesy modernizacyjne w MSZ służą zapewnieniu przez służbę zagraniczną efektywnej ochrony obywateli RP na całym świecie, promowaniu interesów polskich przedsiębiorców, umacnianiu pozycji naszego państwa na arenie międzynarodowej, przy jednoczesnej redukcji wydatków publicznych.

   2. Jaki był w okresie 2006-2012 średnioroczny koszt funkcjonowania Ambasady RP przy Stolicy Apostolskiej w rozbiciu na koszty wynagrodzeń pracowników, zakupu usług obcych (rachunki za usługi telekomunikacyjne, sprzątanie, czynsz i inne bieżące opłaty)?

   Średnioroczne koszty funkcjonowania placówki w okresie 2006-2012 wyniosły:

   1) ogółem wydatki dewizowe ponoszone przez placówkę wyniosły 585 668,89 EUR, w tym:

   - dodatki zagraniczne - 124 806,68 EUR,

   - dodatki walutowe - 6155,89 EUR,

   - wynagrodzenia pracowników miejscowych - 4019,55 EUR,

   - usługi telekomunikacyjne - 10 764,79 EUR,

   - czynsze 292 207,83 EUR,

   - pozostałe wydatki 147 714,15 EUR;

   2) wynagrodzenia pracowników krajowych (wypłacane w kraju) wyniosły 380 164,12 zł.

   3. Jakie działania na rzecz zmniejszenia kosztów funkcjonowania Ambasady RP przy Stolicy Apostolskiej podjęli w ostatnich latach MSZ i pani ambasador Hanna Suchocka?

   Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej, mimo niewielkiego składu (dwóch dyplomatów, kierowca, sekretarka i sprzątaczka), w latach 2006-2012 wypełniała wiele zadań, w tym m.in. funkcję lokalnej prezydencji w Radzie UE, oraz brała udział w uroczystościach związanych z beatyfikacją Jana Pawła II.

   W celu racjonalizacji wydatków kadrowych w ww. okresie zostało podjętych szereg decyzji oszczędnościowych, w tym m.in. etat sekretarki ambasady delegowanej z kraju został przekształcony na etat osoby zatrudnionej na miejscu, dzięki czemu zaoszczędzono m.in. koszty wynajmu mieszkania. Należy zaznaczyć, że jedyny obok ambasadora dyplomata wykonuje zadania, które w innych placówkach rozkładają się na kilka osób: prowadzi sprawy polityczne, zajmuje się dyplomacją kulturalną i promocją, w tym samodzielnie prowadzi portal internetowy placówki, odpowiada za protokół dyplomatyczny, a także za kontakty z prasą. Ambasada zatrudnia jednego pracownika technicznego, który wykonuje czynności sprzątaczki, jak i kucharki, przygotowując przyjęcia, co także pozwala na racjonalne gospodarowanie finansami. Przy organizacji inicjatyw z zakresu dyplomacji kulturalnej i promocji, jak i wszystkich spotkań HoM's podczas polskiej prezydencji, korzystano tylko i wyłącznie z pomieszczeń kancelaryjnych i recepcyjnych ambasady, nie wydając dodatkowych środków finansowych na wynajem sal czy zakup cateringu.

   4. Ile osób zatrudnia Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej?

   Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej zatrudnia 5 osób.

   5. Jaki jest cel utrzymania przez Polskę odrębnej misji przy Stolicy Apostolskiej i realizacji jakich zadań oraz inicjatyw polskiej dyplomacji ona służy?

   Polskę i Stolicę Apostolską łączy długofalowa współpraca w obszarach obopólnego zainteresowania i wspólnego działania na forum międzynarodowym (m.in. w ONZ). W kontekście relacji dwustronnych należy podkreślić, że nasz kraj jest postrzegany jako kluczowy partner i ważny rozmówca Stolicy Apostolskiej w regionie Europy Środkowej i Wschodniej.

   Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej realizuje szereg zadań przede wszystkim w dziedzinie politycznej, dyplomacji publicznej i kulturalnej, współpracy rozwojowej i pomocy humanitarnej oraz informacyjnej. Przykładowo w ubiegłym roku promowała ona program i priorytety polskiej prezydencji w Grupie Wyszehradzkiej, pełniła rolę lokalnej prezydencji UE (ze względu na brak rezydującego na miejscu ambasadora Danii), była również zaangażowana w wizytę wielkiego mistrza Zakonu Maltańskiego w Polsce i organizację historycznej wystawy ˝Wokół Maltańskiego Krzyża˝ na Zamku Królewskim w Warszawie.

   MSZ nie rozważa likwidacji Ambasady RP przy SA ani przeniesienia jej kompetencji do Ambasady przy Republice Włoskiej (ani do jakiejkolwiek innej), gdyż polskie interesy polityczne w Watykanie mają charakter ponadczasowy. Należy także podkreślić, że żadna z ambasad akredytowanych przy Republice Włoskiej nie łączy funkcji ambasady przy Stolicy Apostolskiej, ponieważ przestrzega się ściśle odrębności obu podmiotów państwa włoskiego i Stolicy Apostolskiej po zawarciu paktów laterańskich (1929 r.).

   6. Czy w sytuacji znaczącego obniżenia prestiżu i znaczenia Stolicy Apostolskiej w polityce międzynarodowej oraz podejmowania przez nią działań utrudniających realizację polskiej oraz unijnej polityki zagranicznej (np. prace na rzecz zawarcia przez SA konkordatu z Republiką Białoruś, akceptacja i wzmacnianie przez jej dyplomatów nurtów fundamentalistycznych w państwach arabskich) dalsze traktowanie w ten sposób relacji Polski z SA można uznać za uzasadnione, służące polskiej racji stanu oraz realizacji ambitnych celów polskiej dyplomacji?

   MSZ uważa za nietrafną i niepełną ocenę zawartą w powyższym pytaniu. Nie ma wątpliwości, że przed Stolicą Apostolską stoi obecnie wiele wyzwań. Jej znaczenie we współczesnej polityce międzynarodowej utrzymuje się na wysokim poziomie. Dowodzi tego m.in. fakt, że ze Stolicą Apostolską stosunki dyplomatyczne utrzymuje 181 państw. Ambasady przy SA posiadają wszystkie najważniejsze państwa, w tym m.in.: USA, Rosja, Niemcy, Francja i Wielka Brytania. Placówkę z rezydującym ambasadorem posiadają także Włochy. Potwierdzeniem pozycji SA był także bardzo liczny udział delegacji oficjalnych 132 państw i organizacji międzynarodowych w mszy inauguracyjnej pontyfikat papieża Franciszka.

   Nie jest także prawdą, że watykańska dyplomacja wzmacnia nurty fundamentalistyczne w państwach arabskich. Zaprzecza temu działalność Papieskiej Rady ds. Dialogu Międzyreligijnego. O dialog niestrudzenie zabiega jej przewodniczący kardynał J. L. Tauran, jak również nuncjusze akredytowani w państwach arabskich. Stolica Apostolska uczestniczyła w powstaniu Centrum Dialogu Między Religiami i Kulturami im. Króla Abdullaha, zainaugurowanego w listopadzie 2012 r. w Wiedniu. Jego założycielami są trzy państwa: Arabia Saudyjska, Austria i Hiszpania, natomiast Stolica Apostolska przyjęła pozycję obserwatora, wykorzystując swoje doświadczenia obserwatora przy ONZ.

   Polska, jako suwerenne państwo, prowadzi własną politykę zagraniczną zgodną z jej racją stanu. Pamiętając o przeszłości, patrzymy przede wszystkim w przyszłość, a na mapie geopolitycznej świata jest i będzie Stolica Apostolska.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Janusz Cisek

   Warszawa, dnia 10 kwietnia 2013 r.