Interpelacja nr 30982

do ministra spraw wewnętrznych

w sprawie malejącego poziomu bezpieczeństwa obywateli naszego kraju wskutek sukcesywnej likwidacji zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych w zakładach dużego i zwiększonego ryzyka

Z niepokojących informacji napływających do mojego biura poselskiego wynika, że na skutek sukcesywnej likwidacji Zakładowych Straży Pożarnych oraz Zakładowych Służb Ratowniczych w zakładach zaliczanych do zakładów dużego ryzyka (ZDR) i zakładach zwiększonego ryzyka (ZZR), wciąż się zmniejsza poziom bezpieczeństwa obywateli naszego kraju. W większości zakładów zaliczanych do zakładów zwiększonego ryzyka i zakładów dużego ryzyka nie funkcjonują Zakładowe Straże Pożarne czy Zakładowe Służby Ratownicze. Zakłady w świetle obowiązujących przepisów krajowych wynikających z dyrektyw europejskich zobowiązane są do opracowania raportów bezpieczeństwa, planów wewnętrznych, jak też - w przypadku zakładów dużego ryzyka - dostarczenia niezbędnych danych i informacji do zewnętrznych planów operacyjno –ratowniczych. W przypadku funkcjonowania na terenie zakładu Zakładowej Straży Pożarnej lub Zakładowej Służby Ratowniczej likwidacja zagrożenia może nastąpić znacznie szybciej niż w przypadku kierowania sił i środków z zewnątrz, a więc jednostek ratowniczo - gaśniczych PSP, co w konsekwencji zmniejsza skalę zdarzenia, a więc i prawdopodobieństwo wydostania się zagrożenia poza teren zakładu, wobec czego poziom bezpieczeństwa społeczeństwa byłby znacznie wyższy. Bardzo istotnym elementem z punktu widzenia skuteczności prowadzonych działań ratowniczych jest również znajomość skali zagrożenia i miejsca jego wystąpienia na terenie zakładu, procedur postępowania oraz współpracy pomiędzy służbami zakładowymi, czemu sprzyja funkcjonowanie ZSP i ZSR na terenie zakładu. Trudno mówić o właściwym przygotowaniu jednostek Państwowej Straży Pożarnej do prowadzenia działań związanych z usuwaniem poważnej awarii, jeśli ćwiczenia zgodnie z obowiązującymi przepisami w zakładach zaliczonych do ZDR mogą odbywać się co 3 lata (co najmniej 3 lata). Należy także zwrócić uwagę na stan wyposażenia jednostek PSP czy też innych jednostek krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, które nie zawsze jest najbardziej odpowiednie do rodzaju występującego zagrożenia na terenie zakładu. W przypadku funkcjonowania ZSP i ZSR standard wyposażenia będzie ściśle związany z rodzajem występujących zagrożeń i ich wielkością, co wpłynie pozytywnie na efektywność prowadzonych działań ratowniczych, bezpieczeństwie ratowników i osób postronnych (pojazdy pożarnicze o wysokich parametrach taktyczno – technicznych, ubrania, których odporność chemiczna jest odpowiednia do rodzaju zagrożenia, specjalistyczne wyposażenie, urządzenia pomiarowe itp.).

Zakładowe Straże Pożarne i Zakładowe Służby Ratownicze są jednostkami organizacyjnymi ochrony przeciwpożarowej, wyposażonymi w specjalistyczny sprzęt przeznaczony do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami oraz prowadzenia czynności kontrolno - rozpoznawczych na terenie konkretnych zakładów pracy oraz terenie uzgodnionym w porozumieniu z Państwową Strażą Pożarną. Powinny być jednostkami przygotowanymi do prowadzenia działań w zakresie gaszenia pożarów oraz ratownictwa chemicznego, technicznego, ekologicznego, wysokościowego, wodnego, medycznego. Wyposażenie zakładowych straży pożarnych różni się w części od tego, którym dysponuje Państwowa Straż Pożarna ze względu na specyfikę zagrożeń i charakter prowadzonych działań ratowniczych. Jednostki te muszą być gotowe do gaszenia pożarów i walki z innymi zagrożeniami w obiektach przemysłowych i w związku z tym muszą dysponować sprzętem o większej wydajności, większej ilości środków gaśniczych, specjalistycznymi samochodami ze środkami gaśniczymi nie stosowanymi powszechnie w Państwowej Straży, które wykazują bardzo wysoką skuteczność i jednocześnie są odporne na działanie alkoholi, kwasów i zasad. Strażacy zakładowej straży pożarnej muszą znać podstawowe parametry technologiczne poszczególnych zakładowych instalacji i wiedzieć, z jakimi substancjami będą mieli do czynienia w sytuacji zagrożenia. Bardzo ważna jest również znajomość taktyki działań gaśniczych i ratowniczych w obiektach przemysłowych i umiejętność oceny sytuacji uwzględniającej uwarunkowania wynikające ze specyfiki zakładu i zagrożeń w nim występujących. Zakładowe Straże Pożarne podejmują działania ratowniczo – gaśnicze na terenie obiektów zakładu oraz na terenie całego kraju w ramach krajowego systemu ratowniczo – gaśniczego. Jednostki powinny działać 7 dni w tygodniu przez całą dobę.

Zakładowe Straże Pożarne i Zakładowe Służby Ratownicze to bardzo ważna część krajowego systemu ratowniczo – gaśniczego, a praca zatrudnionych w nich strażaków jest wyjątkowo ważna i przydatna. Niestety, liczba tych jednostek ulega ciągłemu zmniejszaniu. Na koniec 2007 roku zgłoszono w Polsce ogółem 353 zakłady, w których występują zagrożenia poważnymi awariami przemysłowymi z czego 156 zakwalifikowano do zakładów dużego ryzyka wystąpienia awarii (ZDR) i 197 do zakładów zwiększonego ryzyka wystąpienia awarii (ZZR).

Wobec powyższego, działając na podstawie art. 14 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 9 maja 1996 roku o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz. U. z 1996 roku Nr 73, poz. 350, z późn. zm.), proszę Panią Minister jako pełniącą nadzór nad funkcjonowaniem krajowego systemu ratowniczego na podstawie art.12 pkt 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 roku o ochronie przeciwpożarowej o odpowiedź na następujące pytania:

  1. Ile jest w Polsce obecnie zakładów, w których istnieje zagrożenie wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, z podziałem na zakłady dużego ryzyka wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (ZDR) oraz zakłady zwiększonego ryzyka wystąpienia takiej awarii (ZZR)?

  2. Ile było w Polsce zakładów z zagrożeniem wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, z podziałem na zakłady dużego ryzyka wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (ZDR) oraz zakłady zwiększonego ryzyka wystąpienia awarii (ZZR) na dzień 1 stycznia 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013 i 2014 roku?

  3. Ile w Polsce jest obecnie Zakładowych Straży Pożarnych?

  4. Ile w Polsce jest obecnie Zakładowych Służb Ratowniczych?

  5. Ile w Polsce było Zakładowych Straży Pożarnychna dzień 1 stycznia 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013 i 2014 roku?

  6. Ile w Polsce było Zakładowych Służb Ratowniczychna dzień 1 stycznia 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013 i 2014 roku?

  7. Ile Zakładowych Straży Pożarnych i Zakładowych Służb Ratowniczych jest obecnie włączonych do krajowego systemu ratowniczo –gaśniczego?

  8. Ilu strażakówbyło zatrudnionych na pełnych etatach w Zakładowych Strażach Pożarnych na dzień 1 stycznia 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013 i 2014 roku?

  9. Ilu strażaków było zatrudnionych na pełnych etatach w Zakładowych Służbach Ratowniczych na dzień 1 stycznia 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013 i 2014 roku?

  10. Ilu strażaków jest obecnie zatrudnionych na pełnych etatach w Zakładowych Strażach Pożarnych?

  11. Ilu strażaków jest obecnie zatrudnionych na pełnych etatach w Zakładowych Służbach Ratowniczych?

  12. Czy wszystkie Zakładowe Straże Pożarne w ocenie Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej dysponują właściwym sprzętem ratowniczym niezbędnym do realizacji zadań w swoich zakładach pracy? Jeśli nie, to jaka jest tego przyczyna i jakie działania w zakresie poprawy takiej sytuacji podjął Komendant Główny PSP?

  13. Czy Zakładowe Służby Ratownicze w ocenie Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej dysponują właściwym sprzętem ratowniczym niezbędnym do realizacji zadań w swoich zakładach pracy? Jeśli nie, to jaka jest tego przyczyna i jakie działania w celu poprawy takiej sytuacji podjął Komendant Główny PSP?

  14. Czy wszyscy strażacy Zakładowych Straży Pożarnych w ocenie Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej wyposażeni są w odzież specjalną i ekwipunek osobisty niezbędny do realizacji zadań w swoich zakładach pracy? Jeśli nie, to jaka jest tego przyczyna i jakie działania w zakresie poprawy takiej sytuacji podjął Komendant Główny PSP?

  15. Czy wszyscy strażacy Zakładowych Służb Ratowniczych w ocenie Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej wyposażeni są w odzież specjalną i ekwipunek osobisty niezbędny do realizacji zadań w swoich zakładach pracy? Jeśli nie, to jaka jest tego przyczyna i jakie działania w zakresie poprawy takiej sytuacji podjął Komendant Główny PSP?

  16. Jaki był udział budżetu państwa w latach 2007 - 2014 w kosztach funkcjonowania jednostek ochrony przeciwpożarowej - Zakładowych Straży Pożarnych działających w ramach krajowego systemu ratowniczo – gaśniczego? Proszę o wyszczególnienie jednostek i podanie środków finansowych, jakie te jednostki otrzymały.

  17. Jaki był udział budżetu państwa w latach 2007 - 2014 w kosztach funkcjonowania jednostek ochrony przeciwpożarowej - Zakładowych Służb Ratowniczych działających w ramach krajowego systemu ratowniczo – gaśniczego? Proszę o wyszczególnienie jednostek i podanie środków finansowych, jakie te jednostki otrzymały.

  18. Ilu strażaków Zakładowych Straży Pożarnych zostało przeszkolonych w latach 2007 – 2014 w ośrodkach szkolenia i szkołach Państwowej Straży Pożarnej oraz w Szkole Głównej Służby Pożarniczej i uzyskało właściwe kwalifikacje zawodowe?

  19. Ilu strażaków Zakładowych Służb Ratowniczych zostało przeszkolonych w latach 2007 - 2014 w ośrodkach szkolenia i szkołach Państwowej Straży Pożarnej oraz w Szkole Głównej Służby Pożarniczej i uzyskało właściwe kwalifikacje zawodowe?

  20. Ilu absolwentów studiów cywilnych Szkoły Głównej Służby Pożarniczej zostało zatrudnionych w Zakładowych Strażach Pożarnych i Zakładowych Służbach Ratowniczych w latach 2007 - 2014?

  21. Czy wszyscy strażacy zatrudnieni w Zakładowych Strażach Pożarnych i Zakładowych Służbach Ratowniczych posiadają wymagane kwalifikacje zawodowe?

  22. W ilu zakładach dużego ryzyka wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (ZDR) oraz zakładach zwiększonego ryzyka wystąpienia awarii (ZZR) zamiast zatrudnienia strażaków o właściwych kwalifikacjach zawodowych w Zakładowych Strażach Pożarnych oraz Zakładowych Służbach Ratowniczych zatrudniani są druhowie Ochotniczych Straży Pożarnych?

  23. Ile zakładów dużego ryzyka wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (ZDR) oraz zakładów zwiększonego ryzyka wystąpienia awarii (ZZR) wystąpiło w latach 2007 – 2015 do ministra właściwego do spraw wewnętrznych o wyrażenie zgody na likwidację istniejących w nich Zakładowych Straży Pożarnych i Zakładowych Służb Ratowniczych? Ile z tych zakładów uzyskało pozytywną opinię w sprawie likwidacji Zakładowych Straży Pożarnych i Zakładowych Służb Ratowniczych ze strony Komendanta Głównego PSP?

  24. Ile nowych Zakładowych Straży Pożarnych i Zakładowych Służb Ratowniczych zostało utworzonych w latach 2007 – 2015?

  25. Czy przejęcie dodatkowych obowiązków przez jednostki ratowniczo – gaśnicze PSP na skutek likwidacji Zakładowych Straży Pożarnych i Zakładowych Służb Ratowniczych spowodowało dodatkowe skutki finansowe dla budżetu państwa? Jeśli tak, to jaka jest ich wielkość?

  26. W ilu zakładach zaliczonych do zakładów zwiększonego ryzyka (ZZR) i zakładach dużego ryzyka (ZDR) nie funkcjonują Zakładowe Straże Pożarne lub Zakładowe Służby Ratownicze?

  27. Czy Komendant Główny PSP przeprowadza kontrole wyszkolenia pracowników i wyposażenia Zakładowych Straży Pożarnych i Zakładowych Służb Ratowniczych? Jeśli tak, to ile takich kontroli zostało przeprowadzonych w latach 2007 – 2015 i jaki był ich rezultat? Jeśli kontrole nie były przeprowadzane, to jaka jest tego przyczyna?

    Warszawa, 10 lutego 2015 roku